بررسي راهكارهاي عملي «همت و كار مضاعف» بر مبنای اهداف سند چشم انداز1404جمهوری اسلامی ایران

چكيده:

« همت مضاعف و کار مضاعف » از ضروری ترین نیازهای کشورمان محسوب می شود؛ چون که توسعه و تعالی هر کشوری به میزان کار و تلاش مفید آن جامعه وابسته است. از این رو هر اقدامی که موجب افزایش فرهنگ کار، افزایش کار آمدی جامعه بشود امری مبارک و قابل تحسین است.

برای نهادینه شدن فرهنگ کار وتلاش همه ی قوا کشور رسالت خطیری بر عهده دارند ، به ویژه رسانه های گروهی که باید با نگاهی آسیب شناسانه ونقادانه موانع و عوامل کم کاری در جامعه را شناسایی نموده و راهکار های اجرایی وعملیاتی ارایه نمایند. همه می دانیم که سطح بهره وری در کشور ما بسیار پایین است. برای اینکه در جامع
ه کار مضاعف صورت گیرد باید نیروی کار در سطوح مختلف مورد احترام قرار گیرد. این مقاله راهکار های انجام کار مضاعف را بر می شمارد و سپس پيشنهادهايي عملي را جهت تحقق «همت و كار مضاعف» ارائه مي دهد

مقدمه:

بهره گيري هوشمندانه از ظرافت‌ها و ارزش‌هاي فرهنگ عمومي جامعه كه ريشه‌اي عميق و دراز در فرهنگ مردم دارد، استفاده از اين موقعيت طلايي مي تواند روزنه و دريچه‌اي به سوي جامعه‌اي پويا و پيشرفته را در پيش روي ما قرار دهد. اگر نگاهي به فرهنگ عمومي جامعه ما از دير باز داشته باشيم كار، تلاش و همت،&l t;SPAN lang=FA dir=ltr style=”FONT-SIZE: 9pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif'”> همواره درميان ايرانيان از ايران باستان گرفته تا به حال از جايگاه ويژه و والايي برخوردار بوده است. وجود تمدن بزرگ ايران با سبقه‌اي طولاني و با غناي بسيار بالاي فرهنگي، تاريخي و علمي حكايت از كار و تلاش اجداد و گذشتگان پر افتخار اين مرزو بوم دارد. بحث احياي فرهنگ كار به عنوان راه‌كار جدي با هدف به روز رساني و نهادينه سازي توأم با و نيز ترويج و بسط آموزه‌‌هاي ناب ف
رهنگي و كهن اين مرزو بوم در حال حاضر به معناي ناديده انگاشتن و خلاء حضور اين فرهنگ در بين جامعه فعلي نمي باشدبلكه تنها هدف از طرح بحث غنابخشي و استحكام و پرمغز نمودن مطالب و محتواهاي نوين و نو ارائه شده به جامعه براي پذيرش و مقبوليت بيشتر در بين تمام لايه‌ها و سطوح فعلي جامعه ما مي باشد.

به تصریح سند چشم انداز بیست ساله مقرر داشته است: «ایران كشوری است توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل.» معادله بسیار ساده است: «بدون كار و تلاش هدفمند و طرح ریزی شده به جایی نمی توان رسید». مقام معظم رهبری نیز با تأكید بر این اهمیت بیان داشته اند: «سال همت مضاعف و كار مضاعف. این تشریفاتى نیست، نمایشى نیست؛ این خط روشنى را به ما نشان می‏دهد.»

 

بيش ازسه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می گذرد. در این مدت ملت ایران مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده و امروز به مرحله ای از رشد و بالندگی رسیده است که حتی دشمنان انقلاب اسلامی نیز ناگزیر از اذعان به موفقیتها و پیشرفتهای ایران شده اند. یکی از بارزترین دلایل پیشرفتهای ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی خود باوری و اتکاء به داشته ها و دانش بومی و عدم وابستگی به بیگانگان بوده است این ویژگی سبب شده است تا ملت ایران بتواند در مسیر یک برنامه زمانبندی شده و براساس نظم علمی و فکری اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی را به پیش ببرد. اگرچه برنامه ها اول، دو و سوم توسعه کشور با موفقیت نسبی پیش رفت اما نیاز به سند بالا دستی که مسیر کلی برنامه ها و نقطه هدف را از اجرای زنجیره وار آنها مشخص کند به چشم می خورد.در واقع این سند بالا دستی، سندی است که به تبیین افق بلند مدت  نظام در بازه زمانی مشخص می پردازد.سند چشم‌انداز بیست ساله ایران، سندی جهت تبیین افقی برای توسعه ایران در زمینه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است که توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تدوین شد , و توسط مقام معظم رهبری به روسای قوای سه گانه ابلاغ شد.

اهميت موضوع

جمهوری اسلامی با نگاهی راهبردی مسیر تکامل را طی می‌کند. توجه به چشم‌انداز بیست‌ساله، برنامه‌ریزی براساس دهه پیشرفت و عدالت، داشتن برنامه توسعه پنجساله و سرانجام راهبردهای یک‌ساله که خود را در قالب نام سال نشان می دهد حکایت از اهتمام سامان مند جمهوری اسلامی برای رسیدن به تمدن بزرگ اسلامی با نگاهی برنامه ریزی شده و از پیش طراحی شده دارد. در چارچوب سند چشم‌انداز و اهداف  است که برنامه‌ریزیها و حرکتهای فردی و اجتماعی به سوی آینده‌ای  روشن ساماندهی شوند& lt;/SPAN>.

در فرازی از چشم‏انداز 20 ساله کشور، برای جهت‏گیری و جهش در اقتصاد ملی چنین آمده است:

در چشم‌انداز بیست ساله،ایران کشوری، توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فن‏آوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی خواهد بود که الهام‏بخش در جهان اسلام بوده و در روابط بین‏الملل، تعاملی سازنده و مؤثر خواهد</SPAN& gt; داشت. سند چشم‌انداز در واقع رهیافتی استراتژیک در مباحث اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و برنامه‌ریزی کشور است که ایران 1404 را ایران توسعه یافته، فعال و تاثیرگذار در اقتصاد جهانی معرفی می‌نماید.

ترسیم چنین جایگاهی برای اقتصاد ملّی، صرفا یک آرمان نیست بلکه قابل دسترس می‏باشد. ولیکن برای تحقق آن نیاز به آگاهی و عزم ملّی است. عزم ملی و اجرایی سازی این هدف جز از طریق برنامه ریزی امکان پذیر نمی باشد. نکته مهم در این زمینه این است که درباره سالی که نام”همت مضاعف – کار مضاعف” در شناسنامه‌اش ثبت شده است، باید تصریح شود که  در پنج سال اخیر تمام سازکارهای نرم افزاری، قانونی و شکلی کلان‌ نظام، تدوین، تعیین و ابلاغ شده است. اکنون تنها 15 سال تا خط پایان 1404 که آغاز برنامه بیست
ساله دوم خواهد بود، زمان باقی مانده است و این مدت طبیعتا باید صرف دستیابی به این اهداف گردد.

مقام معظم رهبری در سخنرانی امسال خود در حرم مطهر امام رضا(ع) ضمن بر شمردن زیربناهای لازم برای کار مضاعف و همت مضاعف، سند چشم انداز را از زمینه های لازم در این زمینه دانسته و فرمودند: چشم‌انداز روشنى تعیین شده است – یعنى سند چشم‌انداز بیست ساله‌ى جمهورى اسلامى – این سند باارزشى است. دولتهائى که پشت سر یکدیگر با انتخاب مردم بر سر کار مى‌آیند، میتوانند بر اساس این سند چشم‌انداز، اهداف را مشخص کنند؛ هر کدام بخشى از راه را بروند و دنباله‌ى کار را به دولت بعدى بسپارند. وجود سند چشم‌انداز، یکى از امکانات باارزش نظام جمهورى اسلامى است.

<P class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; BACKGROUND: white; MARGIN: 0cm 0cm 0pt; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%"& gt;با توجه به این نگاه همت مضاعف و کار مضاعف در عمل بی برنامه و یا فرابرنامه ای نیست بلکه به معنای کار بیشتر در زمان باقی مانده از زمان سند چشم انداز برای حصول اهداف آن است. در حال حاضر 5 سال از این زمان گذشته و 15 سال باقیمانده است.  این مدت طبیعتا باید صرف کار مضاعف و همتی عالی منطبق با اهداف سند چشم انداز گردد.

باید توجه داشت&lt ;/SPAN> که سند چشم‌انداز – همانگونه که از عنوان آن بر می‌آید – در سطح استراتژی بلند مدت تدوین شده وسطوح دیگر خواسته های برنامه‌ای همچون ماموریتها و اهداف کلان را باید در برنامه‌های چهارگانه‌ای که در مقطع 20 ساله مورد نظر تدوین می‌گردد، تعریف و تبیین نمود. در سند چشم انداز بیست ساله در این باره به صراحت صحبت شده است: در تهیه، تدوین و تصویب برنامه‌های توسعه و بودجه‌های سالیانه، این نکته مورد توجه قرار گیرد که شاخص‌های کمی کلان آن‌ها از قبیل نرخ سرمایه گذاری، درآمد سرانه،</SPAN&gt ; تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، کاهش فاصله‌ی درآمد میان دهک های بالا و پایین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانایی‌های دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاست‌های توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظیم و تعیین گردد و این سیاست‌ها و هدف‌ها به صورت کامل مراعات شود.

وظیفه اصلی تمام دولتها تحقق&l t;/SPAN> اهداف سند چشم انداز و قوانین مرتبط با آن است.لذا هر گونه حرکتی می بایست در جهت رفع عقب ماندگیهای احتمالی و یا نیل به اهداف چشم انداز 20 ساله کشور باید باشد.لذا می توان به این نتیجه رسید که ضرورت دارد مسوولین امر ضمن بررسی نقاط ضعف و قوت عملکرد خود در اجرای برنامه چهارم توسعه که سال انتهایی خود را پشت سر گذاشت با توجه به سند چشم انداز مقولات زیر را بر اساس نگاه مقام معظم رهبری به عنوان نقاط اصلی توجه در برنامه پنجم مد نظر و هدف کار مضاعف و همت مضاعف قرار دهند.

همانگونه که گفته شد سند چشم انداز 20 ساله چشم اندازی از موقعیت ایران را در سال 1404 ارائه می دهد که قدرت برتر سیاسی،اقتصادی،علمی و نظامی منطقه باشد.این اهداف کلی و آرمانی نیستند و برنامه های 5 ساله توسعه می بایست برای تحقق این اهداف طراحی و عملیاتی شوند.مقام معظم رهبری در سخنرانی خود در مشهد مقدس ،یک روز پس از اعلام نام سال نو ضمن تاکید بر جایگاه زیر ساخت هایی مانند نیروی انسانی جوان و متخصص، زیرساخت های عظیم صنعتی و مواصلاتی و از همه مهمتر سند چشم انداز 20 ساله خواستار کار مضاعف و همت مضاعف در حوزه های زیر شدند:

1)همت مضاعف و کار مضاعف در علم و تحقیق ، دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتى در همه‌ى زمینه‌ها، علوم تجربى، علوم انسانى و …

این همت مضاعف و کار مضاعف ناظر بر اهداف سند چشم انداز بیست ساله است.طبق این سند ایران باید طی این مدت دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه‌ی آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل باشد.هم چنین بر پایه این سند ایران می بایست برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه‌ی اجتماعی در تولید ملی شده باشد.لذا در سیاستهای کلی برنامه پنجم ابلاغب از سوی مقام معظم رهبری در این بخش دولت  باید تا انتهای سال 1394 با همت مضاعف و کار مضاعف موارد زیر را محقق نماید: الف- افزایش بودجه تحقیق و پژوهش به 3 درصد تولید ناخالص داخلى. ب- افزایش ورود دانش آموختگان دوره کارشناسى به دوره‏هاى تحصیلات تکمیلى به 20 درصد. ج– دستیابى به جایگاه دوم علمى و فناورى در منطقه و تثبیت آن در برنامه پنجم. د- تحول و ارتقاء علوم انسانى با: تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و با انگیزه، اصلاح و بازنگرى در متون و برنامه‏ها و روشهاى آموزشى، ارتقاء کمى و کیفى مراکز و فعالیت
هاى پژوهشى و ترویج نظریه‏پردازى، نقد و آزاداندیشى.

2)همت مضاعف و کار مضاعف دراستفاده‌ بهینه از منابع موجود کشور و امکاناتى که وجود دارد در چارچوب اصلاح الگوی مصرف و هدفمندی یارانه ها:

دست یافتن به رتبه اول اقتصاد منطقه ای جز با رشد اقتصادی مداوم و در عین حال افزایش بهره وری از منابع موجود کشور امکان پذیر نیست.یکی از نقاط تمرکز دولت برای کار و همت مضاعف اصلاح الگوی مصرف است.همانگونه که برای مثال مقام معظم رهبری در سیاستهای کلی حاکم بر برنامه پنجم موارد ذیل را جزو تکالیف برنامه ای دانستند:

الف- ارتقاء سهم بهره‏ورى در رشد اقتصادى به یک سوم در پایان برنامه.  ب- تغییر نگاه به نفت و گاز و درآمدهاى حاصل از آن، از منبع تأمین بودجه عمومى به «منابع و سرمایه‏هاى زاینده اقتصادى» و ایجاد صندوق توسعه ملى با تصویب اساسنامه آن در مجلس شوراى اسلامى در سال اول برنامه پنجم و برنامه ریزى براى استفاده از مزیت نسبى نفت و گاز در زنجیره صنعتى و خدماتى و پایین دستى وابسته بدان با رعایت: واریز سالانه حداقل 20 درصد از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز و فرآورده‏هاى نفتى به صندوق توسعه ملى.ارائه تسهیلات از منابع صندوق توسعه ملى به بخش‏هاى خصوصى، تعاونى و عمومى غیردولتى با هدف تولید و توسعه سرمایه گذارى در داخل و خارج کشور با در نظر گرفتن شرایط رقابتى و بازدهى مناسب اقتصادى،قطع وابستگى هزینه‏هاى جارى دولت به درآمدهاى نفت و گاز تا پایان برنامه. ج- جبران نابرابرى‏هاى غیرموجه درآمدى از طریق سیاستهاى مالیاتى، اعطاى یارانه‏هاى هدفمند و ساز و کارهاى بیمه‏اى. د- تکمیل بانک اطلاعات مربوط به اقشار دو دهک پایین درآمدى و به هنگام کردن مداوم آن. ه- هدفمند کردن یارانه‏هاى آشکار و اجراى تدریجى هدفمند کردن یارانه‏هاى غیرآشکار.

