ايثار در دعا از منظر مرحوم آيت الله مجتبي تهراني

در دعا براي غير (ديگران) سه حالت تصوير کرده‏ اند.
<BR& gt;صورت اوّل اين بود که حاجتي را براي خودش بخواهد و همان را براي غير هم بخواهد و بين خودش و ديگري فرقي هم در دعا نگذارد. گفتيم که اين کار مانعي ندارد. البته در غير از غفران، بايد ديگري را مقدّم کرد، امّا در غفران هميشه خودم مقدّم هستم. آيات قرآن هم همين را مطرح کرده بود. اين تصوير اوّل بود.

صورت دوم اين است که غير را بر خودم مقدّم بدارم و اصلاً حاجت خودم را ذکر نکنم و فقط از خدا حاجت او را بخواهم. چرا اين کار را مي‎کنم؟ جهتش اين است که از معصومين به ما رسيده است که اگر شما از خدا حاجتي را براي غير بخواهيد، خداوند چندين برابر به شما عنايت مي‎کند. پس انگيزه من از اين‏که غير را بر خودم مقدّم مي‎دارم و خودم را حذف مي‎کنم، اين است که مي‎خواهم چندين برابر نصيبم شود. اين همان چيزي است که من از آن به «سوداگري» تعبير کردم.

اما صورت سوم که گفتم بالاتر از همه است، «ايثار در دعا» است. شايد اين تعبير را نشنيده باشيد؛ «ايثار در دعا» يعني فقط براي غير بخواهم و هيچ نظري به خود نداشته باشم. براي اين که مطلب روشن شود، مثالي مي‏زنم. ما در روابط اجتماعي‎مان اين‎طور هستيم که وقتي به يک شخص خاصّي شديداً علاقه‎مند مي‎شويم و بعد مي‎فهميم که مريض شده، مي‎گوييم خدايا از عمر من بکاه و به عمر او بيفزا! در اين دعا چيزي براي خود نمي‎خواهيم، بلکه از خود مايه مي‎گذاريم.

يک ‏وقت مي‎گويي خدايا بر عمر او بيفزا، بعد هم مي‎داني هر سالي که به عمر او اضافه شود، طبق روايات چند برابر به عمر خودت اضافه مي‎شود! اين همان سوداگري است. اما در اين مثال مي‎گوييم از عمر من بکاه و به عمر او بيفزا. معنايش اين است که در اينجا هيچ نظري نسبت به خودم ندارم و دنبال سوداگري و جلب منفعتي به خودم نيستم؛ بلکه براي او مي‎خواهم، اما نه براي اين که چيزي نصيب من شود. چه‌بسا خود طرف نسبت به ديگري به همين حاجت نيازمندتر هم باشد، ولي با اين حال هيچ نظري به خودش ندارد. اين نوع خاصّي از دعا است که از آن به «ايثار در دعا» تعبير مي‎کنيم.

در ذيل آيه شريفه «وَ يُؤْثِرُونَ عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَة»، روايتي از امام صادق (عليه ‎السلام) داريم که حضرت فرمود: «هُمُ الْبَرَرَةُ بِالْإِخْوَانِ فِي حَالِ الْعُسْرِ وَ الْيُسْرِ الْمُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِم». آن‏ها کساني هستند که چه در حال عُسر و چه در حال يُسر به برادرهاي‎شان نيکي مي‎کنند. بالاترين نيکي هم دعا کردن در حقّ غير است؛ با اين‏که خودش محتاج و بلکه احوج به دعا است، ولي براي خود نمي‎خواهد و نظري هم به خود ندارد.

http://hezbollah-k.com</P&g t;