۶- وظیفه مسلمانان نسبت به فرزندان او
شعار همه پیامبران این است:
«و ما اسئلکم علیه من اجر ان اجرى الا على رب العالمین» (شعراء /۱۰۹)
از شما براى اداء پیامهاى خدا مزد و پاداشى نمىطلبیم، پاداش فقط بر پروردگار جهان است».
اصولاً کارى که براى خدا است باید مزد آن نیز بر عهده او باشد و نباید از دیگران مطالبه شود.
گذشته از این، اعمال ارزشمند و بزرگ آنان بالاتر از آن است که بتوان با درهم و دینار بر آنها ارزش گذارد و آن را با «زخارف» دنیا معاوضه نمود.
از این جهت قرآن پاداش پیامبر را چنین معرفى مىکند: و مىفرماید:
«وان لک لاجراً غیر ممنون» (قلم /۳) براى تو پاداش عارى از منت است».
ولى در عین حال قرآن در آیهاى به گونه دیگر سخن مىگوید و یادآور مىشود که پاداش تلاشهاى من در راه هدایت شما مودت نزدیکان من است:
«قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فى القربى (شورى /۲۳).
بگو مزد و پاداشى از شما نمىخواهم جز دوستى نزدیکان من».
و در آیه دیگر یادآور مىشود که اجر و پاداشى که از شما خواستهام به نفع شما است چنانکه مىفرماید:
«قل ما سالتکم من اجر فهو لکم ان اجرى االا على الله و هو على کل شىء شهید»(سبأ /۴۷).
«بگو آنچه را که به نام مزد طلبیدهام به سود شما است، اجر من بر خدا است و او بر همه چیزشاهد و ناظر است»
زیرا همین دوستى خاندان رسالت، که در آیه ۲۳ شورى اجر رسالت قرار گرفته است صد در صد آثار تربیتى داشته و باعث ارتباط نزدیک با آن بزرگوار مىباشد چون دوست داشتن گروهى که جانسین پیامبر و بازگو کننده احکام و مربى جامعه اسلامى هستند، پیوسته ملازم با آگاهى انسان از
فروع و اصول اسلام و موجب اطاعت و پیروى از دستورات آنان است، در این صورت دوستى آنان مایه نجات جامعه و سعادت اجتماع مسلمین است و نفع چنین مودتى به خود جامعه باز مىگردد و در نتیجه، درخواست مودت نسبت به اهل بیت، دربرگیرنده درخواست عمل به متن شریعت است و در حقیقت درخواست چنین پاداشى بسان درخواست پزشک معالج در مثال زیر است:
پزشک معالجى بیمارى را به طور رایگان معالجه مىکند و پس از معاینه دقیق نسخه بلند بالائى مىنویسد و اظهار مىدارد که من از تو هیچ نوع پاداشى نمىطلبم جز این که به این نسخه عمل کنى.
هر شنونده به روشنى قضاوت مىکند و مىگوید پزشک از چنین بیمارى اجر و پاداش نخواسته است و اگر مىگوید پاداش من این باشد که به این نسخه عمل نمائى، پاداش صورى و ظاهرى است و در حقیقت پاداش نیست.
و مناسب است که در این زمینه حدیثى از خاندان رسالت ذکر نمائیم. حدیثى
را که شیخ طوسى در امالى خود از امام باقر نقل کرده است یادآور مىشویم. اما باقر به جابربن یزید جعفى فرمود:
«اى جابر آیا کافیست که انسان تنها خود را به تشیع نسبت دهد و ما اهل بیت را دوست بدارد؟ بخدا سوگند شیعه واقعى ما کسى است که تقوى را پیشه خود سازد و خدا را اطاعت کند. (تا آنجا که مىفرماید) جابر! این سو و آن سو مرو، فکر نکن که براى آدمى کافى باشد که بگوید: على را دوست دارم در حالیکه از نظر عمل با او همراه نباشد، اگر بگوید: پیامبر خدا را دوست مىدارم و رسول خدا (ص) افضل از على است ،اما از کردار و رفتار او پیروى نکند، محبت رسول خدا او را سودى نخواهد بخشید.
از مخالفت خدا بپرهیزید، و بدانید میان خدا و انسانى خویشاوندى نیست، بهترین بندگان و گرامىترین آنان نزد خدا پرهیزگارترین آنها است».