3) همت مضاعف و کار مضاعف در کیفیت بخشیدن به تولیدات داخلی ، سرمایه‌گذارى و کارآفرینى:

تبدیل شدن به قدر اول اقتصاد منطقه ای  در زمینه اقتصاد جز با تولید داخلی با کیفیت و به صرفه امکان پذیر نیست.از وجوه اهتمام دولت  در این سال و برنامه پنجم تولید بیشتر داخلی خواهد بود.در این راستا برنامه پنجم باید شاهد تمرکز عملیاتی دولت بر اصول حاکم ذیل از سوی مقام معظم رهبری باشد: الف-بهبود فضاى کسب و کار کشور با تأکید بر ثبات محیط اقتصاد کلان، فراهم آوردن زیرساختهاى ارتباطى، اطلاعاتى، حقوقى، علمى و فناورى مورد نیاز، کاه
ش خطرپذیرى‏هاى کلان اقتصادى، ارائه مستمر آمار و اطلاعات به صورت شفاف و منظم به جامعه. ب- تأکید بر راهبرد توسعه صادرات به ویژه در بخش خدمات با فناورى بالا به نحوى که کسرى تراز بازرگانى بدون نفت کاهش یافته و توازن در تجارت خدمات ایجاد گردد.

4) همت مضاعف و کار مضاعف در تأمین سلامت و ورزش همگانی:

در سند چشم انداز  جامعه ایرانی در سال 1404 باید برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، تبعیض و بهره‌مند از محیط زیست مطلوب باشد.همت مضاعف و کار مضاعف هم درسیاستهای اجذایی زمان و بودجه در زمینه بهداشت و ورزش باید دیده شود.در برنامه پنجم رکن سلامت و ورزش از ارکانی است که بیش از پیش باید به آن توجه داشت&l t;/SPAN>.

در این راستا همت مضاعف و کار مضاعف می بایست با تأکید بر رویکرد انسان سالم و سلامت همه جانبه برای تحقق سیاستهای کلی ذیل باشد: الف-یکپارچگى در سیاستگذارى، برنامه ریزى، ارزشیابى، نظارت و تخصیص منابع عمومى. ب- ارتقاء شاخصهاى سلامت هوا، امنیت غذا، محیط و بهداشت جسمى و روحى. ج-کاهش مخاطرات و آلودگى‏هاى تهدید کننده سلامت. د- اصلاح الگوى تغذیه جامعه با بهبود ترکیب و سلامت مواد غذایى. ه- توسعه کمى و کیفى بیمه‏هاى سلامت و کاهش سهم مردم از هزینه‏هاى سلامت به 30% تا پایان برنامه پنجم.

5) همت مضاعف و کار مضاعف در تولید فکر، کتابخوانى و  افزایش معلومات <I&gt ;عمومى در زمینه‌هاى گوناگون:

یکی از وجوه همت نهادها و قوا در این سال باید تقویت کرسی های نقد وآزاد اندیشی باشد که بارها مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند.تبدیل ایران به کشور اول منطقه از لحاظ علم و فناوری جز با ارتقاء کمى و کیفى مراکز و فعالیتهاى پژوهشى و ترویج نظریه‏پردازى، نقد و آزاداندیشى میسر نخواهد شد. باید توجه داشت که دانایی محوری در سطح عمومی شرط لازم دستیابی به اهداف سند چشم انداز بیست ساله است. در این راستا ضرورت اعتلاء و اقتدار نظام مقدس جمهوری اسلامی و کشور با فرهنگ و تمدن ایران زمین و نیل به جایگاه پر عظمت علمی و شایسته، نیازمند تحرک، تقویت، تولید و توسعه معرفت و علم و نیز راه‌اندازی جنبش نرم افزاری و زمینه‌سازی و ایجاد فضای مناسب اندیشه ورزی ، نظریه‌پردازی، نوآوری ، نقد و آزاد اندیشی در جامعه عموما و در میان نخبگان و خبرگان علمی خصوصا می‌باشد.

6)همت مضاعف و کار مضاعف در مبارزه‌ى با فقر، در مبارزه‌ى با فساد، در مبارزه‌ى با بى‌عدالتى:

رسیدن به ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل از اهداف اصلی سند چشم انداز است.برخورداری از  سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، ب
ه دور از فقر، تبعیض و بهره‌مند از محیط زیست مطلوب شایسته ایرانیان 1404 است.

در این راستا طبق سیاستهای کلی برنامه پنجم تحقق موارد زیر بایسته همت مضاعف و کار مضاعف است:

الف- جبران نابرابرى‏هاى غیرموجه درآمدى از طریق سیاستهاى مالیاتى، اعطاى یارانه‏هاى هدفمند و ساز و کارهاى بیمه‏اى.

 

ب- تکمیل بانک اطلاعات مربوط به اقشار دو دهک پایین درآمدى و به هنگام کردن مداوم آن.

ج- هدفمند کردن یارانه‏هاى آشکار و اجراى تدریجى هدفمند کردن یارانه‏هاى غیرآشکار.

 

د- تأمین برخوردارى آحاد جامعه از اطلاعات اقتصادى.

ه-  اقدامات لازم براى جبران عقب ماندگى‏هاى حاصل از دورانهاى تاریخى گذشته با تأکید بر:

و- ارتقاء سطح درآمد و زندگى روستاییان و کشاورزان با تهیه طرحهاى توسعه روستایى، گسترش کشاورزى صنعتى، صنایع روستایى و خدمات نوین و اصلاح نظام قیمت‏گذارى محصولات کشاورزى.

ز- گسترش فعالیت‏هاى اقتصادى در مناطق مرزى و سواحل جنوبى و جزایر با استفاده از ظرفیت‏هاى بازرگانى خارجى کشور.

ح-  ‌کاهش فاصله دو دهک بالا و پایین درآمدى جامعه به طورى که ضریب جینى به حداکثر 35/0 در پایان برنامه برسد.

ط-  انجام اقدامات ضرورى براى رساندن نرخ بیکارى در کشور به 7 درصد.

ک- تأمین بیمه فراگیر و کارآمد و گس
ترش کمى و کیفى نظام تأمین اجتماعى و خدمات بیمه درمانى.

ل-  توسعه نظام‏هاى پیشگیرى از آسیب‏هاى فردى و اجتماعى.

م-  حمایت از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار.

ن- ‌توسعه بخش تعاون با هدف توانمندسازى اقشار متوسط و کم‏درآمد جامعه به نحوى که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به 25 درصد برسد.

&lt ;SPAN dir=ltr style=”FONT-SIZE: 9pt; COLOR: black; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif'”>
عوامل تحقق همت و كار مضاعف

 1-عامل مدیریتی

همت مضاعف و کار مضاعف بدون اتکا به مدیریت کار آمد و عالمانه میسر نمی شود ودر پشت هر سازمان متعالی و کشور توسعه یافته مدیریتی علمی و کارآمد نهفته است واین مدیران فرهمند و رهبران تحول گراهستند که موجب اثرگذاری در مجموعه ی خود می گردند.

نهادینه شدن فرهنگ کار در جامعه به مدیران کارآمدی نیاز دارد که توان انگیزش و تحرک بخش را در در بدنه سازمان و محیط خود راداشته باشند.امروزه بخش اعظم ناکارآمدی و کم کاری در جامعه به نحوه مدیریت و تدبیر مدیران و مسئولان سازمان ها برمی گردد.

2- تقویت انگیزه های دینی و انقلابی

 یکی از عوامل بسیار مهمی که می تواند به توسعه ی کار و افزایش کارآمدی در جامعه کمک نماید توجه به آموزه های دینی و ارزش های معنوی کار است.

قرآن کریم و سیره ائمه اطهارهمواره به انسان ساعی احترام گذاشته بر تلاش آحاد مختلف هر جامعه تاکید نموده است.لذا ضروری است خطبا و واعظیین در منابر و تریبون ها به تبیین نقش کار از منظر قرآن و احادیث پرداخته وجامعه را به تحرک درآورند.تقویت انگیزه های دینی برای کارآفرینی و اهتمام به کار و تلاش در کنار تبیین مسایل اخروی موجب نهادینه شدن فرهنگ کار در جامعه می شود.

 

3-عامل فرهنگی

 میزان کار و پشتکار یک ملت امری فرهنگی بوده و ریشه در پیشینه تاریخی آن ملت دارد.وقتی تولید و خلق ثروت در جامعه ای ارزش تلقی شود، بدنبالش فرهنگ کار نهادینه می شود.در جامعه ای که نگاه منفی و نادرست به سرمایه دار و ثروتمند وجود دارد،در آن جامعه روح کار و تلاش و جهد و جدیت می میرد و تن پروری و کم کاری فرهنگ غالب می شود.
 </SPAN&g t;متاسفانه برخی سیاست های غلط امدادی و کمک های مستقیم مالی موجب شده است برخی افراد بجای کار بدنبال دریافت کمک های سازمان های امدادی باشند.در صورتی که می بایست به جای ماهی دادن به افراد گرسنه کنار دریا تور بافتن را یادشان بدهیم تا بستر کار مولد را فراهم کرده باشیم.

 

 4-تعهد ملی

 در کشوری که منافع ملی ارزش تلقی شود احساس مسئولیت نسبت به سرنوشت کشور در فرد فرد آحاد آن جامعه امری درونی و با ارزش می گردد. مردمان آن کشور برای توسعه و تعالی میهن خود متعهدانه می کوشند و منافع ملی را بر منافع شخصی ، گروهی و سازمانی ترجیح می دهند. ضروری است مسئولان فرهنگی ، رسانه های گروهی و مراکز آموزشی</SPAN&g t; در تقویت مسئولیت پذیری و تعهد ملی در جامعه تلاش نمایند، چرا که بین تعهد ملی و کار مظاعف رابطه ی معنا داری وجود دارد.

 

 5- عامل انگیزش

 برای آنکه کار مضاعف در جامعه انجام شود می بایست انگیزه های خدمتی نیروی کار حفظ و تقویت شود.این انگیزه ها می تواند مادی یا معنوی ، فردی یا سازمانی، شخصی یا گروهی باشد.

6- توانمند سازی

 نیروی کار همواره به آموزش حین کار نیاز دارد.آموزش،مهارتهای شغلی نیروی کار را افزایش داده موجب افزایش بهره وری وکارآفرینی می شود.

7- ارزشیابی

 ارزشيابی عادلانه ومستمرو تشویق نیروهای فعال درسازمانهای دولتی و خصوص
ی می تواند منجربه تقویت فرهنگ کار وتلاش شود .در جامعه ای که به نیروی انسانی اصالت داده شود وانسان کارآمد محور توسعه گردد آن جامعه رستگار و پویا خواهد بود.

8- تعطیلات

  تعطیلات فراوان منا
سبتی وتقویمی یکی از عوامل مهم منفی پیشرفت در کشور ماست.کاهش تعطیلات عامل مهمی برای توسعه فرهنگ کارو افزایش بهره وری خواهد بود.

9-حسن تدبیر

همت مضاعف در کشور ما از طریق تدبیر درست و کارشناسانه امور انجام می شود و یکی از راه های هدایت درست منابع، تصمیم گیری صحیح می باشد. تصمیم های نادرست وغیر اصولی باعث هدر دادن نیروی کار است .

10- عامل قوانین و مقررات

 قوانین و مقررات باید به نحوی تدوین شوند که موجب کارآمدی و تقویت نیروی کار شوند و فضای کسب و کار و تغییر و تحول را فراهم سازند.

 

11– روش ها

روش های سازمانی و جریان کار عامل بسیار مهمی در نیروی کارو کارآمدی سازمان ها هستند.اصلاح روش ها می تواند موجب چابکی و چالاکی سازمانی گردیده، عامل پویایی و افزایش بهره وری شود.لذا مهندسی مجدد روش انجام کار موجب تحرک بخشی و استفاده بهینه از منابع و فرصت ها می شود.

 

پيشنهادات

هم‌آهنگي‌سازي تمامي حوزه‌هاي دخيل در امر عملياتي نمودن كار و همت مضاعف

موضوع وحدت رويه در بين آحاد جامعه از اهميت زيادي برخوردار بوده و عدم توجه جدي به آن مي‌تواند آسيب‌هاي جدي براي جامعه وارد سازد. هم‌آهنگي موجب تسريع، سرعت بخشي و مضاعف شدن حركت و تلاش در مسير توسعه كشور شده و
به همين دليل ايجاد وحدت رويه در حوزه‌هاي ذيل الذكر مي تواند بسيار مؤثر و كارساز باشد:

الف- هماهنگي در حوزه سخت افزاري

همچون پشتيباني مناسب در منابع مالي، تجهيزاتي و لجستيك كه اين امر تسريع در اجراي اين جريان در سال جديد را به همراه خواهد داشت همچنين
دقت نظر بيش‌تر و تأمل عميق‌تر در تخصيص اعتبار و منابع مالي، برنامه ريزي اصولي در تهيه اقلام و تجهيزاتي كه زمينه ساز و تقويت كننده ابزار و لوازم انجام كار مضاعف و همت مضاعف مي‌باشند.

ب- نرم افزاري

برنامه‌ريزي و برنامه سازي و فعاليت‌هاي تبليغي، بهره‌گي
ري از رسانه‌هاي ارتباط جمعي، ابزار چند رسانه‌اي و كليه حوزه‌هاي نرم افزاري كه امكان فعاليت و كار در آن امكان پذير مي باشد.

ج- منابع انساني (كارآمد سازي نيروهاي دخيل در اين امر)

بهره‌مندي از محققان، كارشناسان و اقشار و افراد تأثير گذار جامعه در بهترو علمي تر

اجرايي نمودن برنامه‌هاي تدارك شده در سال جاري

زمينه‌‌سازي براي ايجاد وحدت و همدلي بين تمام نيروهاي وفادار به انقلاب اسلامي حول محور رهبرمعظم انقلاب

اين امر در جلو گيري از بخشي‌نگري در برنامه‌ريزي و اجرايي نمودن موضوع بسيار حائز اهميت مي باشد. بحث فراهم سازي زمينه‌هاي ايجاد بستر فراگير براي انجام كار و همت مضاعف لازمه مشاركت فعالانه تمام لايه‌ها و سطوح مختلف جامعه از هر عقيده، نظر و نگرشي مي‌باشد و ضرورت دارد تمام آحاد جامعه را در بر اين موضوع درگير شده و مضافاً اينكه انجام بعضي از امور نياز به ايجاد وحدت رويه بين تمام افراد جامعه دارد اين مهم نيازمند همدلي و هماهنگي فكري و ذهني بين تمامي افراد آن دارد. پس بسيار شايسته خواهد بود كه در سال جديد وحدت و اخوت بين تمام نيروهاي وفاداربه انقلاب و نظام حول محور رهبري ايجاد شود كه اين امر لازمه اجراي مناسب و شايسته عنوان كار وهمت مضاعف در جامعه اسلامي ما خواهد بود.

بر
نامه ريزي جهت ايجاد انگيزه براي عموم جامعه

اتخاذ سازو كاري مناسب جهت ايجاد انگيزه براي عموم جامعه به ويژه براي كارمندان و كاركنان و اساتيد روحانيون دانشجويان طلاب، دانش‌آموزان و تمام فعالان و تلاشگران محققان و پژوهشگران عرصه فرهنگ، علم، دانش در تمامي بخش‌هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي در دو بُعد مشروحه ذيل مي تواند ثمر بخش باشد:

الف- انگيزه معنوي

با توجه به اينكه جامعه ما يك جامعه دين مدار و مذهبي است. بهره گيري از آيات و روايات و نيز آموزه‌هاي ديني كه براي كار و همت جايگاه ويژه‌اي قايل بوده و براي آن پاداش و اجر اخروي در نظر مي‌گيرد. بيان اين مهم به شيوه‌اي بليغ و رسا به وي‍ژه از سوي اقشار معنوي تأثير گذار جامعه ميتواند در ايحاد انگيزه براي افراد جامعه بسيار مؤثر باشد.

 

ب- انگيزه مادي

پاداش معنوي بحثي است اخروي و در اين دنيا ملموس و قابل مشهود نيست در كنار فراهم سازي بستر ارايه انگيزه معنوي توجه جدي به پرداختن پاداش مادي براي كساني‌كه به نحوي با اين موضوع درگير خواهند بود. موجب مضاعف شدن زمينه‌ترغيب و تشويق براي كار و تلاش بيشتر خواهد شد و با جديت بيشتر با موضوع برخورد خواهند نمود.

اطلاع رساني و ارائه گزارش عملكرد از روند اجرايي و مجموعه كارها و برنامه‌هاي انجام شده در ارتباط با عناوين نامگذاري شده سالهاي قبل

اين كار موجب خواهد شد تا از نگاه شعارگونه صرف نسبت به آن خودداري گردد و فعاليت‌هاي مثبت و مناسب صورت گرفته در اين خصوص در سنوات قبل، زمينه‌هاي داشتن نگاه صوري و شعاري را در سال جديد از بين ببرد.

ايجاد سامانه برنامه‌ريزي‌، هم‌‌آهنگي، هدايت، كنترل و نظارت

با هدف دسترسي آسانتر و سهل الوصول نمودن مسيرهاي اهداف تعيين شده و هدف‌گذاري شده، ايجاد اين سامانه موجب خواهد شد تا از رهاشدگي موضوع خودداري شده و روند اجرايي كار به صورت منسجم، هماهنگ، كاناليزه شده و كارآمد پي‌گيري شود.

شناسايي موانع و راه‌بندهاي احتمالي

اجراي هر برنامه و فعاليتي معمولا با يك سري مشكلات و موانعي خواسته و يا ناخواسته مواجه مي‌باشد. شناسايي دقيق و كارشناسي شده اين مشكلات احتمالي و چاره انديشي جدي براي آن توأم با ارايه راهكار و برخورد عقلاني و خردگرايي ضمن رفع موانع، موجب تسريع و سرعت بخشيدن به حركت تعيين شده در مسير توسعه نيز خواهد شد.

برنامه ريزي اصولي بر اساس نوع اقدام وعمليات &l t;U>‌هاي تدارك شده (كوتاه مدت، ميان مدت، بلند مدت)

برنامه ريزي داراي دو ركن اساسي مي‌باشد: الف – تعيين هدف ب- پيش بيني. هدف و راهبرد در سال جاري با پيام نوروزي رهبرفرزانه انقلاب اسلامي(مدظله العالي) به روشني مشخص شده. اقدام بعدي انجام پيش بيني هاي لازم براي اجراي دقيق و شايسته موضوع مي باشد براي اجراي مناسب و بهره گيري بهينه نيازمند برنامه‌ريزي مدون، اصولي و كارامد به صورت كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت خواهيم بود.

 

بسط ارزش‌ها و هنجارهاي اجتماعي و آموزه‌هاي معنوي در بين تمام سطوح و طبقات اجتماعي جامعه

جامعه ما ارزش‌مدار و هنجارهاي حاكم بر آن داراي نكات مثبت فراوان مي‌باشد. كار و همت از موضوعات ارزشي از دير باز تا كنون بوده است. يكي از راه‌هاي عملياتي نمودن پيام نوزي تكيه و بهره گيري از اين ظرفيت بالا در سطح جامعه مي باشد كه اگر به درستي و نحو مطلوب از آن استفاده گردد شاهد بالارفتن ميزان كارايي و كارآمد سازي در اجراي صحيح موضوع تعيين شده در سال جاري خواهيم بود.

بهره‌گيري از آموزش‌هاي عمومي از طريق رسانه‌هاي ارتباط جمعي

به كارگيري هدفمند از رسانه‌هاي ديداري و شييداري و ارتباط جمعي به خصوص صدا و سيما، در كنارآموزش‌هاي تخصصي مديران و متوليان ذيربط. از اهميت زيادي برخوردار مي‌باشد. همانگونه كه حضرت امام خميني(ره) فرمودند. صدا و سيما به مثابه دانشگاه عمومي است. پس بايسته است در سال جاري شاهد ضبط و پخش برنامه‌هايي هدفمند و تأثير گذار جهت گسترش اين مهم در بين تمام سطوح جامعه كه از اين دانشگاه عمومي بهره‌مند هستند باشيم.

