ازدواج با مشرکین
آیه مورد بحث و ترجمه
«وَلَا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ حَتَّىٰ یُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْکُمْ وَلَا تُنْکِحُوا الْمُشْرِکِینَ حَتَّىٰ یُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکٍ وَلَوْ أَعْجَبَکُمْ أُولَٰئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ یَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَیُبَیِّنُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ» (سوره بقره،آیه ۲۲۱)
ازدواج با مشرکین
ترجمه: و با زنان مشرک و بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، ازدواج نکنید! (اگر چه جز به ازدواج با کنیزان، دسترسى نداشته باشید، زیرا) کنیز با ایمان، از زن آزاد بت پرست، بهتر است، هر چند (زیبایى، یا ثروت، یا موقعیت او) شما را به شگفتى آورد. و زنان خود را به ازدواج مردان بت پرست، تا ایمان نیاورده اند، در نیاورید! (اگر چه ناچار شوید آنها را به همسرى غلامان با ایمان در آورید، زیرا) یک غلام با ایمان، از یک مرد آزاد بت پرست، بهتر است، هر چند (مال و موقعیت و زیبایى او،) شما را به شگفتى آورد. آنها دعوت به سوى آتش مى کنند، و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود مى نماید، و آیات خویش را براى مردم روشن مى سازد، شاید متذکر شوند!
ازدواج با مشرکین
مقدمه:
در طول زندگی هر فرد و انسانی، بر اساس سن و مسیر تکامل و رشد خود، با مسایل مخت
لف، مشکلات عدیده و موقعیت های اجتماعی گوناگونی برخورد می کند که هر کدام، تصمیم لازم خود را می طلبد. اما آنچه را که می توان به آن اذعان داشت، اهمیت نسبی و نیم نگاه به ازدواج در سنین جوانی و بلوغ و تمایل و اهمیت دو چندان به ازدواج در سنین بالا است. اگر تمامی امور دنیوی مرتبط با ازدواج را کنار بگذاریم، اهمیت امر ازدواج در آنجا واضح می شود که به تعبیر بزرگان و روانشناسان، نکاح و پیوند زندگی مشترک میان دو نفر، مبداء تغییرات و رویکرد هر فرد (چه مرد و چه زن) می باشد؛ تا آنجا که می تواند مسیر زندگی یک فرد را کاملا دگرگون سازد و از نور و رحمت، به ظلمت، ویا از ظلمت و تاریکی محض به روشنایی و سعادت برساند. این تغییرات در زندگی مشترک، برای افراد گوناگونی حاصل شده که نیازی به اثبات آن نمی باشد و از امور بدیهی است.
ازدواج با مشرکین
با این بیان روشن می شود که در انتخاب فرد شایسته برای خود، باید آینده معنوی و سیر تکامل با آن فرد منتخب، بررسی و در نظر گرفته شود بگونه ای که این خصوصیت نباید خدشه دار شود و فردی را به عنوان همراه خود در ادامه زندگی انتخاب کنیم که سیر قهقرایی وبازگشت به عقب نداشته باشد.
در این مقاله، به این مهم در انتخاب همسر با تکیه بر آیه قرآن پرداخته ایم.
ازدواج با مشرکین
شأن نزول:
ازدواج با مشرکین
شخصى به نام مرثد که مرد شجاعى بود از طرف پیغمبر اکرم (ص) مامور شد که از مدینه به مکه برود و جمعى از مسلمانان را که آنجا بودند با خود بیاورد، وى به قصد انجام فرمان رسول خدا (ص) وارد مکه شد در آنجا با زن زیبائى به نام عناق که در زمان جاهلیت او را مى شناخت برخورد نمود آن زن او را مانند گذشته به گناه دعوت کرد اما مرثد که دیگر مسلمان شده بود تسلیم خواسته او نشد، آن زن تقاضاى ازدواج نمود مرثد گفت: این امر موکول به اجازه پیامبر (ص) است؛ او پس از انجام ماموریت خود به مدینه بازگشت و جریان را به اطلاع پیغمبر (ص) رساند این آیه نازل شد و بیان داشت که زنان مشرک و بت پرست شایسته همسرى و ازدواج با مردان مسلمان نیستند.
