خلقت و شعور حیوانات
« وَمَا مِن دَآبَّة فِی الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ یَطِیرُ بِجَنَاحَیْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُکُم مَّا فَرَّطْنَا فِی الکِتَابِ مِن شَیْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ یُحْشَرُونَ » انعام/ ۳۸٫
و هیچ جنبنده ای در زمین و هیچ پرنده ای که با دو بال خود پرواز می کند، نیست مگر اینکه آنها هم امت هایی چون شمایند، ما در این کتاب (قرآن یا لوح محفوظ) هیچ چیز را فرو گذار نکردیم، سپس همه نزدپروردگارشان گرد می آیند.
قرآن توجه خاصی به زندگی حیوانات دارد و از یادآوری خلقت، شعور و صفات آنها در راه هدایت مردم استفاده می کند. «و فی خلقکم و ما یبث من دابة آیات لقوم یوقنون»[۱] در روایات و تجارب انسانی هم نمونه های فراوانی درباره شعور و درک حیوانات به چشم می خورد و برای یافتن شباهت ها و آشنایی با زندگی حیوانات، باید اندیشه و دقت داشت.[۲] (امم أمثالکم)
خلقت و شعور حیوانات
از آیات و روایات و تجارب بر می آید که شعور، ویژه انسان نیست. از جمله:
۱– حضرت سلیمان همراه با سپاهیانش از منطقه ای عبور می کرد مورچه ای به سایر مورچگان گفت: فوری به خانه هایتان بروید، تا زیر پای ارتش سلیمان له نشوید.[۳] شناخت دشمن، جزو غریزه ی مورچه است، ولی اینکه می فهمد این شخص نامش سلیمان و همراهانش ارتش اویند، این بالاتر از غریزه است.
خلقت و شعور حیوانات
۲– هدهد در آسمان از شرک مردم زمینی مطلع شده و نزد سلیمان گزارش می دهد که مردم منطقه ی سبأ، خداپرست نیستند. آنگاه مأموریت ویژه ای می یابد. شناخت توحید و شرک و زشتی شرک و ضرورت گزارش به سلیمان پیامبر و مأموریت ویژه ی پیام رسانی، مسأله ای بالاتر از غریزه است.[۴]
خلقت و شعور حیوانات
۳– اینکه قرآن می گوید: همه موجودات، تسبیح گوی خدایند ولی شما نمی فهمید،[۵] تسبیح تکوینی نیست، زیرا آن را ما می فهمیم، پس قرآن تسبیح دیگری را می گوید.
خلقت و شعور حیوانات
۴– این که هدهد در جواب باز خواست حضرت سلیمان از علت غایب بودنش عذری موجه و دلیلی مقبول می آورد، نشانه شعوری بالاتر از غریزه است.[۶]
۵– در آیات قرآن، سجده برای خدا، به همه موجودات نسبت داده شده است. «و لله یسجد ما فی السموات و ما فی الارض»[۷]
خلقت و شعور حیوانات
۶– پرندگان در مانور حضرت سلیمان شرکت داشتند «و حشر لسلیمان جنوده من الجن و الانس و الطیر»[۸]
خلقت و شعور حیوانات
۷– حرف زدن پرندگان با یکدیگر و افتخار سلیمان به اینکه خداوند، زبان پرندگان را به او آموخته است. (و علمنا منطق الطیر)[۹]
خلقت و شعور حیوانات
۸– آیه «و اذاالوحوش حشرت»[۱۰] محشور شدن حیوانات را در قیامت مطرح می کند.
خلقت و شعور حیوانات
۹– آیه و الطیر صافات کل قد علم ضلالة و تسبیحه»[۱۱] نشانه ی شعور و عباد آگاهانه ی حیوانات است.
۱۰– وجود وفا در برخی حیوانات، از جمله سگ نسبت به صاحبخانه و فرزندانش.
۱۱– تعلیم سگ شکاری و سگ پلیس برای کشف قاچاق، یا خرید جنس، نشانه ی آگاهی خاص آن حیوان است.
۱۲– اسلام از ذبح حیوان در برابر چشم حیوان دیگر، نهی کرده است که این نشانه شعور حیوان نسبت به ذبح و کشتن است.
خلقت و شعور حیوانات
پی نوشت:
۱- جاثیه/۴
۲- تفسیر مراغی۱
۳- نمل/۱۸
۴- نمل/۲۲
۵- اسراء/۴۴
۶- نمل/۲۲-۲۶
۷- نمل/۲۲-۲۶
۸- نمل/۱۷
۹- نمل/۱۶
۱۰- تکویر/۵
11- نور/41
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
