پوشش برتر از دیدگاه روانشناسی

<SPAN style="LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Tahoma','sans-serif'; COLOR: #333333; FONT-SIZE: 9pt; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: FA" lang=FA& gt;در روان‏شناسی رنگ‏ها می‏خوانیم که رنگ سیاه نمایان‏گر مرز مطلق است . (۱) لذا کسی که رنگ سیاه می‏پوشد، می‏خواهد نشان دهد که مرزی را ایجاد کرده است.

اما این که این مرز برای چیست، در موقعیت‏های مختلف ممکن، است متفاوت باشد . گاه لباس سیاه را در ماتم و عزا می‏پوشند، برای آن که نشان دهند بین آن‏ها و عزیزشان فاصله افتاده و مرز زندگی آن‏ها را از هم جداکرده است و یا برای آن که نشان دهند که در حریم خانه و خانواده‏ی آن‏ها حادثه‏ای رخ داده است که انجام برخی از کارهای معمولی که سایر خانواده‏ها انجام می‏دهند، برای آنان میسر نیست .

اما گاهی هم سیاه می‏پوشند، نه برای عزا و ماتم بلکه برای مشخص کردن مرزها و حریم‏های اجتماعی و حجاب یک خانم مسلمان با چادر سیاه از این دسته است .

وقتی که خانمی چادر مشکی به سر می‏کند و با وقار و متانت تمام قدم به عرصه‏ی اجتماع می‏گذارد، با این نحوه‏ی پوشش می‏خواهد نشان دهد که هرکسی حق ندارد به این حریم پاک، مقدس و خصوصی وارد شود . این حریم، حریم حرمت، حیا و احترام است، نه جای هرزگی، آلودگی و هوس بازی . در واقع او با حجاب مشکی و چادر سیاه، بین خود و مردان نامحرم مرزی عاقلانه ایجاد می‏کند، او با این سیاهی ظاهری اما ریشه دار در درون خود می‏خواهد نگاه تیز و برنده‏ی هرزگی و ابتذال را بشکند و نگذارد در حریم عفاف، پاکی و نجابت اونامحرمی وارد شود و حرمت او را از بین ببرد . لذا چادر مشکی به منزله‏ی حرمت و احترام است . مرز ادب، کرامت، حیا و عفت است . مرز آداب است و نشان می‏دهد که در این محدوده باید حریم را نگه داشت و به صاحب حرم بادیده‏ی احترام و ادب نگریست .

از نظر روانی نیز وقتی انسان پارچه‏ی سیاهی را می‏بیند، دیگر چندان رغبتی به نگاه کردن پیدا نمی‏کند و خود به خود نظر را بر می‏گرداند . نگاه به رنگ‏های روشن چشم ار باز و رغبت مشاهده و تمرکز بردیدن را دوچندان می‏کند، به عبارت دیگر از دیدگاه روان‏شناسی رنگ‏ها، نگاه به رنگ‏های تیره، به ویژه رنگ سیاه که بی رنگی مطلق است، تقریبا تمام رغبت‏ها را از بین می‏برد .

روان شناسان امروز می‏گوید: «سیاه به معنای «نه‏» بوده و نقطه‏ی مقابل «بله‏» یعنی سفید است‏» (۲) با این نگاه باید گفت: آن کس که در مقابل نامحرم سیاه می‏پوشد، در واقع می‏خواهد به او «نه‏» بگوید و آن کسی که رنگ جذاب می‏پوشد، در واقع خواسته یا ناخواسته خود را در معرض نگاه‏های هرزه و آلوده قرار می‏دهد و وسیله‏ی آلودگی و انحراف خود و جامعه را فراهم می‏کند .

در روان‏شناسی رنگ‏ها می‏خوانیم که «سفید به صفحه‏ی خالی می‏ماند که داستان را باید روی آن نوشت، ولی سیاه نقطه پایانی است که در فراسوی آن هیچ چیز وجود ندارد» (۳) بنابراین زنی که در برابر نامحرم و در بیرون از خانه لباس سفید و رنگارنگ می‏پوشد، از ایمنی کم‏تری برخوردار است، ولی زنی که چادر سیاه می‏پوشد، حداکثر ایمنی را برای خود ایجاد کرده است و نشان می‏دهد که این‏جا نقطه‏ی پایان نگاه‏های نامحرمان است و در فراسوی این حجاب، جایی برای نفوذ نگاه‏ها و نیت‏های ناپاک نیست .

در جای دیگری در بحث روان‏شناسی رنگ‏ها می‏خوانیم که: «سیاه، نشان‏گر ترک علاقه یا انصراف نهایی بوده … و از تاثیر قوی برهر رنگی که در همان گروه (درکنارآن) قرار گرفته باشد، برخوردار است و خصلت آن رنگ را مورد تاکید و اهمیت قرار می‏دهد…»(۴)

از این رو کسی که چادر مشکی می‏پوشد، می‏خواهد با رنگ سیاه چادر دائما جلوه و نمای خود را نفی کند و خود را از نگاه‏های دیگران دورنگه دارد . آن کس که چادر مشکی می‏پوشد، رنگ مشکی چادر او نشان گر ترک علاقه یا انصراف نهایی است، یعنی چادر مشکی به نگاه‏های نامحرم می‏گوید هیچ جایگاهی برای نگاه شما در من وجود ندارد .

