حافظ: من شخصاً قبول دارم که از جانب ما اشتباهاتی صورت گرفته است اما اگر اجازه دهید در این فرصت گلایه ای هم از شیعیان داشته باشم. گلایه ای که من و تمام اهل سنت از شما شیعیان داریم این است که چرا شما شیعیان بعضی از صحابه ی خاص رسول خدا و برخی از همسران پیامبر را لعنت نموده و نفرین می کنید؟ آیا لعن افراد بزرگی که سال ها در کنار رسول خدا بوده اند و با کفار جهاد کرده و باعث پیشرفت اسلام شدند، کفر و ناسپاسی نیست؟ آیا جز این است که منکر کمال ابوبکر و عمر و دیگر صحابه، منکر پیامبر و قرآن می باشد، و آیا جز ایناست که چنین شخصی منکر ضروری دین و کافر است؟
واعظ: اولاً اینکه فرمودید طعن و لعن صحابه و بعضی از همسران رسول خدا موجب کفر است، حرفی بی پایه و بی اساس است. و هیچ دلیلی جز توهم و تعصب جاهلانه نمی توان برای آن بنا کرد؟ ابن حزم اندلسی می گوید: «کسی که به اصحاب رسول خدا از روی جهل و نادانی دشنام دهد معذور است و اگر عمداً مرتکب این عمل گردد فاسق خواهد بود؛ و تنها در صورتی کافر خواهد بود که به قصد آنکه چون منتسب به رسول خدا می باشد، آنها را دشنام دهد». 1 اگر اندکی دقت کنید خواهید یافت که اعتقاد به کفر کسی که صحابه را دشنام می دهد مستلزم کافر دانستن بسیاری از صحابه مثل خلیفه دوم و عایشه و معاویه و بسیاری از صحابه خواهد بود که مسلما چنین چیزی مورد قبول شما نیست.
حافظ: به چه دلیل این حرف را می زنید؟

 ;
واعظ: خلیفه دوم عمر بن الخطاب به پیامبر عرض کرد: « اجازه دهید گردن حاطب منافق را بزنم»، در صورتی که حاطب یکی از صحابه بزرگ و از یاران بدر بوده است. تمام علما و مورخین خودتان نوشته اند که عایشه همواره به خلیفه عثمان دشنام می داد و می گفت: «این پیر خرفت را بکشید چرا که او کافر شده است»2 و نیز در تاریخ ضبط است که معاویه، حضرت امیرمۆمنان علی (علیه السلام) را علناً سب و لعن می نمود. حال بفرمایید: آیا کتاب شرح عقاید نسفی ملا عمر تفتازانی را قبول دارید یا خیر؟
حافظ: کتاب تفتازانی کتاب مقبولی است.
واعظ: او در کتابش نوشته است: «بعضی از دانشمندان بیش از اندازه به اصحاب پیامبر خوش گمان بوده اند بطوری که اعمال بد ایشان را نادیده گرفته اند و حتی قائل به مصونیت صحابه رسول خدا از گمراهی و فسق شده اند در صورتی که این چنین نبوده است. بهترین دلیل بر این مدعا، جنگ هایی است که بین ایشان رخ داده است. تاریخ گواه خوبی بر حسادت، جاه طلبی و اعمال زشت و ناپسند بعضی از اصحاب است».3
سۆال این است: آیا گفته های تفتازانی باعث کفر اوست یا خیر؟ بهترین دلیل بر اینکه سب و دشنام به صحابه باعث کفر نمی شود این است که در زمان حیات صحابه، بعضی از آنها به برخی دیگر دشنام می داده اند و با این حال کافر به شمار نمی آمدند. اگر دشنام دادن به صحابه باعث کفر است پس چرا به خلیفه ابوبکر که در بالای منبر و در حضور امت، به امیرالمۆمنین علی (علیه السلام) دشنام داده است، اعتراض نمی کنید؟
حافظ: چرا تهمت می زنید؟ کجا خلیفه ابوبکر به امیرالمۆمنین علی (علیه السلام) دشنام داده است؟
واعظ: ما اهل تهمت زدن نیستیم و تا وقتی به چیزی یقین نکرده ایم آن را مطرح نمی کنیم زیرا موجب بی ارزش شدن بقیه حرف هایمان می گردد. ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه می نویسد: «ابوبکر در مسجد در مقام انتقاد از علی (علیه السلام) گفت: جز این نیست که علی مانند روباهی است که شاهدش دم اوست!! ماجراجو و فتنه گر است!! مردم را به فساد می کشاند!! و از افراد ضعیف کمک می گیرد!!». 3 آیا حرفی برای گفتن دارید؟
حافظ: یعنی می فرمایید دشنام دادن به صحابه هیچ اشکالی ندارد؟
واعظ: هرگز من چنین چیزی را نگفتم. بدون دلیل و بی جهت به کسی دشنام دادن امری مذموم و ناپسند است؛ ولی باعث کفر نمی شود. شما در صحیح بخاری 4 و صحیح مسلم 5 نگاهی بیفکنید؛ می بینید که در بسیاری از موارد، اصحاب در حضور رسول خدا به یکدیگر دشنام می دادند و با این حال رسول خدا ایشان را تکفیر نکرد. لازمه ی این عقیده آن است که بسیاری از مورخین و علمای شما که در کتاب هایشان اشتباه کاری و افعال زشت صحابه را نقل نموده اند نیز کافر باشند.
