ورود

ثبت نام

موسسه قرآن و نهج البلاغه
home-icone
Institute of Quran & Nahjul Balaghah

توسل یا یاد خدا و اهل بیت علیهم السلام/بخش اول

فهرست مطالب

ياد خداوند دلهاى افسرده را نشاط و آرامش مى‏بخشد و آنها را جلا داده واز قساوت نجات مى‏دهد؛ ولى غفلت و ترك ياد خدا و اهل بيت‏عليهم ال
سلام، قلب راتيره و تار مى‏سازد و دل را در تحيّر و سردرگمى‏هاى دائمى گرفتار مى‏نمايد.
خداوند به حضرت موسى وحى فرمود:


يا موُسى لاتَفْرَحْ بِكَثْرَةِ الْمالِ وَلاتَدَعْ ذِكْري عَلى كُلِّ حالٍ فَإِنّ‏كَثْرَةَ الْمالِ تُنْسِي الذُّنوُبَ وَإِنَّ تَرْكَ ذِكْري يُقسِي الْقُلوُبَ.(1)
اى موسى به زيادى ثروت خشنود مشو و ياد مرا در هر حال رها مكن؛
زيرا كه كثرت مال، گناهان را از ياد مى‏برد و ترك ياد من، قلبها را با قساوت‏ مى‏كند.
زيرا بر اثر ترك ياد خدا، شيطان بر انسان مسلّط مى‏شود و آرامش خاطر و اطمينان را از او سلب مى‏كند.
خداوند در قرآن مجيد مى‏فرمايد:


«وَ مَنْ يَعْشُ عَنْ ذِكْرِ الرَّحْمنِ نُقَيِّضْ‏لَهُ شَيْطاناً فَهُوَلَهُ قَرينٌ»(2)
هر كس از ياد خداوند رخ بتابد، شيطانى را به سوى او بر مى‏انگيزانيم كه ‏همنشين او باشد.
فراموش كردن گناهان، قساوت قلب و تسلّط شيطان و… از آثار تركِ يادخدا است. ياد خدا، انسان را از اين گرفتاريهاى روحى نجات مى‏دهد و اطمينان و آرامش خاطر را براى او به ارمغان مى‏آورد. به اين نكته بايد توجه ‏داشته باشيم كه ياد اهل‏بيت ‏عليهم السلام نيز ياد خداست و آثارى كه ذكر خداوند دارد،با ياد اهل‏بيت‏عليهم السلام نيز ايجاد مى‏شود.
امام باقر عليه السلام مى‏فرمايند:


إِنَّ ذِكْرَنا مِنْ ذِكْرِاللَّه.(3)


بدرستى كه ياد ما خاندان، از ياد خداوند به شمار مى‏آيد.


ما نه تنها بايد به ياد آن بزرگواران باشيم، بلكه در گرفتاريها و شدائد به آنان‏ پناه بب
ريم؛ زيرا اهل بيت رسالت، كشتى نجات امت و پناهگاه مردم بى‏پناه و ستمديده هستند. خاندان وحى فرياد رس بيچارگانى هستند كه دستخوش ‏امواج خروشان درياى بيكرانِ بلا شده‏اند. آنان نجاتبخش افرادى هستند كه درگرداب وحشتناك گمراهى گرفتار شده‏اند. ما بايد آنان را نجات امت درگرفتاريها و نابسامانيها بدانيم.


حضرت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در اين باره چنين مى‏فرمايند:
أَيُّهَا النَّاسُ شُقُّوا أَمْواجَ الْفِتَنِ بِسُفُنِ النَّجاةِ.(4)
اى مردم امواج فتنه‏ها را به كمك كشتيهاى نجات، بشكافيد (و از آنها رهايى‏يابيد).
آن بزرگوار در روايتى ديگر مى‏فرمايند:
مَنْ رَكِبَ غَيْرَ سَفينَتِنا غَرِقَ.(5)
كسى كه بر غير سفينه ما سوار شود، غرق خواهد شد.
بنابراين انسان بايد در همه گرفتاريها حتى در مسائل و مشكلات اعتقادى‏نيز از هدايتگران و هاديان راه، هدايت و راهنمايى بخواهد. در غير اين‏صورت گرفتار و گمراه خواهد شد.
حضرت اميرالمؤمنين‏عليه السلام مى‏فرمايند:
مَنْ يَطْلُبِ الْهِدايَةَ مِنْ غَيْرِ أَهْلِها يَضِلُّ.(6)
هر كس هدايت را از غيراهلش بجويد، گمراه مى‏شود.
سرانجام كار آنان كه پيروى از فرومايگان، قبركنان و الاغ فروشان اجتماع‏ را پذيرفتند، چه خواهد بود؟…
در مشكلات و فتنه‏ها، در طوفانهاى ويرانگر و در هنگامى كه امواج‏خطرناك بلا، هستى افراد را تهديد مى‏كند؛ پناه بردن به غير خدا وآل اللَّه، شما رابه نيستى مى‏كشاند. ولى تمسّك به اهل بيت رسالت‏عليهم السلام و يارى خواستن از آن‏بزرگواران، شما را از گمراهى و هلاكت نجات داده و به ساحل مى‏رساند.
اگر جذر و مدّ دريا همه قايقها را يكسان پائين و بالا مى‏برد؛ ولى تلاطم دريانمى‏تواند همه كشتيها را به كام خود فرو برد. فتنه‏ها و گرفتاريها نيز هر چه‏سهمگين و خطرناك باشند، نمى‏توانند همه انسانها ر
ا به نابودى كشانند، زيرا كشتى نجات عدّه‏اى را به ساحل مى‏رساند.
ره ملك سعادت را تواند بى‏خطر رفتن
به دست خود زآئين ادب هركس عصا دارد
در ميان انسانها كسانى وجود دارند كه نه تنها در برابر گرفتاريها وفتنه‏هاى‏آخرالزمان مقاومت مى‏كنند، بلكه بر قدر و منزلت خويش مى‏افزايند.
اگر دوست داريد از اين گونه افراد باشيد، در طوفانهاى بلا و تلاطم امواج‏ خروشان، به كشتى نجاتِ اهل بيت‏عليهم السلام متمسّك شويد و با توسّل به مقام والاى‏صاحبان ولايت الهيّه از گمراهى و تحيّر نجات يابيد.


توسّل از نظر قرآن


بنابراين در گرفتاريها و مشكلات خود، بايد به اهل‏بيت‏عليهم السلام متوسّل شويم واز عنايات كريمانه اين خاندان استفاده كنيم. حضرت امام رضاعليه السلام مى‏فرمايند:
إِذا نَزَلَتْ بِكُمْ شِدَّةً فَاسْتَعينوُا بِنا عَلىَ‏اللَّهِ، وَهُوَ قَوْلُ‏اللَّهِ: «وَللَّهِِالْأَسْماءُ الْحُسْنى فَادْعوُهُ بِها»(7) قالَ: قالَ أَبوُعَبْدِاللَّهِ‏عليه السلام: نَحْنُ وَاللَّهِ‏الْأَسْماءُ الْحُسْنى اَلَّذي لايُقْبَلُ مِنْ أَحَدٍ اِلاَّ بِمَعْرِفَتِنا قالَ: فَادْعوُهُ بِها.(8)
هرگاه گرفتارى شديدى بر شما وارد شد، به وسيله ما از خداوند كمك طلب كنيد.اين است معناى قول خداوند كه مى‏فرمايد: براى خدا اسماء نيكوئى است، او
را به‏آنها بخوانيد.
آن گاه امام رضاعليه السلام فرمودند كه امام صادق‏عليه السلام چنين فرمودند: به خدا سوگند مانامهاى نيكوى خداوند هستيم كه از احدى عملى پذيرفته نمى‏شود مگر به وسيله‏معرفت ما، آن گاه امام صادق‏عليه السلام فرمودند: خداوند را بوسيله آنها بخوانيد.
بنابراين اهل‏بيت‏عليهم السلام نامهاى نيكوى خداوندند كه در اين روزگار حضرت‏ بقيّةاللَّه ارواحنافداه نمونه كامل آنان و مظهر عنايات خداوند به ما مى‏باشند. ما بايدتقوا و پرهيزكارى را پيشه سازيم و با توسّل به عنايات اين بزرگواران تقرّب به‏خداوند را به دست آوريم.
خداوند در قرآن كريم مى‏فرمايد:
«يا أَيُّهَا الَّذينَ امَنوُا اِتَّقُوااللَّهَ وَابْتَغوُا إِلَيْهِ الْوَسيلَةَ وَجاهِدوُا في‏سَبيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحوُنَ»(9)
اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، تقواى الهى را پيشه سازيد و براى رسيدن به مقام‏قرب او، وسيله آماده كنيد و در راه او كوشش نمائيد، شايد شما رستگار شويد.
ما با توسّل به اهل‏بيت‏عليهم السلام از عالم غيب استمداد مى‏طلبيم و عنايات آن‏بزرگواران را به سوى خود جلب مى‏كنيم.


توسّل در ميان ادعيه و زيارات
نتائج بسيارى كه مردم از توسّل به اهل بيت عصمت‏عليهم السلام ديده‏اند، به حدّى‏است كه قابل ترديد نيست. همه دوستان خاندان وحى، يا مشكلات خود را براثر توسّل به آن بزرگواران حلّ كرده‏اند، ي
ا شاهد و آگاه از برآورده شدن حاجت‏ديگران بوده‏اند. آن هم مشكلاتى كه از نظر عقلِ محدود ما، امكان برطرف‏شدن آنها نبوده است.
به خاطر اهميّتى كه توسل به اهل بيت‏عليهم السلام دارد؛ نه تنها در قرآن كريم وروايات گهربار خاندان وحى به آن امر فرموده‏اند؛ بلكه در ضمن دعاها وزيارات، ما را به سوى توسل فرا خوانده و راهنمايى فرموده‏اند. اكنون به ذكردو نمونه اكتفا مى‏كنيم:
1- در زيارت امام حسين‏عليه السلام عرض مى‏كنيم:
اَتَوَسَّلُ إِلى اللَّهِ بِكَ في جَميعِ حَوائِجي مِنْ أَمْرِ آخِرَتي وَدُنْيايَ‏وَبِكَ يَتَوَسَّلُ الْمُتَوَسِّلوُنَ إِلَى اللَّهِ في حَوائِجِهِمْ.(10)
من در جميع حاجتهايم، چه نيازهاى اخروى و چه دنيوى، به وسيله شمامتوسل به درگاه خداوند مى‏شوم و همه آنانى كه متوسل به دربار خداوند درحوائج خود هستند، بوسيله شما توسل مى‏جويند.
توسل به امام حسين‏عليه السلام، گريه و عزادارى براى آن حضرت بابى است‏مفتوح براى همه مردم؛ حتى آلودگان و گنهكاران. هر كس از رفتار و كردارخود شرمسار است، مى‏تواند به سوى امام حسين‏عليه السلام روى آورد كه آن‏حضرت بخشنده همه گنهكارانند. يقين داشته باشيد آن بزرگوار مظلوم از همه‏بيچارگان دستگيرى مى‏كنند.
2- در دعاى روز عرفه مى‏خوانيد:
… اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ نَبِيّكَ صلى الله عليه وآله وسلم وَ آلِهِ الطَّاهِرينَ وَاَتَوَسَّلُ إِلَيْكَ‏بِالْأَئِمَّةِ الَّذينَ اِخْتَرْتَهُمْ لِسِرِّكَ وَاطَّلَعْتَهُمْ عَلى وَحْيِك.(11)
خداوندا به حقّ پيغمبرت حضرت محمدّصلى الله عليه وآله وسلم و آل پاك او سئوال مى كنم ازتو، و متوسّل به تو مى‏شوم بوسيله امامانى كه آنان را براى سرّ خود انتخاب‏كردى و آنان را به وحى خود آگاه ساختى…


شيفتگان مكتب اهل بيت‏عليهم السلام نه تنها وجود آن بزرگواران را وسيله و شفيع‏خود به درگاه خداوند متعال ق
رار مى‏دهند و در توسّلات از توجّهات و عنايات‏اهل‏بيت‏عليهم السلام بهره مى‏برند، بلكه به اسم آن بزرگواران نيز متوسل شده و نام‏شريف آنان را نيز وسيله تقرّب به خداوند مى‏دانند.
در زيارت امام رضاعليه السلام مى‏خوانيم:
اَلسَّلامُ عَلى مَنْ أَسْمائُهُمْ وَسيلَةُالسَّائِلينَ وَهَياكِلُهُمْ أَمانُ‏الْمَخْلوُقينَ‏وَحُجَجُهُمْ اِبْطالُ شُبَهِ الْمُلْحِدين…(12)
سلام بر آنان كه اسمائشان وسيله سئوال كنندگان است و پيكره آنان براى‏مخلوقين امان است و استدلال آنان باطل كننده شبهه‏هاى ملحدين است.
بنابر اين نام آن بزرگواران منشأ تقرّب و وسيله قبولى و پذيرفته شدن دردربار پروردگار متعال مى‏باشد. به اين جهت دوستان اين خاندان در مجالس‏خود كه به ياد اهل بيت‏عليهم السلام تشكيل مى‏دهند، به ذكر نام آنان پرداخته و با تكرارآن، قلب خود را جلا مى‏بخشند.
بزرگان ما نه تنها از نام آن بزرگواران بهره مند مى‏شوند، بلكه به تربتِ درگاه‏آنان نيز تبرّك جسته و دردهاى خود را مداوا مى‏كنند.
مرحوم محدّث قمى مى‏نويسد: مرحوم سيد نعمةاللَّه جزائرى در اوايل‏تحصيل بر اثر فقر و احتياج قادر نبود براى مطالعه چراغ روشن كند؛ از اين‏جهت از نور ماه استفاده مى‏كرد. بر اثر كثرت مطالعه در مهتاب، چشمانش‏ضعيف شد. به خاطر نور چشم خود، تربت مقدسه امام حسين‏عليه السلام وخاك‏حرمهاى امامان عراق را به چشم خود مى‏ماليد و از بركت آنها نور چشمش ‏زياد مى ‏شد.
آن گاه مى‏نويسد: من نيز هر گاه چشمم به خاطر زياد نوشتن ضعف پيدامى‏كند، از خاك حرمهاى ائمه اطهارعليهم السلام استفاده مى‏كنم و گاهى احاديث واخبار اهل‏بيت‏عليهم السلام را به چشمانم مى‏مالم. بحمداللَّه چشمانم در نهايت روشنى‏است و اميدوارم انشاءاللَّه در دنيا و آخرت چشمم به بركات ايشان روشن باشد.(13)
ادامه دارد…


www.sibtayn.com

به این مطلب امتیاز دهید:
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در email

فرصت ویژه برای علاقه مندان به نویسندگی

شما می توانید مقالات خود را با نام خود در وب سایت موسسه منتشر نمائید. برای شروع کلیک نمائید.

نویسنده مقاله باشید