استقامت پیامبر بر ولایت امام علی
نویسنده: كمال حقیقت خواه
خداوند در آیات بسیاری به مسئله ولایت علی(ع) به عنوان ولایت كامل فرمان داده است. اهمیت ولایت به آن است كه اثبات و تثبیت آن ضمانت بر حفاظت دین اسلام تا قیامت است. همان گونه كه هر پیامبری ماموریت داشت تا پیامبران بعدی به ویژه پیامبری خاتم النبیین(ص) را بشارت دهد، همچنین ماموریت داشتند تا بر ولایت كبرای علوی تاكید كنند؛ چرا كه هدایت الهی از آغاز تا پایان، امر یكتا و یگانه‌ای است كه در جدول زمان‌ها و مكان‌ها به منهاج شریعت شكل یافته است تا هر امتی بر منسكی خاص بر رود عظیم اسلام درآید.
از آن جایی كه به فرمان الهی، دین اسلام، تنها حقیقت هدایت و صراط مستقیم از آغاز تا قیامت است كه: «ان الدین عندالله الاسلام»، (آل عمران، آیه 19) و همچنین از آن جایی كه اتمام و اكمال دین به ابلاغ ولایت علوی و ایمان و اعتقاد و التزام عملی بدان است (مائده، آیه3) به گونه ای كه اگر این حكم ابلاغ نشده باشد، چیزی از رسالت انجام نگرفته است، (مائده، آیه 67) می‌توان دریافت كه ولایت كبرای علوی، باطن و حقیقت همه اسلام و ماموریت همه پیامبران(ع) از آدم(ع) تا خاتم(ص) بوده است.
صراط مستقیم، ولایت علوی
در روایات معتبر بسیار این معنا مورد تاكید قرار گرفته كه اصولا«الصراط المستقیم» همان ولایت علوی است. (تفسیر عیاشی، ج1، ص 25 و شواهد التنزیل، ج1، ص 75) چرا كه حقیقت صراط و باطن اسلام همان ولایت و اطاعت از ولی الله اعظم الهی است. از این رو در روایات معتبر، علی(ع) همان میزان و نیز قسیم الجنه و النار معرفی شده است؛ زیرا همان كه میزان است همان، حق را از باطل و محب را از مبغض جدا می‌كند؛ چرا كه باطن سجده بر آدم(ع) ولایت پذیری و اطاعت پذیری از خداوند است و هر گونه تمرد از این سجده و استكبار به معنای طغیان علیه خداوند می‌باشد. همچنین، باطن ایمان و حقیقت اسلام، ولایت علوی است و آن كه مدعی ایمان است می‌بایست این ایمان را در سجده اطاعت و ولایت علوی نشان دهد؛ لذا سجده بر آدم را به سبب حقیقت چیزی كه در آدم از روح و نور علوی و محمدی(ص) دمیده شده بود، نسبت می‌دهد.
خداوند در آیاتی چند درباره علت فرمان سجده بر آدم(ع) بیان می‌كند كه به سبب «نفخت من روحی» و «تعلیم و جعل اسمای الهی» می‌بایست این سجده صورت گیرد. می‌دانیم كه این روح كه منسوب به ذات الهی است همان حقیقت نور محمدی و علوی است كه در آدم(ع) دمیده و به كلمات اسمای الهی در ذات آدم(ع) سرشته شده است.
از پیامبر گرامی(ص) روایت است كه فرمود: كنت انا و علی بن ابی طالب نورا بین یدی الله قبل ان یخلق آدم باربعه عشر الف عام. فلما خلق الله آدم قسم ذلك النور جزئین فجزء انا و جزء علی. (المناقب للخوارزمی، ص 145، حدیق 169 و منابع دیگر روایی)
بنابراین علت سجده بر آدم(ع) حقیقت نوری علوی و محمدی است كه در آدم دمیده و قرار داده شده بود و لزوم اطاعت همگان از جن و انس و دیگر موجودات به سجده اطاعت، پذیرش ولایت محمدی و علوی می‌باشد.
با توجه به آیات و روایات بسیار معتبر این معنا اثبات می‌شود كه حقیقت توحید و نبوت چیزی جز ولایت علوی نیست كه آیاتی از جمله آیه 67 سوره مائده بر آن دلالت دارد؛ چرا كه اگر ولایت علوی به مردم تبلیغ نشود هیچ ابلاغی انجام نشده است و اسلام ناقص و ناتمام خواهد بود. از این رو در روایات تمام الحج و الصلاه و مانند آن را به لقاء الامام گفته اند. این بدان معنا است كه رسالت همه انبیاء به حب علی(ع) و ولایت ایشان ختم می‌شود.
صراط مستقیم، حب علی است
خداوند در آیه 63 سوره زخرف به پیامبر(ص) فرمان می‌دهد كه به آنچه نسبت به ولایت علوی به عنوان صراط مستقیم وحی شده تمسك بجو و دیگران را بدان بخوان(كافی، ج1، ص 416 و شواهد التنزیل، ج1، ص 87 و تفسیر العیاشی، ج1، ص 24)
سپس در آیه 112 سوره هود به ایشان فرمان می‌دهد تا بر این تمسك و ابلاغ تمام رسالت به اعلان ولایت علوی، استقامت ورزد و دیگران را نیز بدان دعوت كند: فاستقم كما امرت و من تاب معك و لاتطغوا انه بما تعملون بصیر؛ چرا كه ایمان و فرائض همان حقیقت ولایت علوی است. (مناقب خوارزمی، ج 3، ص 219)
بنابراین خداوند همه فرستادگان را برای بشارت به ولایت علوی فرستاده و اینكه ایمان جز به حب علی كه صراط مستقیم و میزان سنجش اعمال انسان است، معنا و مفهومی ندارد.
لزوم استقامت بر آنچه ماموریت داشته كه ولایت علوی را ابلاغ كند، از آن رو بوده است كه بسیاری از مردم از حقیقت ایمان روی بر می‌تافتند و حاضر به پذیرش ولایت علوی و سجده اطاعت بر آن حضرت نمی‌شدند، چنان كه این معنا در زندگی امت اسلام ظاهر شد و كمتر كسی به این ولایت تن داد و بر پذیرش آن اطاعت نمود.
در مجمع البیان در ذیل آیه (فاستقم كما امرت…) از ابن عباس نقل كرده كه گفت: هیچ آیه‌ای بر رسول اكرم نازل نشد كه به قدر این آیه ناراحتش كند و لذا وقتی اصحابش عرض كردند یا رسول الله پیری به سرعت بر شما حمله آورد و موهای شما را سفید كرد، در جوابشان فرمود: سوره هود و سوره واقعه مرا پیر كرد.
این از آن رو بوده است كه آن حضرت(ص) خود ولایت علوی را باور و ایمان داشته و بر آن استقامت می‌ورزید ولی كمتر كسی از اهل اسلا
م حاضر بود تا با پیامبر(ص) در این راه استقامت ورزد چنان كه دیدیم تنها چهار تن از ایشان سلمان و مقداد و ابوذر و عمار بر آن استقامت ورزیدند.
منبع: روزنامه كيهان
www.pajoohe.com
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