بنابراین باید به روان‏شناسی و جامع نگری زن ایرانی آفرین گفت که برای حفظ حرمت، عفت و پاکی خود و هم‏چنین پاسداری از مرزهای خویش و جامعه‏ی خویش و برای سالم سازی محیط اجتماعی خود، بهترین حجاب، یعنی چادر و مناسب‏ترین رنگ یعنی مشکی را انتخاب کرده است.

&#x 0D;

زنان و دختران نجیب ایرانی برای حفظ حرمت و احترام خود و برای سالم سازی محیط اجتماعی خویش و برای دورماندن خود و جامعه از آلودگی‏ ها، وقتی که از خانه بیرون می‏آیند، چادر مشکی برسر می‏کنند و پس از انجام کارهای روزمره و ضروری خود با قلبی آرام و فکری آزاد و سالم وقتی که به خانه بر می‏گردند، یا در محیطی که از نگاه‏های مشکوک و آلوده به دور است قرار می‏گیرند، چادر مشکی را از سر بر می‏دارند و در حدود مرزها و مملکت‏خویش با پوشیدن بهترین لباس‏ها و با جذاب‏ترین رنگ‏ها، طراوت، زیبایی، گرمی و شادابی خود را برای اهل خانه، برای همسر و همدم و مونس خویش به نمایش می‏گذارند و به محیط خانه صمیمیت، صفا و آرامش می‏بخشند و به شریک زندگی خود و یا به والدین خود با کمال سرافرازی و صداقت اعلام می‏دارند که امانت وجودم را در صیانت صدف محکم چادر مشکی بدون دستبرد نگاه‏های آلوده به خانه برگردانده‏ام و منتظر دریافت نگاه‏های گرم و محبت‏ آمیز صاحبان حرم خود هستم.

بنابراین بهترین حجاب زنان در بیرون از خانه و در محیط اجتماع به طور کل در برابر نامحرمان، چادر مشکی است که علم تجربی روان شناسان روز نیز آن را تایید می
‏کند . باید صمیمانه از مادران و والدین تشکر و سپاس‏گزاری کنیم که به برکت تقوای الهی و نورانیت تعالیم دین مبین اسلام، این گونه زیبا، به جا و دقیق، چادر مشکی را برای حجاب خود و دختران عفیف شان برگزیده‏اند و در آن زمان که هنوز علم روان‏شناسی به شکل امروزی خود از مادر علم متولد نشده بود، با دیدی کارشناسانه و به عبارت دقیق‏تر با دیدی الهی، روان شناختی و جامعه شناسانه با ما رفتار کرده و رفتار کردن را به ما آموخته ‏اند.

۱ . ماکس بوشهر – روان‏شناسی رنگ‏ها – ترجمه ویدا ایزاده .

آیا چادر مـشـکی مـکروه است؟

علاوه بر فواید بسیار زیاد فردی و اجتماعی حجاب در شکل چادر از نظر آرامش روانی، این نوع حجاب در انقلاب اسلامی و دینی، یک نماد مبارزه با اهداف استعماری و استکباری است. به طوری که ریون کراکت (ادوار شرلی) صهیونیست و مسؤول سابق شیکه جاسوسی سیا در ایران می گوید: «چادر نمادی است که وجود انقلاب را در سر هر چهار راه به نمایش می گذارد، با چادر می توان این احساس را پدید آورد که انقلاب اسلامی هنوز زنده و جاوید است». (۱)

با توجه به جایگاه زن عفیفه در خانواده و اجتماع، طبیعی است که دشمنان اسلام و انقلاب بخواهند این ارزش و عفت ازبین ببرند و با تبلیغات گسترده در سطح مطبوعات و رسانه های دیگر برای تضعیف اعتقاد اسلامی بانوان گام بردارند و همواره شبهاتی مطرح کنند.

در این راستا بر آنیم تا به یکی از شبهات آنان پرداخته و دلایل روشنی در ردّ آن ارائه دهیم.

برخی می گویند: پوشش چادر مشکی مکروه است.

چادر مشکی به عنوان حجاب برتر، از سوی افراد مختلف با تفکرات متعدد مورد حمله قرارگرفته است. از طرفی تمایل ذاتی انسان به ویژه بانوان به سمت رنگهای شاد و جذاب باعث شده تا عدّه ای همواره این سؤال را مطرح کنند که چرا با وجودی که پوشش مشکی در اسلام مکروه است، بانوان به پوشش مشکی یا دیگر پوششها با رنگهای تیره توصیه می شوند؟

متأسفانه این مسأله ذهن بعضی از مؤمنین را هم گرفتار کرده و در برخی نشریات و کتب می بینیم که بدون تحقیق، همین امر را بیان می کند و داد سخن می دهند که این مشکی از اسلام نیست و چه اشکالی دارد که بانوان از رنگهای شاد در کوچه و خیابان استفاده کنند تا جایی که در یکی از گزارش های خبری سیما هم به این نکته پرداخته شد و گزارشگر سعی داشت القا کند که وقتی دخترهای جوان از پوشش مشکی استفاده می کنند، دچار افسردگی می شوند. اما باید دید رأی و نظر اسلام چیست و سپس از آن اطاعت کرد، زیرا در پس هر حکم الهی منافع و نکاتی نهفته است که ما به همه برخی از آنها نا آگاهیم.
آنچه به انسان حیات می بخشد و مایه ی سعادت و خوشبختی او می شود، اطاعت خدا و رسول است، خداوند در آیه ۲۴ سوره انفال می فرماید: «ای کسانی که ایمان اوردید، اجابت کنید خدا و رسول را، هنگامی که شما را به چیزی دعوت می کنند که به شما حیات می بخشد».

باید دانست که این پوشش در اسلام تنها زمانی است که بانوان با نامحرم مواجه می شوند، سفارش شده است
و در دیگر موارد، به استفاده از رنگ های شاد سفارش شده است.

چنانکه در روایتی امام صادق (ع) می فرمایند: «جایز نیست زن هنگامی که از منزل خارج می شود، لباس هایش براق و جذاب باشد». (۲)

همانطور که در سطح اجتماع می بینیم که رنگ مشکی نسبت به سایر رنگها بیشترین پوشش را دارد و از نظر جذابیت و جلب نظر کمترین جذابیت و جلب نظر را داراست و به دلیل اینکه در مسأله پوشش این دو معیار (بیشترین پوشش و کمترین جلب توجه نامحرم) شرط است، از زمان پیامبر (ص) زنان مؤمن نیز از این رنگ استفاده می کردند و با توجه به اینکه رنگ مشکی این دو شرط را دارد، کم کم در بین اجتماع زنان مؤمن به صورت رنگ رسمی درآمده است.

بنابراین، اگر استفاده از این رنگ مردود و مکروه بود، حضرت رسول اکرم (ص) از آن نهی می فرمودند. چرا که اگر عملی در حضور معصوم انجام گرفت و سکوت کرد، بدان معنی است که آن امر را پذیرا هستند، در حالی که پیامبر (ص) پوشش مشکی بانوان را تأیید کرده اند.

مرحوم صاحب جواهر فرموده اند: روایات مربوط به کراهت سیاه پوشی اساساً شامل بانوان هنگام مواجه با نا محرم می شود. ایشان در کتاب فقهی عمیق و معروف خود جواهر الکلام نقل کرده اند که: «طبق تصریح کتابهای متعددی از علمای امامیه کراهت پوشش سیاه مختص مردان است. زیرا شارع مقدس پوشش غلیظ تر و بیشتری برای زنان هنگام مواجه با نامحرم قرار داده است و رنگ مشکی در مقایسه با رنگ های دیگر به نحو بهتری پوشش غلیظ تر و بیشتر را تأمین می کند».(۳) </P&g t;

روایتی داریم از حضرت رسول (ص) که یم فرمایند: «مکروه است سیاه، مگر در در سه چیز، در کفش و عمامه و عبا» (۴)
بنابراین، به نظر می رسد که به دلیل اختصاص کراهت پوشش مشکی به مردان آن هم در غیر از کفش و عمامه و عبا که در برخی روایات استثنا شده است. حتی یک نفر از فقیهان برجسته شیعه به کراهت چادر مشکی فتوا نداده اند، بلکه بر عکس بعضی از مراجع تقلید مانند حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (قدس ره) فرموده اند: «چادر مشکی بهترین نوع حجاب است». (۵)

در روان شناسی رنگ ها آمده است که سیاه به معنای «نه» بوده و نقطه مقابل «بله» یعنی رنگ سفید است. (۶)
بنابراین، وقتی بانوان در مقابل نامحرم از حجاب مشکی استفاده کنند در واقع می خواهند به او «نه» بگویند و در مقابل آنهایی که با لباس سفید و روشن که موجب جلب توجه است، در واقع راه نگاه ها را به سوی خود باز می گردانند و آنهایی که لباس رنگارنگ می پوشند، خواسته یا ناخواسته خود را در معرض نگاههای هرزه و آلوده افراد بیمار قرار می دهند.

پی نوشت ها:

۱- هفته نامه فیضیه، کشف حجاب به روش مدرن، ۱۵ بهمن ۱۳۷۹

<SPAN style="LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: 'Tahoma','sans-serif'; COLOR: #333333; FONT-SIZE: 9pt; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-language: FA" lang=FA&gt ;۲- کافی، ج۵، ص۱۸۳

۳- پرسمان حجاب شناسی ص۱۰

۴- حلیه المقتین، نوشته های علامه محمد باقر مجلسی، ص۱۰

&l t;/SPAN>۵- پرسمان، حجاب شناسی ص۶۳

۶- دکتر ماکس لوتر، روان شناسی رنگ ها، ص۹۷.

زهرا منعمی زاده

www.sibta
yn.com