آیات قرآن درباره امام زمان(عج): به نام خدا
آیات قرآن درباره امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)
« وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ ؛ و این [خدا پرستی و امامت خلق] را در ذریه و نسلهای بعد از خودش کلمه پاینده قرار داد تا شاید [به سوی خدا] باز گردند.» [۵۹]
خصوصیات حضرت مهدی(علیهالسلام)
از نسل امام حسین(علیهالسلام) است
آیات قرآن درباره امام زمان(عج)جابربن یزید جُعفی میگوید: پیرامون این آیه از امام باقر(علیهالسلام) پرسیدم؟ یابن رسول الله (صلی الله علیه و آله) گروهی میگویند: خدای تبارک و تعالی امامت را در فرزندان امام حسن (علیهالسلام) قرار داده نه امام حسین(علیهالسلام)؟ حضرت فرمودند: به خدا سوگند آنها دروغ میگویند: آیا نشنیدهاند که خدای تعالی میفرماید: « وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ » که معنای آیه این است: آیا آن [امامت] را جز در فرزندان حسین(علیهالسلام) قرار داد.؟[۶۰]
در کتاب شریف کمال الدین مرحوم صدوق(ره) روایت است که امیرالمؤمنین (علیهالسلام) خطاب به امام حسین(علیهالسلام) فرمودند: ای حسین! نهمین فرزند تو قائم به حق است. او آشکار کننده دین و گستراننده عدل است.[۶۱]
شایان ذکر است پیرامون این مطلب که امام زمان(علیهالسلام) فرزند امام حسین(علیهالسلام) است ۳۰۸ روایت نقل شده.[۶۲]
زمین به نورش روشن میشود
«وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا ؛ و زمین به نور پروردگارش روشن میشود»[۶۳]
علی بن ابراهیم در تفسیر خود از امام صادق(علیهالسلام) درباره این آیه نقل میکند که حضرت فرمودند: پروردگار زمین یعنی امام زمین، عرض کردم: هرگاه ظهور کند چه میشود؟ فرمودند: در آن صورت مردم از نور آفتاب و نور ماه بینیاز میشوند و به نور امام اکتفا میکنند.[۶۴]
در آیه ۳۵ سوره نور نیز به این معنا اشاره شده و از وجود پر برکت حضرت مهدی(علیه السلام) به «نور» تعبیر شده، آنجا که امیرالمؤمنین(علیهالسلام) درباره آیه «یَهدی الله بنوره من یشاء»[۶۵] فرمودند: مراد از نوری که خداوند به وسیله آن هر که را بخوهد هدایت میکند «مهدی» است.[۶۶]
همچنین این معنای روشنگری و فروزان بودن در آیه دوم سوره «لیل» به [امام زمان (علیهالسلام) تأویل گردیده آنجا که خداوند میفرماید: «والنهار اذا تجلّی؛[۶۷] قسم به روز هنگامیکه عالم را به ظهور خود روشن میسازد.»
و شاید مراد از این آیات آن است که خورشید وجود حضرت مهدی(علیهالسلام) از پشت ابر غیبت بیرون میآید و مردم از برکات وجودی او، و حتی از دیدار رخ زیبای او بهرهمند میگردند، و عالمیان چنان شیفته و دلباخته او شوند که از تمام زیباییها و دلربائیهای دنیا بینیاز گردند و زمین به نور معرفت و عشق به بقیة الله(علیهالسلام) روشن میشود.
& lt;SPAN lang=FA style=”FONT-SIZE: 9pt; COLOR: #00b050; LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif’; mso-bidi-language: FA”> نعمت باطنی خدا
«وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً ؛ [خداوند] نعمتهای ظاهری و باطنی خود را به طور فراوان بر شما ارزانی داشته».[۶۸]
ابن بابویه نقل میکند که از حضرت موسی بن جعفر (علیهماالسلام) درباره این آیه سؤال شد، آن حضرت فرمودند: نعمت ظاهری امام ظاهر است، و نعمت باطنی امام غایب میباشد، به آن جناب عرضه شد: آیا در امامان کسی هست که غایب شود؟ امام فرمودند: آری! امامی که از دیدگان مردم غایب میشود، ولی یاد او از دلهای مؤمنین غایب نمیگردد حجت دوازدهم است.[۶۹]
حقیقتی انکار ناپذیر
« وَالسَّمَاء ذَاتِ الْبُرُوجِ ؛ سوگند به آسمان که دارای برجهای باعظمت است.»
