امیرالمومنین برتر از انبیاء
حره ، دختر حليمه سعديه و از دوستداران حضرت على عليه السلام است . وى ، روزى بر حجاج بن يوسف ثقفى وارد شد. حجاج از نوع نشستن وى ، فهميد كه او از بزرگان است . رو به حره كرد و از او پرسيد: “شما حره ، دختر حليمه هستى ؟”
حره گفت : “آرى .”
حجاج گفت : “مدتهاست كه انتظار ديدارت را داشتم . به من گزارش داده اند كه تو “على “ را از ابوبكر و عمر و عثمان برتر مى دانى ؟”
حره گفت : “دروغ گفته اند، چون عقيده من در اين باره بالاتر از اين حرفهاست . من على عليه السلام را نه بر اصحاب ، بلكه بر كسانى كه افضل از آنها هستند، ترجيح مى دهم .”
حجاج گفت : “سخنان خود را روشن بگو، از چه كسانى ديگر او را برتر مى دانى ؟”
حره ادامه داد: “آنها بسيارند، مانند حضرت آدم ، نوح ، لوط، ابراهيم ، داود، سليمان ، موسى و عيسى بن مريم عليهم السلام .”
حجاج كه از اين سخنان تعجب كره بود، گفت : “واى بر تو! اگر براى ادعاى خود، دليل اقامه نكنى ، با اين شمشير سر از تنت جدا خواهم كرد.”
حره جواب داد: “فضيلت او را خداوند عطا كرده است و دليل و برهان بر گفته ام اين است كه خداوند در قرآن ، درباره آدم ، مى گويد: آدم نافرمانى و ترك اولى كرد، پس گمراه شد.(1) و در حق على عليه السلام مى فرمايد: كوشش و سعى على عليه السلام در راه ما قابل تشكر و تمجيد است(2).”
حجاج بى اختيار گفت : “آفرين بر تو اى حره ! حالا بگو ببينم ، به چه دليل على را بر نوح و لوط ترجيح مى دهى ؟”
حره پاسخ داد: “قرآن مى فرمايد: خداوند براى كافران ، زن نوح و زن لوط را مثال آورد كه تحت فرمان دو بنده صالح ما بودند و به آنها خيانت كردند و آن دو شخص نتوانستند آن زنان را از قهر خدا برهانند و حكم شد آن دو زن را با دوزخيان به آتش درافكنيد(3)؛ اما همسر على عليه السلام فاطمه عليهاالسلام كه خداوند با خشنودى او خشنود و با خشم او، خشمگين مى شود.”
حجاج گفت : “آفرين ! حال بگو ببينم ، به چه دليل على را برتر از ابراهيم مى دانى ؟”
حره لب به سخن گشود: “خداوند در قرآن كريم از گفته ابراهيم چنين حكايت مى كند. چون ابراهيم گفت : پروردگارا! به من نشان بده كه چگونه مردگان را زنده مى كنى ، خداوند فرمود: مگر باور ندارى ؟ گفت : چرا، ليكن مى خواهم با مشاهده آن ، دلم آرام بگيرد(4)؛ اما مولايم امير مؤ منان گفت : اگر تمام پرده هاى آسمانها و زمين كنار برود، بر يقين من افزوده نخواهد شد.”
حجاج گفت : “آفرين بر تو اى حره ! چرا او را بر موسى ترجيح مى دهى ؟”
حره گفت : “به گفته خداوند، موسى از شهر مصر با ترس و نگرانى از دشمن به جانب شهر مدين بيرون رفت(5)؛ ولى على بن ابيطالب در ليلة المبيت جاى پيغمبر صلى الله عليه و آله خوابيد و در بستر رسول اكرم آرميد و جان خود را فداى آن حضرت كرد، بدون آنكه ترس و وحشتى او را فراگيرد.”
حجاج گفت : “مرحبا! حالا بگو بدانم چرا او را بر داود ترجيح مى دهى ؟”
حره گفت : “خداوند او را برتر دانسته است . در كتابش مى فرمايد: اى داود ما تو را خليفه در زمين قرار داديم ، پس ميان مردم به حق قضاوت كن و از هوا پيرو
ى نكن تا تو را از راه خدا گمراه كند(6)؛ ولى على عليه السلام فرمود: از من بپرسيد از مطالب فوق عرش ، از من سؤ ال كنيد درباره زير عرش ، سؤ ال كنيد از من قبل از آن كه مرا از دست بدهيد. و نيز روز فتح خيبر؛ به حضور پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله رسيد، رسول خدا صلى الله عليه و آله به حاضرين فرمود: “بهترين شما، داناترين شما و بهترين قضاوت كننده “على “ است .”
حجاج گفت : “آفرين ، چرا او را از سليمان برتر مى دانى ؟”
حره پاسخ داد: “سليمان به خداوند عرض كرد: پروردگارا! به من ملكى عطا كن كه بعد از من سزاوار كسى نباشد(7)، ولى على عليه السلام فرمود: اى دنيا! من تو را سه طلاقه كردم ، ديگر حق رجوع به من را ندارى .”
حجاج گفت : “احسنت ! چرا على را از عيسى بالاتر مى دانى ؟”
حره پاسخ گفت : “خداوند بزرگ درباره عيسى عليه السلام گفته است : ياد كن آنگاه كه خداوند به عيسى بن مريم مى گويد: آيا تو به مردم گفتى كه من و مادرم را دو معبود – غير از خدا – انتخاب كنيد؟ او مى گويد: خدايا! تو منزهى ، من حق ندارم آنچه را كه شايسته من نيست بگويم ، اگر چنين سخنى را گفته باشم تو مى دانى ، تو از آنچه در روح و جان من است آگاهى و من از آنچه در ذات تو است آگاه نيستم ، زيرا تو با خبر از تمام اسرار و پنهانى ها هستى(8). عيسى ، قضاوت درباره كسانى كه
او را خدا دانستند، به قيامت واگذاشت ، اما على عليه السلام ، كسانى را كه درباره او غلو كردند و قائل به خدايى وى شدند، محاكمه كرد و به قتل رسانيد.”
حجاج او را تحسين كرد و گفت : “خوب پاسخ گفتى ، وگرنه تو را مجازات مى كردم ! (9)
پی نوشت:
1) طه (20) آيه 121
2) دهر (76) آيه 22
3) تحريم (66) آيه 10
4) بقره (2) آيه 260
5) قصص (28) آيه 21
6) ص (38) آيه 26
7) همان ، آيه 35
8) مائده (5) آيه 116
9) اعلام النساء، ص 295
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor