در روايات رسيده از پيامبر اعظم(ص) شاهد اسامي برخي از ملتها و يا سرزمينهايي هستيم كه ظاهراً نقش خاصي را در آخرالزمان و هنگامة ظهور ايفا ميكنند و نيز ارتباط خاصي با امر ظهور و نهضت آن حضرت دارند در اين مجال نگاهي به رواياتي مياندازيم كه متوجه اهل خراسان (ايران)اند؛ آنهايي كه در لسان روايات به «اهل المشرق» و يا «اهل الفارس» تعبير شدهاند.
پيامبر اكرم(ص) از بلاهايي كه به اهل بيت او خواهد رسيد ياد كردند تا آنكه فرمودند:
پرچمي از مشرق به رنگ سياه ظهور كرده كه هر كس آن را ياري كند خداوند را ياري كرده و هر كه آن را ياري نكند خداوند او را خوار و ذليل مينمايد. تا آنكه صاحبان پرچم نزد مردي ميآيند كه همنام من است. و او را امير خود ميگردانند و خداوند نيز او را تأييد و ياري ميكند.(بحارالانوار، ج28، ص78)
البته تعداد رواياتي كه در مورد «پرچمهاي سياه» وارد شده، متعدد و فراوان است و شايد اصل آن، يك حديث باشد كه به صورتهاي متعددي بيان شده است. اما آنچه كه پس از تحقيقات به آن رسيديم، مطمئن شديم كه اصل حديث متوجه آمادگي طايفهاي از خراسان براي پيروي و ياري حضرت مهدي(ع) است.(كوراني، علي، معجم الاحاديث المهدي(ع)، ج2، ص390.)
هركه از آنها آگاهي يابد به سوي آنها برود و با ايشان بيعت نمايد.
آن حضرت ميفرمايند كه پرچمهاي سياهي از سمت مشرق پديدار خواهند شد كه دارندگان آنها دلهايي سختتر و محكمتر از آهن دارند و هر كسي خبر آنها را بشنود بايد به سوي آنها رفته و با ايشان بيعت نمايد، هرچند از روي يخ بگذرد.( اثبات الهداة، ج3، ص596؛ ينابيع المودة، ص182)
در اين روايات نام مبارك حضرت مهدي(ع) و نيز برخي از صفات ايشان هم آمده است:
حضرت مهدي(ع)، خليفةالله، هم در ميان آنهاست.
هرگاه ديديد پرچمهاي سياه از سمت خراسان ظاهر شده نزد آنها رفته هرچند از روي يخ بگذريد. خليفهالله، حضرت مهدي(ع) در ميان آنهاست.( ابن طاووس، ملاحم، ص53؛ ينابيع المودة، ص182)
اگر كوهها بر سر راهش قرار گيرند آنها را نابود ميسازد.
مردي از فرزندان امام حسين(ع) از سمت مشرق خروج خواهد كرد كه اگر كوهها بر سر راهش قرار گيرند، آنها را منهدم كرده و از ميانشان راه ميگشايد.
روايات، حاكي از ظهور گروهي قدرتمند از مشرقاند كه به فرماندهي شخصي به نام شعيب بن صالح از قبيلة بني تميم است. وي با ياران سفياني نبرد كرده و آنها را شكست ميدهد تا آنكه وارد بيتالمقدس شده و آمادة حكومت حضرت مهدي(ع) ميگردد. و از سمت شام توسط سيصد نفر نيز ياري ميشوند، بين خروج او (شعيب) و رسيدن حضرت مهدي(ع) هفتاد و دو ماه طول ميكشد.( ملاحم ابن طاووس، ص49)
در روايت ديگري آمده است:
فتنهها شهر زوراء را فرا ميگيرد تا آنكه بسياري از زن و مردها كشته ميشوند و اموالها غارت ميگردد و چه تجاوزهايي كه به نواميس مردم صورت ميگيرد، خداوند رحمت كند كسي كه زنان بنيهاشم را در آن روز پناه دهد كه آنان حرمت و آبروي من ميباشند… سپس مردي از قبيلة بني عقيم به نام شعيب بن حاصل خروج ميكند، پرچم شعيب سياه و هدايت شده به نصر و ياري و كلام الهي بوده تا آنكه خود را به حضرت مهدي(ع) ميرساند و ميان ركن و مقام با او بيعت ميكند.( همان، ص137)
هر كه از او پيروي نمايد نجات يافته و هر كه از او تخلف كند هلاك خواهد شد.
رسول خدا(ص) ميفرمايند: قيامت بر پا نخواهد شد، تا آنكه قائم ما براي حق به اذن خداوند متعال قيام كند. هر كس از او پيروي كند نجات يافته و هر كس از او تخلف كند هلاك خواهد شد. به خاطر خدا، به هر شيوهاي هر چند از روي يخ بگذريد، نزد او برويد كه او خليفة خداوند عزوجل است.( عيون اخبار الرضا، ج2، ص59؛ منتخب الاثر، ص204)
همانطور كه مشاهده ميفرماييد در اين احاديث تعبير به اين مضمون آمده است كه… ولو حبواً علي الثلج (هرچند از روي يخ بگذريد). اين تعبير در روايات، مختص به بلاد خراسان است.
