حکمت14_ یـــــاران بیــــگانه
و قال علیه السلام: مَنْ ضَیَّعَهُ الْأَقْرَبُ اُتِیحَ لَهُ الْأَبْعَدُ
واژگان مهم:
ضَیَّعَهُ: ضایع و تباه کرد او را
اُتِیحَ: مهیا شد، فراهم شد
ترجمه:
کسی که خویشان بسیار نزدیک رهایش سازند، به وسیله [بیگانه] بسیار دورتر یاری خواهد شد.
چکیده مفاهیم
در این حکمت امام(ع) به افرادی که مورد بیمهری اقوام و بستگان نزدیک خود قرار میگیرند، دلداری و امیدواری میدهد که از رحمت خدا مأیوس نباشند، چون خداوند راه دیگری به روی ایشان میگشاید که بیگانگان آغوش محبت را به روی او میگشایند.
خدا گر ز حکمت ببندد دری ز رحمت گشاید در دیگری
نکتــــــهها
1- این حکمت را به دو صورت میتوان معنا کرد:
الف) از تقدیرات خداوند این است که برای هر کاری اسباب متناسب با همان را مقدر کرده است. در رفع مشکلات و اقدام به مصالح و انجام کارها بیشتر نزدیکان و فامیل اقدام میکنند؛
اما اگر آنها به شخصی بیتوجه باشند، خداوند مقرر کرده است بیگانگان را – که نسبت دورتری با او دارند- برایش مهیا سازد تا آنچه را که در جهت مصالح اوست، انجام دهند.
هنگامی که پیامبر اسلام(ص) از سوی قبیله خود مورد بیمهری قرار گرفت و از قوم و قبیله خود رانده شد و با محدودیت اقتصادی و تبعید مواجه شد
و با هر وسیله ممکن از نشر و انتشار افکار و اندیشههای الهی او جلوگیری کردند، اسلام به یاری اوس و خزرج که هیچ نسبتی با رسول خدا(ص) نداشتند توسعه پیدا کرد و محمد امین با سرافرازی به مکه بازگشت
و پرچم توحید را بر بام کعبه به اهتزار درآورد. این به ما میفهماند که انسان با اتکال به خداوند از راههای پیشبینی نشدهای تأیید و تقویت میشود.
آری «مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ؛ کسی که به خدا تکیه کند و به قدرت بیانتهای او توکل کند مورد یاری و کفایت پروردگار قرار میگیرد.»
ب) در صورتی که نزدیکان و بستگان نسبت به هم بیاعتنا باشند، مراقب یکدیگر نباشند و از نیروهای یکدیگر استفاده نکنند، افراد دورتر (بیگانگان یا دشمنان) آنها را میربایند و آنها را مجذوب لطف و عنایت خویش کرده، از خدمات و توانمندی ایشان استفاده میکنند
پیـــــــامها
1. اگر ما از افکار بلند و استعدادهای سرشار جوانانمان استفاده نکنیم و به توانمندیهای ایشان باور نداشته باشیم، بیگانگان از نیروی آنها سود میبرند
و آنها را از خدمت به کشورشان دور میکنند، بنابراین، شناسایی و جذب نخبگان استعدادهای برتر، رشد و تربیت ایشان و بهرهجویی صحیح از آنها یکی از وظایف جامعه و نظام اسلامی است.
2. در کمک نمودن به مردم، نزدیکان و اقوام از اولویت برخوردار هستند. قرآن کریم در این زمینه می فرماید:
«يَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنْفِقُونَ قُلْ مَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَيْرٍ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا تَفْعَلُوا مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ»
لطـــــــــــــــائف
هرکه را خویشان ز دست دهند بر سر دست، دیگران ببرند
خودآزمایی
1. چنانچه فردی را اقوام نزدیک او رها نمایند، چه اتفاقی برای او خواهد افتاد؟
2. با توجه به این حکمت، یکی از وظایف مهم جامعه و نظام اسلامی در مورد نخبگان چیست؟
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor