جوانان عزیز! خداوند متعال در هفت جاى قرآن یعنى در هفت آیه بندگان را در حقّ (والدین) سفارش نموده است. یعنى به پدر و مادر احترام بگذارید، نکته جالب این است که خداوند احترام به پدر و مادر را در ردیف خداشناسى و توحید و یگانگى خودش قرار داده است یعنى انسان مسلمان بعد از ادعّاى مسلمانى باید به پدر و مادرش احترام بگذارد، در کتاب جامع السعادة و معراج السعادة که دو کتاب ارزشمند اخلاقى است از رسول خداصلّى اللّه علیه و آله روایت کرده است که مى فرماید: “نیکوئى در حقّ والدین افضل است از نماز و روزه و حجّ و عمره مقبوله و جهاد فى سبیل اللّه “ و همچنین مرحوم علامه مجلسى در کتاب شریف بحارالانوار از امام صادق علیه السّلام روایت کرده است که شخص راوى از امام صادق علیه السّلام سؤال کرده است از فرمایش خداى تعالى در آیه، “بالوالدین احساناً” معنى احسان چیست؟ حضرت فرمود: احسان به پدر و مادر یعنى با آنها خوش سلوکى و خوشرفتارى کنى و نگذارى از تو سؤال کنند چیزى را که محتاج به آن هستند اگر چه خودشان هم مستغنى و دارنده باشند ولى اگر فقیر باشند با قدرت اولاد واجب است به آنها کمک کرد.
نیکى به پدر و مادرى که از دنیا رفتند؟
نیکى فرزند در حقّ والدینى که مرده اند این است که طلب مغفرت براى آنها کنند، قرض آنها را ادا کنند، اعمال صالحه به نیابت از آنها بجا آورند، نماز و روزه قضاء آنها را بجا آورند، چنانچه قرض معین دارند قرضشان را ادا کنند. مرحوم شیخ جعفر شوشترى “اعلى اللّه مقامه الشریف“ در کتاب “منهج الرشاد” مى نویسد: خانه پدر اگر چه بعد از مرگ منتقل به پسر مى شود و لکن مادامى که قرض پدر را ادا ننموده نمى تواند در خانه پدر نماز بخواند به سبب حق غُرماء (یع
نى حق طلبکارها) مگر آنکه طلبکارها اجازه بدهند یا راضى بشوند.
پس احترام به پدر و مادر در اسلام جایگاه خاصى دارد، جوانان و نوجوانان عزیز مبادا از این امر مهمّ غافل باشند خوب است که در این باره اشاره اى به داستان پیامبرصلّى اللّه علیه و آله داشته باشیم که پیامبرصلّى اللّه علیه و آله دوستدار کیست؟
پیامبر دوستدار کیست؟
پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله خواهر رضاعى داشت. روزى وى به نزد پیامبرصلّى اللّه علیه و آله آمد، همین که پیامبرصلاى اللّه علیه و آله و را دید بسیار خوشحال شد و او را خیلى احترام کرد تا این که از خدمت پیامبرصلّى اللّه علیه و آله مرخص شد و رفت، اتفّاقاً همان روز برادر او نیز آمده ولى حضرت رسول صلّى اللّه علیه
و آله آن رفتارى که با خواهر نمود با او انجام نداد. بعضى از یاران پرسیدند: اى رسول خدا به خواهرت بسیار احترام کردید امّا با برادرت آن چنان نکردید؟ پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله فرمود: علّت زیادى احترام من این بود که آن دختر به پدر و مادر خویش بیشتر احترام و نیکى مى کند.
حقوق والدین نسبت به فرزندان:
۱ – خدمت بى منّت به آنان.
۲ – بدون رضایت آنها به جایى نرفتن.
۳ – همیشه با مهربانى به آنان نگاه کند.
۴ – سخن گفتن با آنها با خوبى و نرمى.
۵ – صُحبت آنها را قطع نکند.
۶ – در غم و سختیها شریک و غمخوار آنها باشد.
۷ – گفته هایشان را رد نکند.
احترام به بزرگترها و برادران دینى:
یکى از اصول تربیتى اسلام احترام به شخصیت و کرامت انسانى افراد است. ما همه افراد یک خانواده هستیم و توهین و تحقیر دیگران توهین به ماست. با ورود اسلام به جامعه بشرى انسان کرامت واقعى خود را پیدا کرد قشرهاى ذلیل و توسرى خور عزیز شدند. پیامبر اسلام صلّى اللّه علیه و آله به بانوان، کودکان،محرومان، و روستائیان شخصیت مى داد و احترام مى گذارد. قرآن مى فرماید: نام همدیگر را با احترام ببرید و به یکدیگر لقب بد ندهید. (لاتنا بزو بالالقاب)(۲)
امام باقرعلیه السّلام فرمودند: “احترام به برادر دینى بیش تر از احترام به کعبه است“.(۳)
امام صادق علیه السّلام هم فرمودند: “احترام نمودن به بزرگترها و برادران دینى و هم نوعان خود نوعى هدیه به آنهاست “.
آداب احترام نسبت به دیگران:
۱ – سلام کردن
۲ – تشویق نمودن
۳ – تشکر کردن
۴ – سخن مؤ دبانه داشتن
۵ – احوال پرسى کردن
۶ – خنده بى
جا نکردن
۷ – داد و فریاد نزدن
۸ – میان سخن دیگران نپریدن
۹ – در گوشى سخن نگفتن
۱۰ – جا باز کردن در مجالس براى آنها
۱۱ – دید و بازد
ید
۱۲ – از جا بلند شدن
۱۳ – پذیرفتن دعوت
۱۴ – عیادت از بیماران
۱۵– خوشرویى
۱۶ – پا دراز نکردن
۱۷ – پشت به دیگران نکردن
۱۸ – چیزى را پرتاب نکردن
۱۹< ;/SPAN> – پذیرفتن هدیه
۲۱ – بى اعتنایى نکردن به سخن دیگران.
فرآوری و تنظیم مطلب: سایت رهبران شیعه www.shia-leaders.com