حافظ: آقا! به چه دلیل به صحابه ی بزرگوار توهین می کنید؟ چرا می گویید اصحاب مرتکب افعال زشت می شده اند، در حالی که رسول خدا فرمود: بدرستی که اصحاب من مانند ستارگانند. به هریک از آنها اقتدا کنید هدایت می شوید.
واعظ: بر اساس این حدیث، اگر دو دسته از صحابه با یکدیگر جنگ و ستیز نمایند، کدام یک از آنها ستاره ی هدایت خواهند بود؟! سر تا پای این حدیث نشان می دهد که این حدیث جعلی است. آیا عقل سلیم این مطلب را می پذیرد که اقتدا به بعضی از صحابه که مرتکب معاصی و
گناه می شده اند موجب هدایت و باعث جلب رضایت خداوند متعال باشد؟
حافظ: صحابه عادل بوده اند و گناه نمی کرده اند.
واعظ: یک جریان تاریخی را برایتان نقل می کنم تا خودتان قضاوت کنید. در سال هشتم هجری عدّه ای از کبار صحابه مجلس انسی داشتند که در آن مجلس همگی شراب نوشیدند.
حافظ: این خبر از مجعولات است. نمونه ی دیگری بیاورید.
واعظ: اگر مجعول هم باشد، جعل آن بر عهده ی علمای خودتان است.
;نواب: آیا نام صاحبخانه و مهمانان هم در کتاب آمده است؟
واعظ: بلی؛ ابن حجر در فتح الباری نوشته است: «ابوطلحه انصاری مجلس شرابی تشکیل داد و عدّه ای را به آن مجلس دعوت نمود که همگی شراب نوشیدند و ابوبکر اشعاری را در مرثیه کفار و کشتگان بدر سرود. نام های مهمانان عبارتند از: ابوبکر، عمر، ابوعبیده جراح، ابی بن کعب، سهل بن بیضاء، ابو ایوب انصاری، ابو طلحه، ابو دجانه، ابوبکر بن شغوب و انس بن مالک که در آن مجلس هجده ساله و ساقی مجلس بوده است». 6
پس از ذکر نام مهمان های مجلس، همهمه ی شدیدی در مجلس ایجاد شد.
شیخ: قسم به ذات پروردگار! این خبر از ساخته های شیعیان است.
واعظ: باید کفاره قسم بدهید. این خبر را بخاری7 و مسلم 8 و احمد بن حنبل 9 نقل کرده اند. بگذریم، یکی دیگر از اعمال زشت اصحاب نقض عهد بوده است. نقض عهد یکی از گناهان بزرگ است و خدای متعال افراد ناقض پیمان را لعن فرموده است.
ادامه این مناظره در سلسله مقالاتی، طی روزهای آینده به شما دوست عزیز تقدیم می شود. امیدواریم این همراهی زمینه شناخت مذهب حق و گروه رستگاران را فراهم کند .
پی نوشت ها:
1- الفصل فی الملل و النحل، ابن حزم ظاهری اندلسی، جزء 3، ص 255
2- تاریخ الامم و الملوک، طبری 3/477 حوادث سال 26
3- شرح عقاید النسفیه، محمد عمر النسفی ص 122
4- شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، 16/215 خطبه 14
5- صحیح بخاری؛ 4/361 ح 897 کتاب الصلح
6- صحیح مسلم؛ 3/1424 ح 117 کتاب الجهاد و السیر
7- فتح الباری، ابن حجر، ج 10، ص 137 کتاب الاشربه باب 3 باب نزول آیه تحریم خمر
8- صحیح بخاری؛ 6/388 ح 1043 کتاب التفسیر ذیل آیه انما الخمر
9- صحیح مسلم؛ 3/1570 ح 4 کتاب الاشربه باب 17 باب تحریم الخمر
10- مسند؛ احمد بن حنبل 3/183 مسند انس؛ و در 3/227
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منبع :شهابی در شب،دکتر ضیاء توحیدی ، ص101 – 105
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