ازدواج با مشرکین
شرک چیست؟
و کلمه (مشرکات) اسم فاعل از مصدر اشراک، یعنی شریک گرفتن برای خدای سبحان است، و معلوم است که شریک گرفتن مراتب مختلفی از نظر ظهور و خفا دارد، همانطور که کفر و ایمان هم از این نظر دارای مراتبند.
مثلا اعتقاد به اینکه خدا دو تا و یا بیشتر است و نیز بتها را شفیعان درگاه خدا گرفتن، شرکی است ظاهر، و از این شرک کمی پنهانتر شرکی است که اهل کتاب دارند، و برای خدا فرزند قائلند، و مخصوصا مسیح و عزیر را پسران خدا میدانند.
ازدواج با مشرکین
و به حکایت قرآن میگویند: «نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ»(سوره مائده/آیه ۱۸) و این نیز شرک است، از این هم کمی مخفیتر اعتقاد به استقلال اسباب است، اینکه انسان مثلا دوا را شفا دهنده بپندا
رد، و همه اعتمادش به آن باشد، این نیز یک مرتبه از شرک است، و همچنین ضعیفتر و ضعیفتر میشود، تا برسد به شرکی که به جز بندگان مخلص خدا احدی از آن بری نیست، و آن عبارت است از غفلت از خداوند تعالی و توجه به غیر خدای عزوجل، پس همه اینها شرک است.
ازدواج با مشرکین
اما این باعث نمیشود که ما کلمه “مشرک” را بر همه دارندگان مراتب شرک اطلاق کنیم، همچنانکه میدانیم اگر مسلمانی نماز و یا واجبی دیگر را ترک کند، به آن واجب کفر ورزیده، ولی کلمه ”کافر” را بر او اطلاق نمیکنیم.
ازدواج با مشرکین
پس این معنا روشن گردید که ظاهر آیه شریفه که میفرماید: «وَلَا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ»، تنها میخواهد ازدواج با زن و مرد بتپرست را تحریم کند، نه ازدواج با اهل کتاب را.
حدیث معروفى که از پیامبر (ص) نقل شده که در ضمن وصایاى خود فرمود: مشرکان را از جزیرة العرب بیرون کنید شاهد این مدعى است چرا که به طور مسلم
اهل کتاب از جزیرة العرب اخراج نشدند بلکه به عنوان یک اقلیت مذهبى طبق دستور قرآن با دادن جزیه در پناه اسلام زندگى مى کردند.
ازدواج با مشرکین
پس نمی‌توان گفت که این آیه به وسیله آیاتی که ازدواج با اهل کتاب را جایز دانسته، منسوخ شده.
تفسیر:
مطابق شأن نزولى که در بالا آمد، این آیه نیز در واقع پاسخ به سوال دیگرى درباره ازدواج با مشرکان است، مى فرماید: با زنان مشرک و بت پرست مادام که ایمان نیاورده اند ازدواج نکنید «وَلَا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکَاتِ حَتَّىٰ یُؤْمِنَّ»
سپس در یک مقایسه، مى افزاید: کنیز با ایمان از زن آزاد بت پرست بهتر است، هر چند زیبائى او شما را به اعجاب وا دارد «وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْکُمْ».
درست است که ازدواج با کنیزان (مخصوصا کنیزانى که نه بهره چندانى از زیبائى دارند
و نه مال) در عرف مردم جالب و پسندیده نیست به خصوص اینکه در مقابل آنها زن مشرک زیبا یا ثروتمندى باشد ولى ارزش ایمان، کفه ترازوى مقایسه را به نفع کنیزان، سنگینتر مى کند، چرا که هدف از ازدواج، تنها کامجوئى جنسى نیست، زن شریک عمر انسان و مربى فرزندان او است و نیمى از شخصیت او را تشکیل مى دهد، با این حال چگونه مى توان شرک و عواقب شوم آن را با زیبائى ظاهرى و مقدارى مال و ثروت، مبادله کرد.
ازدواج با مشرکین
سپس به بخش دیگرى از این حکم پرداخته، مى فرماید: دخترانِ خود را نیز به مردان بت پرست مادامى که ایمان نیاورده اند ندهید (هر چند ناچار شوید آنها را به همسرى غلامان با ایمان در آورید زیرا) یک غلام با ایمان از یک مرد آزاد بت پرست بهتر است، هر چند (مال و موقعیت و زیبائى آن مرد مشرک) شما را به اعجاب آورد «وَلَا تُنْکِحُوا الْمُشْرِکِینَ حَتَّىٰ یُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَیْرٌ مِنْ مُشْرِکٍ وَلَوْ أَعْجَبَکُمْ».