ابن عباس نقل میکند، که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: ذکر خداوند عزوجل عبادت است، و یاد من و یاد علی(علیهالسلام) هم عبادت است، و یاد امامانی که فرزند علی (علیهالسلام) هستند عبادت است، قسم به آن خدایی که مرا به نبوت برانگیخت و بهترین
مخلوقات قرار داد، وصی من بهترین اوصیاء و او حجّت خدا بر بندگانش و خلیفه او بر خلقش میباشد و فرزندانش امامان هدایتگر بعد از او میباشند، خداوند به خاطر آنها اهل زمین را عذاب نمیکند و به خاطر آنان آسمان را نگه میدارد، که جز به اذن او بر زمین خواهد افتاد، به سبب آنها کوهها بر جایشان استوارند و بر بندگان خدا باران میبارد و گیاهان از زمین میرویند.
آنان اولیای خدا و خلفای راستین من هستند، شماره ایشان همان تعداد ماههای سال است که دوازده نفر میباشند.
آنگاه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) این آیه را تلاوت کردند: « وَالسَّمَاء ذَاتِ الْبُرُوجِ »و فرمودند: ای ابن عباس! آیا چنین میپنداری که خداوند به آسمان دارای برجها سوگند یاد کند و منظورش همان آسمان و برجهای آن باشد؟ عرض کردم یا رسول الله! معنای آن چیست؟ فرمودند:اما آسمان من هستم، و اما برجها؛ امامان بعد از من هستند که اولشان علی(علیهالسلام) و آخرینشان مهدی(صلوات الله علیهم اجمعین) است».[۷۰]
در آیه اول سوره فجر نیز خداوند تبارک و تعالی به وجود حضرت بقیة الله قسم یاد میکند و «والفجر» به حضرت مهدی(علیهالسلام) تأویل شده[۷۱] در ابتدای سوره عصر نیز خداوند به زمان ظهور حضرت مهدی(علیهالسلام)سوگند یاد میکند.[۷۲]
از تمامی این مطالب و آیاتی که خداوند به خود امام زمان(علیهالسلام) یا به عصر ظهور ایشان قسم یاد میکند به این نکته پی میبریم که در حقانیت وجود حضرت مهدی(علیه السلام) و ظهور ایشان هیچ تردید و شکی نیست و حضرتش حقیقتی انکار ناپذیر است.
نیرومندترین عالمیان
«قَالَ لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ آوِی إِلَى رُکْنٍ شَدِیدٍ ؛ [لوط] گفت: ای کاش در برابر شما قدرتی داشتم یا تکیهگاه و پشتیبان محکمی در اختیارم بود.»[۷۳]
از امام صادق(علیهالسلام) نقل شده که فرمودند: اینکه لوط به قومش گفت:[ لَوْ أَنَّ لِی بِکُمْ قُوَّةً أَوْ آوِی إِلَى رُکْنٍ شَدِیدٍ ] مقصودش جز این نبود که نیروی قائم(علیهالسلام) را داشتم [زیرا نیروی حضرت آن چنان است که هیچ کس یارای جنگیدن و مقابله با او را ندارد] و رکن شدید یاران آن حضرت هستند که هر یک از آنها قوت چهل مرد را دارد و دلشان از کوه آهن محکمتر است…»[۷۴]
درباره قدرت و نیروی حضرت مهدی(علیهالسلام) از امام رضا(علیهالسلام) نقل است که فرمودند: هنگامی که قائم(علیهالسلام) ظهور کند جسمی ق
وی و نیرومند دارد به طوری که اگر دست بر بزرگترین درخت زمین بزند آن را از جا میکند واگر بین کوهها فریاد بزند صخرههایش از جا کنده شود و فرو ریزد.[۷۵]
صراط مستقیم
«فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِیِّ وَمَنِ اهْتَدَى ؛ پس به زودی خواهید دانست که [ما و شما] کدامیک اهل راه مستقیم هستیم و چه کسی هدایت شده است.»[۷۶]
امام موسی بن جعفر (علیهالسلام) فرمودند: از پدرم درباره این آیه: [فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَاطِ السَّوِیِّ وَمَنِ اهْتَدَى] سؤال کردم. پدرم فرمودند: راه مستقیم همان حضرت قائم(علیهالسلام) است، و هدایت شده کسی است که از او اطاعت کند.[۷۷]
در آیات دیگری از قرآن[۷۸] هم به این مطلب اشاره گردیده که منظور از هدایت شدن انسانها همان اطاعتشان نسبت به چهارده معصوم (علیهمالسلام) است و هدایت شده و رستگار کسی است که مطیع محض پیامبر و خاندان او باشد. ناگفته نماند که اطاعت از این انوار مقدس همان اطاعت و پیروی از حضرت حق است: «من اطاعکم فقد اطاع الله»[۷۹]
تعهد انبیاء به ولایت مهدی(علیهالسلام)
«وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِیَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا ؛ و به راستی که ما از پیش به آدم سفارشی کردیم پس او فراموش کرد و برایش عزم و تصمیم پایداری نیافتیم.»[۸۰]
از امام باقر(علیهالسلام) درباره این آیه چنین نقل شده که فرمودند: خداوند از پیامبران پیمان گرفت و فرمود: آیا من پروردگارتان نیستم؟ گفتند: چرا، [سپس خداوند فرمود] این محمد(صلی الله علیه و آله) رسول من و علی(علیهالسلام) امیرالمؤمنین است و جانشینان پس از او والیان امر من و گنجینههای علم من هستند و مهدی(علیهالسلام) کسی است که به وسیله او دینم را یاری میکنم و دولتم را به وسیله او آشکار میسازم به او از دشمنانم انتقام میگیرم و به وسیله او عبادت میشوم. [سپس پیامبران] گفتند: پروردگارا [به این مطالب] اقرار کردیم و شهادت دادیم.