آرى آنجا که محبت با پیروى از گفتار و رفتار پیشوایان اسلام توأم ب
اشد، تبعاً خود محبت نیز بى پاداش نبوده و بحکم گفتار پیامبر گرامى (ص) «حبُ علىّ حسنه» تبعاً خود محبت و مودت بى اجر نخواهد بود. بنابراین محبت اهل بیت در حالى که مایه پیروى از اهل بیت است و در عین حال درصورت توأم بودن با عمل، ثواب نیز خواهد داشت.
از این جهت استاد شیعه و مرحوم شیخ «مفید» مىگوید:
استثناء مودت در قربى از جمله قبل، استثناى منقطع است ۵ نه متصل. زیرا مودت در قربى، پاداشى نیست که در مفهوم «اجر» داخل شده باشد و سپس به وسیله کلمه استثناء (الا) خارج گردد، بلکه مودت به خویشاوندان از اول در مفهوم «اجرا» داخل نبود تا خارج گردد، بلکه درخواست فوقالعادهاى است که از امت شده است.
و این نوع استثناء در قرآن و کلمات عرب فراوان به چشم مىخورد چنانچه قرآن مجید در باره اهل بهشت چنین مىفرماید:
«لا یسمعون فیها لغوا الا سلاماً» (مریم /۶۲): در آنجا سخن بیهوده نمىشنوند جز سلام» در حالى که گفتار دور از لغو در این آیه (سلام) از نظر موضوع داخل در لغو نیست که از آن خارج گردد.
مؤید این مطلب (هدف از دوست داشتن اهل بیت، تحکیم روابط و استفاده از علوم و معارف آنها است) روایات متواترى است که از پیامبر گرامى پیرامون مودت اهل بیت خود ارد شده است، پیامبر به وسیله حدیث ثقلین ۶ و حدیث سفینه ۷ به مردم دستور مىدهد که اصول و فروع حلال و حرام خود را از این خاندان فرا گیرند و برنامه زندگى خود را با گفتار و رفتار آنان تطبیق دهند.
با در نظر گرفتن این مراتب روشن مىگردد که مقصود از ایجاب مودت و محبت خاندان معصوم پیامبر، جز این نیست که مردم در شؤون دینى و دنیوى خود به آنان رجوع کرده و از رجوع به گروههاى دیگر که پیراسته از گناه یا خطا نیستند، بپرهیزند.< ;/SPAN>
هدف از الزام مودت آنان جز وسیله جوئى براى بقاى دین، و آگاهى مردم از متن شریعت و عمل مردم به دستورات دین، چیز دیگرى نیست.
شکى نیست که دوستى با این خاندان و مراوده با آنان، مایه آگاهى انسانهاى تشنه، از حقائق نورانى اسلام، و موجب تکامل فکرى و علمى امت است و علم و آگاهى از متن شریعت، انسان را به سوى عمل کشیده سرانجام انسان، راهى به سوى خدا پیدا مىکند.
8- درود بر پیامبر (ص)
قرآن یکى از وظایف مؤمنان را این مىداند که بر او درود بفرستند چنانکه مىفرماید:
«ان الله و ملائکته یصلون على النبى یا ایها الذین آمنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیماً» (احزاب /۵۶).
«خدا و فرشتگان بر پیامبر درود مىفرستند اى افراد با ایمان بر او درود بفرستید، و تسلیم وى شوید».
محدثان نقل مىکنند: وقتى این آیه نازل گردید مردم از پیامبر پرسیدند که چگونه بر تو درود بفرستیم پیامبر فرمود: بگوید: «اللهم صل على محمد و آل محمد کما صلیت على ابراهیم و آل ابراهیم» ۸
9- خیانت بر پیامبر (ص) حرام است
خیانت بر مؤمن مطلقا حرام و درباره پیامبر گرامى این حرمت از تأکید بیشترى برخوردار است قرآن در این مورد مىفرماید:
«یا ایها الذین آمنوا لا تخونوا الله و الرسول و تخونوا اماناتکم و انتم تعلمون» (انفال /۲۷).
«اى افراد با ایمان! خدا و پیامبر او را خیانت نکنید و به امانتهاى خود خیانت مورزید در حالى که مىدانید».
آیه درباره «ابولبابه» نازل شده که در کتابهاى تفسیر و سیره پیامبر وارد شده است.