پايش مستمر، ارزشيابي و ارزش‌گذاري بر مجموعه فعاليت‌ها و تلاش‌هاي انجام شده

بازكاوي و پايش مستمر و در صورت نياز، اصلاح و بازنگري فعاليت‌هاي تدارك ديده شده در طول سال ضمن نظارت پايدار بر فعاليت‌هاي تدارك شده موجب ارتقاء سطح كارايي و افزايش توان مضاعف و جلوگيري از هدر رفت زحمات كشيده شده در اين خصوص خواهد شد. در اين ارتباط مي توان از افرادي كه به نحوي از انحاء در برنامه ريزي، طراحي وعملياتي نمودن اين عنوان تلاش و كوششي مضاعف نموده اند. قدرداني به عمل آيد. (اگر در آغاز سال جاري چنين مراسم قدرداني براي افراد شاخص و فعال سال گذشته صورت پذيرد در ترغيب و تشويق افراد در جديت بخشي به اين مهم بسيار مثمر ثمر و پر فايده خواهد بود) .

تشكيل اتاق فكر، جلسات مشورتي براي تصميم‌سازي و تصميم‌گيري با هدف بهبود بخشي به روند اجرايي موضوع

بهره‌گيري خردمندانه و عقلايي از نظرات حاحب‌نظران و كارشناسان موجب كارايي بيش‌تر برنامه‌ها و فعاليت‌هاي تدارك ديده شده در اين خصوص در سال جديد را فراهم خواهد ساخت.

تلاش جدي در ريل‌گذاري و تعيين دقيق مسيرهاي دستيابي به نقاط هدف‌گذاري شده

 اتخاذ سازوكاري هدفمند در تدوين لوايح، طرح‌ها، قوانين و آيين نامه‌هاي لازم در جهت تعيين چارچوب و حدود ثغور و ضوابط قانوني مراحل برنامه ريزي، طراحي و اجرايي موضوع از لوازم ريل‌گذاري و تعيين دقيق مسير برنامه ريزي شده مي‌بلاشد. يكي از اشكالات و نواقصي كه معمولا در اجرايي نمودن بعضي نظرات و دستورات در بين جامعه به ويژه در بين دستگاه‌هاي اجرايي كشور بوجود مي‌آيد، خلاء و فقدان راهكار قانوني وآيين نامه‌هاي ادا
ري مي باشد كه اين امر كندي كم تحركي را در مراحل اجرايي در پي دارد. به همين دليل چاره انديشي در اين خصوص متضمن پويايي و تحرك فعالانه دستگاهها و اشخاص حقيقي و حقوقي در اين خصوص خواهد شد.

اولويت بندي براي طرح‌ها، برنامه‌‌ها و پروژه‌هاي اجرايي

براي طرح‌ها و پروژه‌هايي كه امكان و ظرفيت لازم براي افزايش و رشد توليدات و فعاليت را بدون افزايش بودجه در سال جاري دارند بايسته است تعيين اولويت شوند. با توجه به اينكه بودجه سالانه قبل از عنوان گذاري اين سال بسته شده است امكان تغيير و يا افزايش بودجه مضاعف براي بعضي از طرحها و كارها و بسيار سخت و يا غير ممكن است لازم است در اين خصوص با اولويت بندي بعضي از طرح‌ها و پروژه‌ها طوري كه به ديگر طرحها آسيب وارد نشود. مي‌توان گام اساسي در اين زمينه برداشت.

بهره‌گيري حداكثري و مضاعف از پايگاه‌ها، مراكز و تشكل‌هاي فعال ديني

مساجد، حسينه‌ها، هيئات مذهبي، انجمن‌هاي اسلامي، كه داراي مخاطبان زيادي بوده و از جايگاه ويژ‌ه‌اي بر سطح جامعه برخوردار مي‌باشند از پايگاه‌هايي هستند كه مي‌توانند نقش مهمي در ترويج و بسط انديشه كار و همت مضاعف را در جامعه به عهده گيرند كه اين امر نياز به برنامه‌ريزي مضاعف و جدي در خصوص دارد.

ايجاد نگاهي جامع و فراگير نسبت به موضوع در هنگام عملياتي نمودن

داشتن نگاهي جامع الاطراف همراه با توسعه و گسترش اين موضوعات به تمام عرصه‌هاي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي و پرهيز از بخشي نگري و جزء انديشي در برنامه‌ريزي و طراحي امور براي اجراي مناسب آن در سال جاري امري ضروري مي‌باشد(همت و كار مضاعف تنها در امور خدماتي و اداري و اقتصادي خلاصه و محدود نگردد. لازم است اين تفكر در تمام حوزه‌هايي كه جامعه با آن درگير مي‌باشند به خصوص در عرصه‌هايي كه با قشر نوجوان وجوان سروكار دارند مثل ميادين ورزشي، مراكز علمي و پژوهشي و… توسعه يابد).

داشتن نگاهي واقع‌گرايانه و منطقي

داشتن برخوردي واقع‌گرايانه و پرهيز از برنامه‌ريزي و اجراي برنامه‌هاي احساسي، غير منطقي و برداشت‌هاي جناحي و خطي و محدود و معدود سازي آن به مباحث و كارهاي كم‌ارزش و سطحي از اين عنوان، در صورت ملحوظ نداشتن و جدي نگرفتن اين مهم، شاهد وارد آمدن آسيب‌هاي جدي به اصل موضوع و اهداف مهم ترسيم شده براي آن خواهيم بود.

ارايه الگوها و مستندات

ارايه الگو و مستندات قابل ارايه اعم از توليدات و برونداد و خروجي‌هادر زمينه‌هاي مختلف(فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و…) كه در سنوات گذشته حاصل و نتيجه كار و همت مضاعف مديران و كاركنان و دست اندركاران (اشخاص حقيقي و حقوقي) بوده است بايد توجه داشت كه طرح مباحث صرفا توصيفي و انتزاعي و عدم ارايه الگوي عملي از تأثيرگذاري زيادي برخوردار نبوده و بعضي مواقع موجب عدم جدي گرفتن موضوع در سطح جامعه خواهد شد.

همچنين معرفي تعدادي از افراد نخبه ساعي و همت بلند كه در زمينه‌ها و عرصه‌هاي مختلف، داراي موفقيت بوده و موفقيت آن‌‌ها نيز نتيجه و حاصل تلاش و كار مضاعف بوده است. اين امر مي‌تواند در انتقال تجربه و الگوسازي عملي و قابل مشهود براي جامعه و نيز استفاده بهينه و درست از فرصت و زمان در انجام اين مهم مثمر ثمر و پر فايده باشد. (مصاحبه مستقيم با اين افراد و نشان دادن آثار آنان و پخش آن در رسانه‌ها به خصوص صدا و سيما)<SPAN dir=ltr&gt ;.

بهره گيري از ابزار و تكنولوژي چند رسانه‌اي

در ترويج فرهنگ كار و نهادينه سازي آن در سطح جامعه، استفاده معدود از يك رسانه و محدود سازي در يك ابزار رسانه‌اي ديداري و يا شنيداري موجب خواهد شد تا از تمام پتانسيل و ظرفيت‌هاي موجود به درستي و كامل استفاده نگردد. و در نتيجه انتظار دسترسي تمام وكمال وسهل الوصول به سيبل هدف گذاري شده عملا ميسور نخواهد بود.

بهره‌گيري از فضاي مجازي و سايبري& lt;/SPAN>

استفاده از فضاي مجازي و شبكه سايبر مي‌تواند حوزه فعاليت و ميدان عمليات اين پيام را بسيار گسترده‌تر و وسيع‌تر نمايد. امروزه نقش شبكه اينترنت و فضاي مجازي در ايجاد محيطي فراگير براي بسط و شيوع انديشه و موضوعات هدفمند بر كسي پوشيده نيست به خصوص اين‌كه غالب بهره‌مندان اين فضا را نيز جوانان و نوجوانان تشكيل مي‌دهند. به همين دليل خ
لاء حضور جدي در اين فضا و عدم طرح و بسط موضوع در آن مي‌تواند تا اندازه‌اي ما را در دستيابي به اهداف متصور شده دچار نقصان كند.

فضاسازي تبليغاتي در محيط شهري و اماكن و ميادين عمومي و خدماتي و…

استفاده از محيط‌هاي تبليغي سطح شهرها (ميادين، چهار راه‌ها، نقاط پر رفت و آمد، خيابان‌هاي اصلي)، اماكن عمومي، وسايل حمل ونقل عمومي مثل: ايستگاه‌هاي متر، قطارهاي شهري، اتوبوس شهري، تاكسي و نيز تبليغات جهت‌داردر ميادين ورزشي، ترمينال‌هاي مسافربري، بوستان‌ها و پارك‌ها مجتمع‌هاي فرهنگي و تجاري و اقتصادي و خدماتي و… در ترويج فرهنگ كار و همت مضاعف تأثير گذار بوده و شايسته است از اين فضاهاي تبليغي به نحو احسن و مطلوب بهره گيري شود.

نتيجه گيري:

اهتمام به مسئله « کار و تلاش » به مثابه يکي از ضرورت هاي مورد توجه در چشم انداز پيشرفت و تعالي کشور در سال هاي گذشته بارها و بارها مورد عنايت رهبر معظم انقلاب بوده است؛ بويژه آن هنگام که سخن از « انضباط اجتماعي و وجدان کاري » و لزوم پرهيز از « تنبلي اجتماعي » سخن به ميان آوردند؛ همچنين دغدغه مندي ايشان در قبال « تعطيلات بسيار زياد رسمي » در تقويم کشور و مباحثي از اين دست نشان از آن دارد که رهبر دور انديش نظام براي اهداف بلند و متکاملي که براي ايران اسلامي ترسيم گشته نگاهي کاملا متني به جامعه و آحاد ملت دارند که بايستي همين مردم در ميدان سازندگي و پيشرفت کشور حضور و مشارکت جدي و سازنده داشته باشند و اگر اين حضور و مشارکت با کوچکترين آفاتي مواجه شود، مسير پيشرفت ناممکن خواهد بود. نامگذاري سال1389  به عنوان سال « همت مضاعف ، کار مضاعف » نشان از اين مسئله دارد که از منظر عالي ترين مدير اجرايي کشور، حياتي ترين و راهبردي ترين نياز امروز جامعه، کار و تلاش است و هر امري که به نحوي بازدارنده اين مهم باشد نه تنها سمي مهلک براي حال و آينده ايران و ايراني است که اساسا خواست دروني همه دشمنان و بدخواهان پيشرفت و اعتلاي اين مرز و بوم است، بر اين اساس برپايي نظام مبتني بر عدالت، دستيابي به اهداف سند چشم انداز1404 ، تحقق دهه پيشرفت و عدالت، زدودن مظاهر شوم فقر، فساد و تبعيض، توليد دانش بومي، استقلال در صنعت و فناوري هاي نوين، نيل به مرجعيت علمي درمنطقه و دنيا و الهام بخشي در جهان اسلام منوط به اين است که امروز همه ما تا چقدر با اعتماد به نفس و خودباوري ملي و عشق و علاقه به آب و خاک خود و چقدر ب
ا شور و حساسيت کارکنيم و تا چه ميزان همت بلند داشته باشيم و با «مهارت» و «خلاقيت» و «کيفيت» گام هاي رشد و ترقي را يکي پس از ديگري و بي وقفه برداريم.

در اين راستا تاکيد بر چند نکته بسيار ضروري است:

اول؛ نظام تربيتي و آموزشي ما بايد توجه داشته باشد که نسل هاي جديد و فرزندان اين جامعه را از همان اوان کودکي به گونه اي پرورش دهد که انسان هايي مسئوليت پذير، پرکار و پر تلاش،  انگيزه مند و با همتي بلند باشند. در اين بين نقش رسانه ها و نخبگان و گروه هاي مرجع اجتماعي در فرهنگ سازي براي کار مضاعف و تکميل اين فرايند آموزشي تعيين کننده است. </SPAN&g t;

دوم؛ تقويت و تعميق انگيزه هاي ديني و انقلابي و حفظ آنها به عنوان فرهنگ درمتن لايه هاي اجتماعي، گام مهمي در تثبيت روحيه کار و همت مضاعف خواهد بود.

سوم؛ وجود قوانين کارآمد و جامع که ناظر بر حمايت از کارآفرينان بوده و اهتمام ويژه به مقوله اشتغال و کاهش نرخ بيکاري داشته باشد، براي تکوين اين شعار ضروري است.

چهارم؛ «مديريت عالمانه» و «برنامه ريزي هوشمندانه» دو رکن بهره  وري در کار و توليد هستند که شايسته است در نظام مديريتي کشور به آنها پرداخته شود. با اين دو رکن، در حقيقت چابکي و چالاکي و هدفمندي و<SPAN dir=ltr&gt ; سودمندي کار و تلاش تضمين خواهد شد.

نهايتا اين که همت و کار مضاعف در ميان يک ملت بيانگر زنده بودن و تکاپوي جماعتي است که در راه تعالي و تکامل گام نهاده اند. راه رشد و توسعه ايران اسلامي از مسير کار و تلاش مضاعف مي گذرد و با اين شعار راهبردي است که مي توان ايران عزيز را به جايگاه حقيقي آن در جهان نزديک تر ساخت. جهان در سده بيست و يک رشد شتاباني را در فنون و علوم و مظاهر پيشرفت شروع کرده به گونه اي که واقعا «ثانيه ها» تعيين کننده شده اند. «قافله» پيشرفت بشر چنان با شتاب در حال حرکت است که اگر من و شما لحظه اي درنگ کنيم و يا خود را مشغول مباحث فرعي کنيم، معلوم نيست اين قافله هم ايست کند و منتظر من و شما بماند. اگر در جا بزنيم يا تنبلي کنيم و يا دچار اشتباهي شويم يقينا مورد نکوهش جدي و بي امان نسل هاي آينده خواهيم بود ک
ه پيشينيان خود يعني من و شما را مورد نقد قرار خواهند داد. اميد که به اين باور برسيم.

امّا اینكه باید چه كرد تا بتوان ظرفیت لازم برای «همت و كار مضاعف» را فراهم كرد مسئله ای است كه باید برای آن غیر از مقررنامه، اقدام به درونی كردن این ارزش نماییم. به عبارت دیگر تحقق ارزش «همت و كار مضاعف» بدون توجه به «سرمایه اجتماعی» ممكن نیست.

 

امروزه، در كنار سرمایه های انسانی، مالی و اقتصادی، سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعـــــــی (SOCIAL &l t;/SPAN>CAPITAL) مورد توجه قرار گرفته است. این مفهوم به پیوندها، ارتباطات میان اعضای یك شبكه به عنوان منبع با ارزش اشاره دارد كه با خلق هنجارها و اعتماد متقابل موجب تحقق اهداف اعضا می شود. سرمایه اجتماعی كه بدواً صبغه ای جامعه شناسانه داشته است، به عنوان یك اهرم توفیق آفرین مطرح و مورد اقبال فراوان در علوم مدیریتی نیز واقع شده است. ســرمایه اجتماعی، بستر مناسبی برای بهره وری سرمایه انسانی و فیزیكی و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد می شود. مدیران و كسانی كه بتوانند در سازمان و جامعه هدف، سرمایه اجتماعی ایجاد كنند، راه كامیابی شغلی و جمعی خود را هموار می سازند. از سوی دیگر، سرمایه اجتماعی به زندگی فرد، گروه و جامعه معنی و مفهوم می بخشد و كار و زندگی را ساده تر و ثمر بخش تر می سازد.

 تعریف رایج سرمایه اجتماعی در روایت كاركرد گرایانه آن عبارت است از روابط دوجانبه، تعاملات و شبكه هایی كه درمیان گروه های انسانی پدیدار می گردند و سطح اعتمادی كه در میان گروه و جامعه خاصی، به عنوان پیامد تعهدات و هنجارهایی پیوسته با ساختار اجتماعی، یافت می شود. البته در مقابل گروهی دیگر معتقدند این مفهوم را در بررسی این موضوع به كار می گیرد كه چگونه تحرك پیوندهای مربوط به شبكه های اجتماعی، سلسله مراتب اجتماعی و قدرت تمایز یافته را تقویت می كند. با وجود این، نكات مشترك این دو دیدگاه درمورد سودمندی سرمایه اجتماعی در افزایش برخی ویژگیها، مانند آموزش، تحرك اجتماعی، رشد اقتصادی، برتری سیاسی و درنهایت توسعه است.

سرمایه اجتماعی شیئی واحد نیست، بلكه انواع چیزهای گوناگونی است كه دو ویژگی مشترك دارند: همه آنها شامل جنبه ای از یك ساخت اجتماعی هستند، و كنش های معین افرادی را كه در درون ساختار هستند تسهیل می كنند. سرمایه اجتماعی، مانند شكل های دیگر سرمایه مولد است و دستیابی به هدفهای معینی را كه در نبودن آن دست یافتنی نخواهد بود امكان پذیر می سازد. سرمایه اجتماعی، مانند سرمایه فیزیكی و سرمایه انسانی كاملاً تعویض پذیر نیست.

 

امروزه سرمایه اجتماعی، نقشی بسیار مهمتر از سرمایه فیزیكی و انسانی در سازمان ها و جوامع ایفا می كند و شبكه های روابط جمعی و گروهی، انسجام بخش میان انسان ها، سازمان ها و انسان ها و سازمان ها با سازمان ها می باشد. در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه ها اثربخشی خود را از دست می دهند و بدون سرمایه اجتماعی، پیمودن راه های توسعه و تكامل فرهنگی و اقتصادی، ناهموار و دشوار می شوند. به این ترتیب اگر برنامه ای برای ایران 1404 طراحی شده لازمه ی آن ایجاد سرمایه ی اجتماعی ای متناسب با این برنامه است. برنامه ای كه به نحو فشرده قصد بهره گیری از تمامی طرفیت های كشور را دارد می بایست سرمایه اجتماعی لازم برای كار و همت مضاعف آن را هم طراحی كند. این برنامه می بایست در طراحی لایحه «برنامه پنجم» توسط دولت رقم بخورد، نكته ای كه ظاهراً جای خالی آن در برنامه پنجم بیش از هر چیز خود نمایی می كرد و به لطف درایت رهبری این كمبود باید دوباره توسط سیاستگذاران (مجلس و دولت) مورد توجه و تعمیق قرار بگیرد.</SPAN&g t;

برای تحقق مسمای نام همت مضاعف و کار مضاعف می بایست از آسیبهایی مانند فعالیتهای تبلیغی صرف، همایش محوری بدون اجرا، بی توجهی به برنامه ها و اسناد بالا دستی به بهانه انجام کار بیشتر و  همچنین فعالیتهای نمایشی و رسانه گرای صرف احتراز و در چارچوب اصلاح فرهنگ کاری در سطح مردم و در سطح مسوولین در حوزه های مد نظر مقام معظم رهبری در چارچوب سند چشم انداز بیست ساله اق
دامات و برنامه ها را توسعه داد.این فرایند محدود به یکسال نبوده و در طی سنوات آینده نیز می بایست تداوم یابد. لذا در طراحی و اجرای برنامه پنجم توسعه حوزه های مد نظر ایشان به عنوان حوزه های بنیادین مد نظر بوده و همت عالی، توجه، بودجه و کار مضاعف را به خود اختصاص دهد.

 

 

منابع و مآخذ:

 

ا- سايت مجمع تشخيص مصلحت نظام                                                                    http://www.maslehat.ir& lt;/SPAN>

2-کمالی،حسین«جامعه،کار،توسعه»،تهران:سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،1383

3-کشاورزی،محمد و دیگران«آشنایی با سند چشم انداز»،تهران:امیرکبیر،1388.

4-خلفی،فرزاد«معنا یابی تعامل موثر و سازنده ایران در نظام بین الملل بر اساس سند چشم انداز بیست ساله»(پایان نامه کارشناسی ارشد: روابط بین الملل: تهران، 1388.

5-عباسی مقدم، مصطفی «سند اهداف،راهبردها و برنامه های معاونت فرهنگی و اجتماعی(برش پنجساله برنامه ها از چشم انداز 1404 » :تهران،وزارت علوم- تحقیقات و فناوری،1386.

6-برادران شرکا،حمید رضا«سند چشم انداز و برنامه چهارم توسعه»،تهران:موسسه عالی و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی،1385.

7-موسوی کاشانی،محمد«تحقق اهداف سند چشم انداز بیست ساله در پرتو اتحاد ملی و انسجام اسلامی»،اصفهان:سرو چمان،1386.

 

سيد ابوالفضل جعفري نژاد