صاحبان پرچمهاي سياه جنگي خواهند كرد كه هرگز مانند آن اتفاقي نيفتاده است.
پيامبر اكرم(ص) فرمودند: گنجي در نزد شماست كه بر سر آن جنگي ميان سه نفر از فرزندان پادشاهان اتفاق ميافتد كه هيچ يك در آن به پيروزي نميرسند. سپس از سمت مشرق پرچمهاي سياهي پديدار ميشود، آنها نبردي خواهند كرد كه هرگز مانند آن اتفاق نيفتاده است (راوي گويد سپس حضرت چيزي فرمودند كه آنرا به خاطر ندارم) آنگاه فرمودند: هنگامي كه آن پرچمها را ديديد به هر وسيلهاي كه ميتوانيد هر چند از روي يخ بگذريد خود را به آنها رسانده و با ايشان بيعت كنيد، زيرا او خليفة خدا حضرت مهدي(ع) است.( بحاالانوار، ج51، ص83)
البته قابل ذكر است كه روايات، آغاز امر ظهور گروهي كه از مشرق برخاسته و خود را آماده و مهيا براي پيروي از آن حضرت ميكند، را مورد توجه قرار ميدهند و چيزي از ظهور خود آن حضرت از مشرق در اين روايات وجود ندارد. آنچه كه مشهور و متواتر است آن است كه حضرت مهدي(ع) در مكه ظهور خواهند كرد.
یاران وفادار
پیشواى پنجم علیهالسلام در توصیف یاران حضرت مهدى علیهالسلام كه در زمان غیبت، خود را براى شركت در قیام جهانى آن حضرت آماده مىكنند، به ابو خالد كابلى فرمود: «من به گروهى مىنگرم كه در آستانه ظهور از طرف مشرق زمین به پا مىخیزند. آنان به دنبال طلب حق و ایجاد حكومت الهى تلاش مىكنند. بارها از متولیان حكومت اجراء حق را خواستار مىشوند، امّا با بىاعتنایى مسئولین مواجه مىشوند. وقتى كه وضع را چنین ببینند، شمشیرهاى خود را به دوش مىنهند و با اقتدار و قاطعیت تمام در انجام خواستهشان اصرار مىورزند تا این كه سردمداران حكومت نمىپذیرند و آن حق طلبانِ ثابت قدم، ناگزیر به قیام و انقلاب مىگردند و كسى نمىتواند جلوگیرشان شود. این حقجویان وقتى كه حكومت را به دست گرفتند، آن را به غیر از صاحب الامر علیهالسلام به كس دیگرى نمىسپارند. كشتههاى اینها همه از شهیدان راه حق محسوب مىشوند.»
در اینجا امام باقر علیهالسلام به ابو خالد كابلى جملهاى زیبا فرمود كه مىتواند نصب العین همه منتظران لحظات ظهور باشد.
آن حضرت فرمود: «اَما اِنِّى لَوْ اَدْرَكْتُ ذلِكَ لاَءَسْتَبْقَیْتُ نَفْسى لِصاحِبِ هذَا الاْءَمْرِ (غیبت نعمانى، ص 273)؛ مطمئنا بدان! اگر من آن روزگاران را درك كنم، جانم را براى فداكارى در ركاب حضرت صاحب الامر علیهالسلام تقدیم مىدارم.»
امام در مورد یاران امام زمان علیه السلام فرمود: به خدا سوگند! 313 نفر یاران مهدى علیهالسلام مىآیند كه پنجاه نفر از آنان زن مىباشند و بدون هیچگونه وعده قبلى در شهر مكه گرد هم جمع مىشوند.
امام پنجم علیهالسلام در مورد استقامت و استوارى یاران حضرت مهدى علیهالسلام به آیهاى از قرآن استناد كرد و در تفسیر آیه «فَاِذا جاءَ وَعْدُ اُوْلهُما بَعَثْنا عَلَیْكُمَ عِبادا لَنا اُولى بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَ كانَ وَعْدا مَفْعُولاً» (اسراء / 5) ؛ «هنگامى كه نخستین وعده فرا رسد، گروهى از بندگان پیكارجوىِ خود را بر ضد شما برمىانگیزیم [تا شما را سخت درهم كوبند و براى به دست آوردن مجرمان] خانهها را جستجو مىكنند و این وعدهاى است قطعى.» فرمود:
«این بندگان پیكارجو و مقاوم كه به طرفدارى از حق به پا می خیزند، همان حضرت قائم و یاران وفادار او هستند.»(تفسیر عیاشى، ج 2، ص 281)
همچنین امام باقر علیهالسلام فرمود: «خداوند متعال به خاطر ارجگذارى به چنین منتظران راستینى به آنان مىفرماید: شما مردان و زنان، بندگان حقیقى من هستید. رفتار نیك و شایستهتان را مىپذیرم و از كردار ناپسندتان عفو مىكنم و به خاطر شما سایر گنهكاران را مىآمرزم و بندگانم را به خاطر شما با باران رحمت خود سیراب و از آنان بلا را دفع مىكنم. اى عزیزترین بندگان من! اگر شما نبودید، عذاب دردناك خود را به مردم نافرمان نازل میكردم.» (کمال الدین، ج 1، ص 330)
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor