سیمایی از نماز

آنچه مي خوانيد بخش دوم مشروح سخنان استاد حجت الاسلام و المسلمين قرائتي است که پيرامون موضوع “سيمايي از نماز” در جلسه درسهايي از قرآن، به تاريخ 23/7/1388 ايراد شده است:
 
– زبان نماز، زبان قرآن كريم
نماز از طريق وحي است. بي تشريفات است. هر وقت مي‌خواهيد… يك كسي گفت: آقا نمي‌شود نماز را فارسي بخوانيم؟ گفتم: نماز چقدر طول مي‌كشد؟ كل نماز ده دقيقه يك ربع مي‌كشد. اين يك ربع را هرچه خدا گفت گوش بده. باقي‌اش را اگر خيلي ادم خوبي هستي باقي‌اش را فارسي با خدا حرف بزن. مگر مريض هستيم كه حالا… مي‌گويند: آقا شما يك لباس را اجباري بپوش، پيراهن و شلوار كه بدنت پوشيده باشد، شال گردن، دست‌كش، باقي لباس‌ها را مي‌خواهي بپوش، مي‌خواهي نپوش. شما ده دقيقه هرچه خدا گفته انجام بده. باقي‌اش را با خودت. شما سي روز همان ساعتي كه خدا گفته ماه رمضان روزه بگير. سال 365 روز است. 4 روز كه روزه حرام است. عيد فطر روزه حرام است. عيد قربان روزه حرام است. ديگر؟ عاشورا… نه حرام نيست مكروه است. خوب غير از سالي سه چهار روز حالا 5 روز را كم كنيم. 360 روز، 30 روزش را هرچه خدا گفته، همان زمان روزه بگير. 330 روزش را اختيار با خودت است. يك سوره حمد و قل هو الله را هرچه خدا گفته انجام بده. باقي‌اش را اگر خيلي مي‌خواهي با خدا عبادت كني، نمي‌شود قرآن را فارسي بخوانيم؟ نه! يك صفحه را عربي بخوان،بعد تا فردا صبح با خدا فارسي حرف بزن.
نماز گفتگوي با خدا است. بي‌تشريفات، هركس هر لحظه مي‌خواهد با خدا حرف بزند. با وضو، بي‌وضو، فقط نماز وضو دارد. شما بي‌وضو هميشه مي‌تواني ياد خدا باشي. ذكر خدا! در هر زمان، در هز زماني مي‌شود ياد خدا بود. در هر مكان، نماز هم قيام دارد، هم قعود، هم خوابيده. قيامش هم قيام دارد. نشستن دارد. ركوع دارد. به خاك افتادن هم دارد.
چون اگر بنايش فارسي باشد، اگر ريل را برداري ديگر معلوم نيست قطار كجا مي‌رود. عربي ريل است كه بايد اين كلمه را بگويي. بعد هم كلمات قرآن خيلي‌هايش قابل ترجمه نيست. من پريروز يك جايي سخنراني داشتيم. مخاطبين از 25 كشور بودند. حرف‌هاي من را دوبله مي‌كردند. يك حرفي زدم گفتم: اين هم شد قوز بالاي قوز! همه‌ي مترجم‌ها ماندند. قوز بالاي قوز چيست؟ (خنده‌ي حاج آقا) آمدند گفتند: قوز بالاي قوز چيست؟ گفتم: نفهميدم كه اين كلمه براي شما قابل ترجمه نيست. گاهي وقت‌ها يك كلمات قرآن مثلاً الله، الله يعني خدا. ما گاهي ترجمه‌هايمان از درد لاعلاجي است. مثلاً مي گوييم: عمر طلا است. مي‌داني چرا؟ براي اينكه ما مهمترين چيز نزدمان طلاست، اما واقعاً عمر طلا است؟ اين درست است؟ اين توهين به عمر است. هزار كيلو طلا به يك دقيقه عمر نمي‌ارزد. منتهي ما از بس نمي‌دانيم چه خاكي بر سرمان كنيم، ديگر از طلا بهتر است؟ مي‌گوييم: عمر طلا است.
واقعاً كلمات قرآن قابل ترجمه نيست. مثل آن آقايي كه مي‌گفت: آقا نمي‌شود پيغمبر را در دنيا جزا بدهيم؟ خوب بسم الله در دنيا چه چيزي داري به پيغمبر بدهي؟ صبحانه، زبان بره، عصر هم سيراب شيردان، جوجه كباب، قالي ابريشمي، هواپيماي شخصي، نمي‌دانم يك برج به او مي‌دهيم. خوب اينها گير يك يهودي نمي‌آيد؟ گير يك قمارباز نمي‌آيد؟ شما در دنيا چيزي نداريد به پيغمبر بدهيد. پيغمبري كه ميلياردها آدم را هدايت كرد، صبحانه به او عسل مي‌دهي؟ جوجه كباب م
ي‌دهي؟ چه مي‌دهي؟ دنيا كوتاه است. براي بدن چيزي نيست. مثلاً صدام نمي‌شود در دنيا كيفرش داد. آنوقت كيفر صدام چيست؟ يك گلوله در مغزش بزنيم! جزاي صدام يك گلوله است؟! اين همه جوان‌هاي ما را پرپر كرد. نه براي صدام جنايتكار چيزي است، نه براي پيغمبر رحمة للعالمين.
اصلاً دنيا كوتاه است، الفاظ دنيا هم كوتاه است. ادبيات دنيا هم كوتاه است. چون كوتاه است ما حق نداريم نماز فارسي بخوانيم. قرآن فارسي بخوانيم. بايد عربي بخوانيم، چون لا اقل عربي امام مي‌گوييم. حالا وقتي امام مي‌گوييم،يعني پيشوا. پيش نماز هم پيشوا است. يك قدم جلو مي‌روي پيشوا مي‌شوي. يك قدم عقب مي‌روي پسوا مي‌شوي. يعني امام حسين همين است. نمي‌شود امام را به معناي پيشوا معني كرد.
نماز گفتگوي با خدا است. بي‌تشريفات، هركس هر لحظه مي‌خواهد با خدا حرف بزند. با وضو، بي‌وضو، فقط نماز وضو دارد. شما بي‌وضو هميشه مي‌تواني ياد خدا باشي. ذكر خدا! در هر زمان، در هز زماني مي‌شود ياد خدا بود. در هر مكان، نماز هم قيام دارد، هم قعود، هم خوابيده. قيامش هم قيام دارد. نشستن دارد. ركوع دارد. به خاك افتادن هم دارد.
جنسيت در نماز نيست. زن و مرد! دختر و پسر! در دسترس همه‌جا هست. براي همه، هميشه، همه‌جا با هر شرايط. نماز مسجد افضل است. اما در خانه هم مي‌شود عبادت كرد. پشت فرمان هم مي‌شود عبا
دت كرد. اميرالمؤمنين كفش‌هايش را وصله مي‌كرد مي‌گفت: سبحان الله! سبحان الله!گفت: چه مي‌كني؟ گفت: با دستم وصله مي‌كردم، ترسيدم زبانم بيكار باشد. گفتم: حيف است. حيف است زبانم بيكار باشد. يك راننده تاكسي مي‌تواند همينطور كه پشت فرمان نشسته بگويد: الله اكبر!
هم فردي، هم جماعت. هم صبح، هم ظهر، هم عصر، هم مغرب، هم سحر.

تمركز و حضور قلب در نماز و نيايش
تمركز، حضور قلب. اين اصل تمركز اصل خوبي است. الآن در دنيا روي تمركز خيلي كار مي‌كنند. يك عرفان‌هاي كاذبي هست، مثلاً ياد طرف مي‌دهد كه چنين كن. بيست دقيقه، بعد چنين كن، هفت دقيقه. اين بازي‌ها را مي‌خواهد چه كند؟ به ما گفتند: سر نماز حواست را جمع كن. اين تمركز خيلي مهم است. امروز دنياي علم از تمركز حواس خيلي چيزهايي كشف كرده است و به خيلي جاها رسيده است. نه فقط در نماز تمركز است. در عبادت هم تمركز است. اگر شما ادرار داري، وضو هم داري، مي‌گويي: اگر بروم ادرار كنم وضو بگيرم، نماز جماعت تمام مي‌شود. پس حالا تا وضو دارم نماز را بخوانم بعد دستشويي مي‌روم. اسلام مي‌گويد: نه! برو وضو بگير، نماز را فرادي بخوان. جماعتي كه در حال نگه‌داشتن ادرار باشد، اين جماعت ارزش ندارد. نگه‌داش
تن ادرار ضرر دارد. بعضي‌ها براي اينكه با وضو باشند سه ساعت ادرارشان را نگه مي‌دارند. اين خل است. نگه داشتن ادرار خيلي ضرر دارد. اين براي اينكه با وضو باشد ادرار نگه مي‌دارد. خيلي… خيلي خراب است.
به حكيمي گفتند: پسرت بي‌ادب است. گفت: چطور؟ گفت: داشتيم مسافرت مي‌كرديم، هرجا ادرارش مي‌گرفت، اين پسر شما، آقازاده، مي‌پريد پاي اسب ادرار مي‌كرد. گفت: پسر من نيست. گفت: اِ…! پسر شماست. گفت: اگر پسر من بود روي اسب ادرار مي‌كرد. (خنده حضار) براي اينكه همين مقداري كه نگه دارد پايين بيايد يك دقيقه ادرارش را نگه داشته است، ضرر دارد. نگه داشتن ادرار ضرر دارد. نگه داشتن ادرار ضرر دارد. معلم سر كلاس اگر بچه دستش را بالا كرد، گفت: مي‌خواهم دستشويي بروم بگذار برود. ما خيلي از كارهايمان والله نمي‌دانم چيست. بارها من اين را گفتم. و اجازه بدهيد يكبار ديگر هم بگويم بلكه انشاالله فرهنگ شود. چادر مشكي در خيابان ارزش است. در يك مدرسه اي كه همه دختر هستند، هيچ مردي نيست اين خانم به چه دليل لباس سياه و نمي‌دانم قهوه‌اي و سرمه‌اي پوشيده است؟ خوب دختر من سر كلاس آمده است. بايد هفت ساعت نگاه به سرمه‌اي كند. رنگ شاد بپوشد. در قرآن راجع به رنگ يك آيه داريم مي‌گويد كه: «لَوْنُها تَسُرُّ النَّاظِرينَ» (بقره/69) رنگ بايد شاد باشد. نه يعني گل و ورگل داشته باشد كه باز شاگرد به جاي اينكه درس را گوش بدهد دائم به گل‌ها… نه لباس ساده! لباس ساده ولي رنگش شاد باشد. بله وقتي مي‌خواهيد بيرون بياييد، براي اينكه جاذبه كم شود، رنگ سير بپوش، كه چشم دنبالت نباشد. چون مردم و اينها آخر نه ما خواهر و برادر هستيم. اين حرف‌ها چيست؟ مردم از زن پيغمبر هم دست برنمي‌دارند. قرآن مي‌گويد: «يا نِساءَ النَّبِي‏» اي خانم‌هاي پيغمبر! چنين و چنان كنيد، چرا؟ براي اينكه «ِفَيَطْمَع‏» اگر چنين نكنيد، «فَيَطْمَعَ الَّذي‏» آن كسي كه طمع مي‌كند كسي كه «في‏ قَلْبِه‏» ديگر معناي اين را مي‌فهميد، «مَرَض‏» (احزاب/32) مرض را هم مي‌دانيد يعني چه. يعني آن كسي كه در قلبش مرض است درباره‌ي شما طمع مي‌كند. مانتو و چادر و هر لباس ديگري بايد يك لباسي باشد كه آن كسي كه در قلبش مرض است، حواسش به شما منتقل نشود. در قضاوت هم همينطور است. قاضي اگر كفشش تنگ است قضاوت نكند. چون فشاري كه به پايش مي‌آيد، تمركز فكرش را از بين… حتي قاضي اگر ادرار دارد قضاوت نكند. چون ادرار قاضي در مغز قاضي اثر دارد. ببينيد اسلام…. گوش بدهيد. من زيبايي اسلام را مي‌گويم. اسلام براي تمركز فكر… دختر و پسر از هم جدا درس بخوانند. تمركز دارند. كنار هم بنشينند. بخشي از فكرشان به جاي درس حواسشان پرت مي‌شود. تمركز در تحصيل، حضرت آمد نماز بخواند فرمود: فاطمه جان اين پرده را بردار. گل حواس مرا پرت مي‌كند. تمركز در عبادت،تمركز در قضاوت، خيلي مهم است. در نماز حضور قلب داشته باشيم. نماز عبادتي است برخاسته از قلب، مغز، دست، ظاهر، باطن فقط محتوا نيست.

دنيا كوتاه است، الفاظ دنيا هم كوتاه است. ادبيات دنيا هم كوتاه است. چون كوتاه است ما حق نداريم نماز فارسي بخوانيم. قرآن فارسي بخوانيم.

زيبايي الفاظ و مفاهيم قرآني
عبارت‌هاي نماز، نماز ريتم دارد. بسم الله الرحمن الرحيم. ريتم را ببينيد. «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبّ‏ِ الْعَلَمِين‏، الرَّحْمَنِ الرَّحِيم‏» ريتم را… «مَلِكِ يَوْمِ الدِّين‏»، «نَسْتَعِين‏»، «ْمُسْتَقِيم‏»، «ضَّالِّين‏»، «احد، صمد، يلد، يولد» نماز ريتم دارد. محتوايش فوق تصور، قالبش زيبا. همه‌ي سوره‌هاي قرآن همينطور است. ما مزه‌ي قرآن را نچشيديم.
يكبار بنا شد كه راجع به بزرگي جهنم مقاله بنويسم. گفتند: هركسي فكر كند راجع به بزرگي جهنم چه مي‌تواند بنويسد. برويد يك مدتي هم فرصت مطالعاتي… آمدند مقاله‌هايشان را روي هم گذاشتند و گفتم: حالا قرآن چه مي‌گويد؟ قرآن مي‌گويد كه: «يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّم‏» (ق/30) به جهنم مي‌گوييم: «هَل‏»، «هَل» يعني آيا، «هَلِ امْتَلَأْت‏» يعني مملوء شدي. پر شدي؟ «وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزيدٍ» (ق/30) باز هم داري بفرست بيايد. «هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزيدٍ» پر شدي؟ باز هم داري بگو بيايد. يعني يك كلمه! باز هم جا هست. گاهي وقت‌ها مثلاً راجع به آيين همسر داري، راجع به آيين همسر داري يك دو تا كلمه ساده گفته است. چطوري زن و شوهرها همسرداري كنند؟ در قرآن براي همسرداري چهار تا كلمه گفته است. گفته: اگر مي‌خواهيد همسرداري كنيد، اين آيين همسرداري است. 1- «َلا يَحْزَن‏» (احزاب/51) حزن، خانم محزون، غم و غصه نخورد. «وَ يَرْضَيْن‏» (احزاب/51) خانم راضي باشد. «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوف‏» (نسا/19) با خانم عرفي معاشرت كنيد. يعني عادي زندگي كنيد. زندگي‌‌تان استثنايي نباشد. مثل بقيه! «تَقَرَّ أَعْيُنُهُن‏» (احزاب/51) يك كاري بكنند كه خانم‌ها چشمشان به جمال شوهر روشن شود. آيين همسرداري: خانم محزون نشود. غم نخورد. خانم راضي باشد. زندگي با خانم عادي باشد. زندگي استثنايي نباشد. «تَقَرَّ أَعْيُنُهُن‏» يعني چشم خانم به جمال شما روشن شود. حالا شما يك كتاب راجع به آيين همسرداري بنويس. در سه كلمه گفته است. در سه كلمه گفته است.
برخورد زن و شوهر بايد چگونه باشد؟ «هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُن‏» (بقره/187) زن و شوهر براي همديگر لباس هستند. آنوقت اين لباس مي‌دانيد چقدر خاصيت دارد؟ يعني اگر هوا داغ شد، لباس نازك مي‌شود. هوا سرد شد، لباس ضخيم مي‌شود. مرد عصباني است، زن كوتاه بيايد. زن عصباني است، مرد كوتاه بيايد. هوا سرد است. لباس ضخيم! هوا گرم است. لباس نازك! لباس و انسان بايد به هم بخورد. شما يك آيت الله كراوات ببندد كه… (خنده حضار) اين كه به هم نمي‌خورد. يعني آدم بايد انتخاب همسرش بخورد. يك خانواده‌ي نماز خوان چرا با يك خانواده‌اي كه اهل نماز نيست وصلت كرديد؟ خوب تو كه اين همسر تارك الصلاة را گرفتي، آنوقت بچه‌هايت هم تارك الصلاة مي‌شود. يك نسل تارك الصلاة براي چه مي‌گذاري؟ براي اينكه دختر خوشگل ا
ست؟پسر خوشگل است؟ اين خوشگلي كه از خدا قيچي شده، چرا يك نسل تارك الصلاة به خاطر شكل مي‌گيريد؟ شكل يك مدتي شكل است. تارك‌الصلاة در طول تاريخ تارك‌الصلاة مي‌شود. پدر اگر نماز نخواند بچه… هزار و چهار صد سال پدر در پدر شما نماز خواندند، به شما كه رسيد نماز را از دست دادي؟ پيداست بي‌عرضه هستي. يعني در طول تاريخ پدر در پدر نماز خواندند،حالا كه نوبت شما شد به خاطر اينكه حالا عاشق دختر شدي، يا عاشق پسر شدي، حالا نماز هم نخواند طوري نيست در عوض شوهر خوبي است. همسر خوبي است. براي چه خوب است؟ حالا يا طلا دارد يا نمي‌دانم خانه دارد يا ماشين دارد. به خاطر جمادات.
كلماتي كوتاه، موزون، قابل دفاع، آنوقت اين نماز با همه چيز، با مسايل سياسي رابطه دارد. اگر كسي عمري نماز بخواند.

