غزوه ذات السلاسل
اهل تاریخ عموما این سریه را پس از جنگ مؤته نقل کردهاند و در کیفیت نقل هم اختلاف بسیارى در تواریخ دیده مىشود که ما نقل شیخ مفید(ره)را در کتاب ارشاد از نظر جامعیت و نزدیکتر بودن به صحت انتخاب کرده و ملخص آن را در زیر براى شما نقل مىکنیم:
مرد عربى نزد پیغمبر آمد و پیش روى آن حضرت زانو زده نشست و عرض کرد: آمدهام تا تو را نصیحتى کنم حضرت پرسید: نصیحتت چیست؟عرض کرد: گروهى از عرب در وادى رمل اجتماع کرده و مىخواهند به شما در مدینه شبیخون بزنند و سپس خصوصیات آنها را براى پیغمبر بیان داشت، رسول خدا(ص)دستور داد مردم را به مسجد دعوت کنند آن گاه به منبر رفت و آنچه را مرد عرب گزارش داده بود به اطلاع مردم رسانید و فرمود: کیست که براى دفع آنها برود، جماعتى از اهل«صفه» برخاستند و گفتند: ما به جنگ ایشان مىرویم فرماندهى براى ما تعیین فرما تا در تحت فرماندهى او حرکت کنیم، پیغمبر خدا از روى قرعه هشتاد نفر از ایشان را انتخاب کرد و سپس ابو بکر را به فرماندهى آنها انتخاب نمود و فرمود: به نزد بنى سلیم برو!
ابو بکر حرکت کرد و به نزدیک اعراب مزبور که در وسط درهاى جاى داشتند و اطراف آن را سنگ و درخت احاطه کرده بود رسید و چون به قصد حمله به آنها ازدره سرازیر شد اعراب مزبور از اطراف آن دره حمله کردند و چند تن از مسلمانان را به قتل رسانده و ابو بکر را فرارى دادند. چو
ن به مدینه بازگشتند پیغمبر خدا این بار عمر را بدان سو فرستاد و اعراب مزبور این مرتبه در پشت درختها و سنگها کمین کرده و چون عمر با لشکریان از دره سرازیر شدند ناگهان از کمینگاهها بیرون آمده و او را نیز فرارى دادند.
رسول خدا(ص) از این ماجرا ناراحتشد و عمرو بن عاص گفت: اى رسول خدا مرا به این جنگ بفرست زیرا جنگ خدعه و نیرنگ استشاید من بتوانم با خدعه و نیرنگ آنها را سرکوب کنم، پیغمبر(ص)او را با جمعى فرستاد ولى او نیز در برابر حمله اعراب مزبور نتوانست مقاومت کند و با از
دست دادن چند تن از سربازان اسلام فرار کرد. پیغمبر که چنان دید چند روز صبر کرد و سپس على(ع)را طلبید و پرچم جنگ را براى او بست و در حق او دعا کرده او را به سوى دشمن فرستاد و ابو بکر و عمر و عمرو بن عاص را نیز همراه او کرد.
على(ع) لشکر را برداشته و راه عراق را پیش گرفت و از راه سختى آنها را عبور داد و براى آنکه دشمن را غافلگیر کند شبها راه مىپیمود و روزها پنهان مىشد تا وقتى که خود را به دهانه آن دره که دشمن در آن منزل کرده بود رسانید و چون بدانجا رسید به همراهان خود دستور داد دهان
اسبان را ببندند و آنها را در جایى متوقف کرد و خود در سویى قرار گرفت، عمرو بن عاص که چنان دید دانست که با این تدبیر شکست دشمن حتمى است – در صدد کارشکنى بر آمده – به ابى بکر گفت: من به این بیابانها از على آشناترم، در اینجا درندگانى چون گرگ و کفتار وجود داد
که خطرشان براى سربازان ما بدتر از دشمن است اکنون تو به نزد على برو و از او اجازه بگیر تا به بالاى دره برویم.
ابو بکر پیش على(ع) آمد و سخن عمرو بن عاص را به وى گفت ولى على(ع) هیچ پاسخى نداد، ابو بکر بازگشت و به آنها گفت: على به من پاسخى نداد. عمرو بن عاص این بار عمر را فرستاد و به او گفت: تو قدرت بیشترى در سخن دارى، ولى عمر نیز وقتى سخن عمرو بن عاص را
براى على(ع) اظهار کرد با سکوت آن حضرت مواجهشد. عمرو بن عاص که چنان دید به سربازان اظهار کرد ما نمىتوانیم خود را به هلاکت اندازیم بیایید تا به بالاى دره برویم ولى با مخالفتشدید سربازان مواجه شده و همگى گفتند: ما دست از اطاعت و فرمانبردارى فرمانده خود بر
نمىداریم.
بدین ترتیب در همانجایى که على(ع)دستور داده بود ماندند و چون نزدیکیهاى سپیده صبح شد على(ع)دستور حمله داد و لشکریان از هر سو به دشمن حمله کردند و اعراب بنى سلیم تا خواستند به خود آمده و آماده جنگ شوند شکستخورده و مسلمانان بر آنها پیروز شدند، و در این
باره آیات سوره«و العادیات ضبحا» – تا به آخر – نازل گردید. (2)
و چون به مدینه بازگشتند رسول خدا(ص)با مسلمانان دیگر به استقبال على(ع)آمدند و چون چشم على(ع)به پیغمبر افتاد به احترام آن حضرت از اسب پیاده شد، پیغمبر بدو فرمود: سوار شو که خدا و رسول او از تو خوشنودند.
على(ع)از خوشحالى گریان شد، پیغمبر(ص)بدو فرمود: اى على اگر نمىترسیدم که گروههایى از امت من درباره تو همان سخنى را بگویند که نصارى درباره مسیح عیسى بن مریم گفتند، امروز درباره تو سخنى مىگفتم که بر هیچ دستهاى از مردم عبور نکنى جز آنکه خاک زیر پایت را(به
منظور تبرک)بردارند.
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