ولی آدم(علیهالسلام) نه انکار کرد و نه اقرار نمود، پس منصب اولوالعزمی برای پنج تن از پیامبران به جهت حضرت مهدی(علیهالسلام) [و اقرار به مقام ایشان] ثابت شد، و به آدم که عزمی در اقرار نبود [این مقام عطا نشد]. و این است معنای قول خداوند تبارک و تعالی که فرمود: «وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِیَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا »[۸۱]
دعایش مستجاب است
« أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ وَیَجْعَلُکُمْ خُلَفَاء الْأَرْضِ ؛ [آیا بتهایی که معبود شما هستند بهترند] یا کسی که دعای مضطر را اجابت میکند و گرفتاری را برطرف میسازد و شما را خلفای زمین قرار میدهد.»[۸۲]
از امام صادق(علیهالسلام) در باره این آیه شریفه روایت شده که حضرت فرمودند: این آیه درباره قائم آل محمد(صلی الله علیه و آله) نازل شده، به خدا سوگند اوست آن مضطری که در مقام ابراهیم دو رکعت نماز میگذارد و به سوی خداوند دعا میکند، پس [خداوند] او را اجابت نماید و ناراحتی [او] را برطرف سازد و او را خلیفه [خود] در زمین قرار دهد و این آیه قرآن از اموری است که تأویلش بعد از تنزیلش خواهد بود.[۸۳]
اوج درخشندگی ولایت امیرالمؤمنین(علیهالسلام)
«وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا ؛ سوگند به خورشید و اوج درخشندگیش». [۸۴]
امام صادق(علیهالسلام) درباره این آیه فرمودند: «شمس» ، امیرالمؤمنین (علیهالسلام) است و «اوج درخشندگی خوشید» قیام حضرت قائم(علیهالسلام) است.[۸۵]
نظر به اینکه در زمان امیرالمؤمنین(علیهالسلام) امامان ظلم و جور زمام امور را به دست گرفتند و بر مسند خلافت تکیه زدند و با سیاهی خود قصد پوشاندن نور ولایت علو
ی را داشتند، در زمان ظهور حضرت ولی عصر(علیهالسلام) حقانیت ولایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) بر همگان ثابت خواهد شد و نور ولایت، زمین را روشن میکند و مردم به مودّت و محبّت پیامبر (صلی الله علیه و آله) دینشان را میشناسند و به سوی خدا هدایت میشوند.
ستارهای درخشان در تاریکی
«فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ الْجَوَارِ الْکُنَّسِ ؛ سوگند به ستارگانی که باز میگردند، حرکت میکنند و از دیدهها پنهان میشوند».[۸۶]
امام باقر(علیهالسلام) درباره این آیه فرمودند: «خُنَّس؛ امامی است که در سال دویست و شصت از مردم پنهان میشود به طوری که مردم از احوال او بیاطلاع میمانند، سپس مانند ستارهای تابناک در شب تار آشکار میگردد».[۸۷]
حضرت علی بن موسی الرضا(علیهالسلام) نیز در توصیف و تعریف امام میفرمایند: امام ستارهای است راهنما در شدت تاریکیها و رهگذر شهرها و کویرها و گرداب دریاها.[۸۸]
شاید مراد حضرت رضا(علیهالسلام) این باشد که: چنانکه از قدیمالایام مردم در بیابانها و راههای طولانی به وسیله ستارگان آسمان راه را از بیراهه پیدا میکردند در بیابان تاریک دنیا نیز امامان معصوم(علیهمالسلام) چراغ پر فروغ هدایت بشر میباشند و مردم به وسیله این ذوات مقدس راه خدا را پیدا میکنند و به سر منزل مقصود نائل میشوند.
برگرفته از سایت :المهدویه
www.asr-entezar.ir
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه -آموزش مجازی قران ونهج البلاغه