خطر ظاهربيني در برخوردهاي اجتماعي
بعضي هستند مي‌گويند: فلاني آدم خوبي است. مي‌گوييم: چطور؟ مي‌گويد: والله من مي‌شناسم پدر بزرگش نماز شب مي‌خواند. بابا ما دينمان نماز شب كه نيست. نماز شب يكي از مستحبات است مي خواهي بخوان. دين ما اينجاست كه يكوقت امام حسين كه نامه نوشت بياييد، بروند. افرادي را امام حسين نامه نوشت بياييد، امام حسين را تنها گذاشتند، ولي نم
از شب هم مي‌خواندند. نماز شب ارزشي ندارد. اصلاً خيلي‌ها هستند در مقابل اميرالمؤمنين اسمشان چه بود؟ خوارج… خوارج پيشاني‌شان پينه بسته بود از بس سجده كرده بودند. از خوف خدا يك ليتر يك ليتر اشك مي‌ريختند. اما در مقابل علي‌بن ابي طالب شاخ و شانه كشيدند. مثل اينكه فلاني سرطان دارد. ببين اين انگشتر عقيق دستش است. آيت الكرسي هم رويش نوشته است. اين خيلي ظاهر بيني است. اين خيلي سطح بيني است. كه يك كسي را بگويي… يا مثلاً بگويي: ايشان حزب اللهي است به خاطر اينكه ريش دارد. اصلاً ممكن است ريش داشته باشد ولي ريشه نداشته باشد. مگر مي‌شود با ريش گفت: فلاني دين دارد؟ مگر با نماز شب مي شود گفت: فلاني دين دارد؟ دم بزنگاه‌ها ببينيم بالاخره اينها اگر امام حسين نامه نوشت كربلا مي‌آيند يا نمي‌آيند؟ امام حسين آب خواست آب به او مي‌دهند، يا نمي‌دهند؟ دين را بايد دم بزنگاه تشخيص داد. رانندگي در جاده‌ي صاف كه… در سرازيري هر بشكه‌اي كه بي‌ام و است. هر بشكه‌اي پژو و تويوتا است. در سرازيري شما يك بشكه هم رها كني تند تند مي‌رود. ماشين سالم آن است كه در گردنه‌ها سالم برود. و الا در سرازيري هر بشكه‌اي بي‌ام و است.
در قرآن براي همسرداري چهار تا كلمه گفته است. گفته: اگر مي‌خواهيد همسرداري كنيد، اين آيين همسرداري است. 1- «َلا يَحْزَن‏» (احزاب/51) حزن، خانم محزون، غم و غصه نخورد. «وَ يَرْضَيْن‏» (احزاب/51) خانم راضي باشد. «عاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوف‏» (نسا/19) با خانم عرفي معاشرت كنيد. يعني عادي زندگي كنيد. زندگي‌‌تان استثنايي نباشد. مثل بقيه! «تَقَرَّ أَعْيُنُهُن‏» (احزاب/51) يك كاري بكنند كه خانم‌ها چشمشان به جمال شوهر روشن شود.
خدايا تو را به حق محمد و آل محم توفيق بده رابطه‌ي ما از طريق نماز و ساير عبادات، از طريق فهم حق و پيروي از حق، شناخت مردان حق و پيروي از مردان حق اولياي خودت و و پيروي از اولياي خودت روز به روز توفيق ما را در معرفت و عبادت بيشتر بفرما. آدم‌هايي هستند توجه كنيد. آدم‌هايي هستند مرتب عمره مي‌روند. كربلا مي‌روند. مشهد مي‌روند. نزديك‌ترين فاميلش گرسنگي مي‌خورد. روز قيامت نمي‌تواني بگويي آقا من 53 بار مشهد رفتم. مي‌گويد: غلط كردي. آقا من يك قبر خريدم دويست ميليون نزديك حرم فلان! بسمه تعالي غلط كردي. در فاميل شما 45 جوان بود كه اگر نفري 5 ميليون مي‌دادي اينها داماد مي‌شدند. دخترها جهازيه‌دار مي‌شدند. در فاميل خودت اين همه هست، تو رفتي براي استخوان‌هاي پوسيده‌ات قبر خريدي؟ وقتي مردي اگر آدم خوبي باشي تو را نزد اولياي خدا مي‌برند. ما مقبره مي‌خريم در فاميلمان جوان‌ها گرسنه هستند. خلاصه دين را به قبر و عمره و حج و ريش و انگشتر نشناسيد. ببينيد كجا امام حسين تشنه است. كجا امام حسين تنها است.

http://qurankarim.blogpars.com