10- درخواست استغفار از پیامبر (ص)
درهاى رحمت خدا و مغفرت و آمرزش او، به روى بندگان باز است، این فیض گاهى بدون واسطه و احیاناً از طریق اولیاى او به افراد مىرسد از این جهت قرآن گنهکاران را دستور مىدهد که براى تحصیل مغفرت او، حضور پیامبر برسند و از او درخواست کنند که درباره آنان از خدا طلب مغفرت کند و در این حالت دعاى او مستجاب مىباشد و در پوشش مغفرت او قرار مىگیرند چنانکه مىفرماید:
«ولوانهم اذ ظلم
وا انفسهم جاؤک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله تواباً رحیماً» (نساء /۶۴).
«هر گاه آنان که بر خویشتن ستم کردند پیش تو مىآمدند و خود طلب مغفرت کرده و پیامبر نیز درباره آنان طلب آمرزش مىکرد، خدا را توبهپذیر و رحیم مىیافتند.»
در آیه دیگر منافقان را مذمت مىکند و یادآور مىشود که: وقتى به آنان گفته مىشود که به حضور پیامبر رسند تا وى درباره آنان طلب مغفرت کند سرهاى خود را به عنوان اعتراض به عقب بر مىگردانند، چنانکه مىفرماید:
«و اذا قیل لهم تعالوا یستغفرلکم رسول الله لووا ررسهم و رایتهم یصدون و هم مستکبرون» (منافقون /۵).
«همانطور که فیض مادى از طریق اسباب ظاهرى به انسانها مىرسد، مثلاً اشعه حیات بخش به وسیله خورشید در اختیار ما قرار مىگیرد، همچنین فیض معنوى خدا، گاهى بدون واسطه و گاهى از طریق پیامبران و اولیاى خدا به انسانها مىرسد و این حقیقت در دو آیه دیگر کاملاً متجلى است:
1- خدا به پیامبر دستور مىدهد که در حق مؤدیان زکات، دعا کند زیرا دعاى وى مایه سکونت و آرامش خاطر آنها است چنانکه مىفرماید:
«وصل علیهم ان صلوتک سکن لهم (توبه /۱۰۳): درباره آنان دعا کن، زیرا دعاى تو مایه آرامش خاطر آنان است».
2- این حقیقت به اندازهاى روشن بوده که فرزندان گنهکار یعقوب به خاطر پرورش در خانه وحى به آنان توجه داشتند و آنگاه که پرده از راز آنان برافتاد، از پدر درخواست استغفار کرده گفتند: «قالوا یا ابانا استغفر لنا ذنوبنا انا کنا خاطئین قال سوف استغفر لکم ربى انه هو الغفور الرحیم» (یوسف آیهها ۹۷ و ۹۸).
«گفتند پدرجان براى ما دربارهگناهان طلب آمرزش بنما زیرا ما خطا کار بودیم (یعقوب گفت به همین زودى براى شما طلب مغفر مىنمایم، او بخشایشگر و رحیم است».
تا اینجا وظائف مهم مسلمانان درباره پیامبر خدا روشن گردید، هر چند دائر وظائف گستردهتر از این است ولى این نه وظیفه به عنوان بارزترین وظائف بیان گردید.
پىنوشتها:
1- نور الثقلین، ج ۵، ص ۸۰.
2- التاج، ج ۴، ص ۲۱۳ – ۲۱۴.
3- نورالثقلین، ج ۵، ص ۸۰ – ۸۱.
4- مجمع البیان، ج ۵، ص ۱۵۲.
5- امالى شیخ طوسى، مجلس یوم الترویه جزء دوم، ص ۹۵، چ سنگى.
6- در مورد حقیقت «استثناء منقطع» به جلد چهارم «مفاهیم القرآن» مراجعه بفرمائید.
7- «انى تارک فیکم فیکم الثقلین کناب الله و عترتى: من در میان شما دو چیز گرانبها مىگذارم یکى کتاب خدا و دیگر عترت من».
8- «مثل اهل بیتى کسفینه نوح من رکبها نجى و من تخلف عنها غرق: خاندان من بسان کشتى نوح است که هر کس بر آن سوار گشت نجات یافت، وگروه مخالف غرق گردید.»
9- مسند الشافعى، ج ۲، ص ۹۷.
صاحب اثر : آیت الله سبحانى
منبع : سایت ستاد پاسخگویی به مسایل دینی
http://moudeomam.com