ازدواج با مشرکین
بنابراین همان گونه که از ازدواج مردان مؤ من با زنان مشرک و بت پرست نهى شده، ازدواج مردان مشرک با زنان مؤ من نیز ممنوع است حتى غلامان با ایمان بر آنها ترجیح و اولویت دارند، و از مردان زیبا و ثروتمند و ظاهرا با شخصیت کافر برتر و شایسته تر بلکه مساله در این بخش از حکم، سخت تر و مشکل تر است، چرا که تأثیر شوهر بر زن معمولا از تأثیر زن بر شوهر بیشتر است.
در پایان آیه نیز دلیل این حکم الهى را براى به کار انداختن اندیشه ها بیان مى کند، مى فرماید: آنها (یعنى مشرکان) به سوى آتش دعوت مى کنند، در حالى که خدا (مومنانى که مطیع فرمان او هستند) به فرمانش دعوت به بهشت و آمرزش مى کند «أُولَٰئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ یَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِه».
سپس مى افزاید: و آیات خود را براى مردم روشن مى سازد، شاید متذکر شوند «وَیُبَیِّنُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّ
هُمْ یَتَذَکَّرُونَ».
* پیام ها
«فلسفه تحریم ازدواج با مشرکان:
« أُولَٰئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ یَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ…»
ق العاده موثر است، از یک سو آثار قطعى وراثت، و از سوى دیگر آثار قطعى تربیت در طفولیت زیرا نوزادان، بعد از تولد غالباً در دامان پدر و مادر پرورش مى یابند و در سالهائى که سخت شکل پذیرند، زیر نظر آنها هستند. از سوى سوم شرک، خمیر مایه انواع انحرافات، و در واقع آتش سوزانى است، هم در دنیا و هم در آخرت، لذا قرآن اجازه نمى دهد که مسلمانان، خود یا فرزندانشان را در این آتش بیفکنند، از این گذشته مشرکان که افراد بیگانه از اسلامند، اگر از طریق ازدواج به خانه‌هاى مسلمانان راه یابند، جامعه اسلامى گرفتار هرج و مرج و دشمنان داخلى مى‌شود، ولى این تا زمانى است که آنها بر مشرک‌بودن پافشارى مى‌کنند، اما راه به روى آنها باز است، مى‌توانند ایمان بیاورند و در صفوف مسلمین قرار گیرند، و به اصطلاح کفو آنها در مساله ازدواج شوند.
ازدواج با مشرکین
چنانکه دیدیم آیه فوق در یک جمله کوتاه، فلسفه این حکم را بیان کرده که اگر آن را بشکافیم، چنین مى شود: ازدواج پایه اصلى تکثیر نسل و پرورش و تربیت فرزندان و گسترش جامعه است، و محیط تربیتى خانواده در سرنوشت فرزندان، فوق العاده موثر است، از یک سو آثار قطعى وراثت، و از سوى دیگر آثار قطعى تربیت در طفولیت زیرا نوزادان، بعد از تولد غالباً در دامان پدر و مادر پرورش مى یابند و در سالهائى که سخت شکل پذیرند، زیر نظر آنها هستند. از سوى سوم شرک، خمیر مایه انواع انحرافات، و در واقع آتش سوزانى است، هم در دنیا و هم در آخرت، لذا قرآن اجازه نمى دهد که مسلمانان، خود یا فرزندانشان را در این آتش بیفکنند، از این گذشته مشرکان که افراد بیگانه از اسلامند، اگر از طریق ازدواج به خانه‌هاى مسلمانان راه یابند، جامعه اسلامى گرفتار هرج و مرج و دشمنان داخلى مى‌شود، ولى این تا زمانى است که آنها بر مشرک‌بودن پافشارى مى‌کنند، اما راه به روى آنها باز است، مى‌توانند ایمان بیاورند و در صفوف مسلمین قرار گیرند، و به اصطلاح کفو آنها در مساله ازدواج شوند.
سید مرتضی مرتضوی مقدم
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین. ازدواج با مشرکین
