احادیث قرآنی

¯     تلاوت قرآن توام با اخلاص

قال الصادق عليه السلام: ان من الناس من يقرا القرآن ليقال: فلان قارى و منهم من يقرا القرآن ليطلب به الدنيا ولا خير فى ذلك و منهم من يقرا القرآن لينتفع به فى صلاته و ليله و نهاره

امام صادق عليه السلام فرمود: پاره اى از مردم قرآن تلاوت مى كنند كه گفته شود چه خوب مى خواند و برخى قرآن مى خوانند براى تامين معاش. در اين دو دسته خيرى نيست. ولى بعضى از مردم قرآن مى خوانند كه از راهنمايى هاى او بهره مند شوند و در نماز و در حال و شب و روز از آيات الهام بخش قرآن بهره معنوى و فكرى بردارند

قرآن در احاديث اسلامى

¯     استعاذه پيش از تلاوت قرآن

قال الصادق عليه السلام: اغلقوا ابواب المعصية بالاستعاذة، وافتحوا ابواب الطاعة بالتسمية

امام صادق عليه السلام فرمود: درهاى معصيت را با گفتن(اعوذ بالله من الشيطان الرجيم) ببنديد و درهاى طاعت را با (بسم الله الرحمن الرحيم) بگشاييد

بحارالانوار ج 92, ص 216

¯     قرآن چراغ هدايت

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ فِيهِ مَنَارُ الْهُدَى وَ مَصَابِيحُ الدُّجَى فَلْيَجْلُ جَالٍ بَصَرَهُ وَ يَفْتَحُ لِلضِّيَاءِ نَظَرَهُ فَإِنَّ التَّفَكُّرَ حَيَاةُ قَلْبِ الْبَصِيرِ كَمَا يَمْشِى الْمُسْتَنِيرُ فِى الظُّلُمَاتِ بِالنُّورِ

حضرت امام صادق عليه السلام فرمود: همانا اين قرآن (كتابى ) است كه در آن است جايگاه نور هدايت و چراغهاى شب تار، پس شخص تيز بين بايد كه در آن دقت كند و براى پرتوش نظر خويش را بگشايد، زيرا كه انديشه كردن زندگانى دل بينا است ، چنانكه جوياى روشنى است در تاريكى ها به سبب نور راه بپيمايد

اصول كافى جلد 4 ص / 400 ح/ 5

¯     دفاتر اعمال و قرآن

عَنْ يُونُسَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام إِنَّ الدَّوَاوِينَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ثَلَاثَةٌ دِيوَانٌ فِيهِ النِّعَمُ، وَ دِيوَانٌ فِيهِ الْحَسَنَاتُ، وَ دِيوَانٌ فِيهِ السَّيِّئَاتُ فَيُقَابَلُ بَيْنَ دِيوَانِ النِّعَمِ، وَ دِيوَانِ الْحَسَنَاتِ فَتَسْتَغْرِقُ النِّعَمُ عَامَّةَ الْحَسَنَاتِ، وَ يَبْقَى دِيوَانُ السَّيِّئَاتِ فَيُدْعَى بِابْنِ آدَمَ الْمُؤْمِنِ لِلْحِسَابِ فَيَتَقَدَّمُ الْقُرْآنُ أَمَامَهُ فِى أَحْسَنِ صُورَةٍ فَيَقُولُ يَا رَبِّ أَنَا الْقُرْآنُ وَ هَذَا عَبْدُكَ الْمُؤْمِنُ قَدْ كَانَ يُتْعِبُ نَفْسَهُ بِتِلَاوَتِى وَ يُطِيلُ لَيْلَهُ بِتَرْتِيلِى وَ تَفِيضُ عَيْنَاهُ إِذَا تَهَجَّدَ فَأَرْضِهِ كَمَا أَرْضَانِى قَالَ فَيَقُولُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ عَبْدِى ابْسُطْ يَمِينَكَ فَيَمْلَؤُهَا مِنْ رِضْوَانِ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْجَبَّارِ وَ يَمْلَأُ شِمَالَهُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ثُمَّ يُقَالُ هَذِهِ الْجَنَّةُ مُبَاحَةٌ لَكَ فَاقْرَأْ وَ اصْعَدْ فَإِذَا قَرَأَ آيَةً صَعِدَ دَرَجَةً

يونس بن عمار گويد: كه حضرت صادق عليه السلام فرمود: دفترها در روز قيامت سه دفتر است دفترى كه نعمتها در آن ثبت شده و دفترى كه كارهاى نيك در آنست و دفترى كه كاره
اى بد در آن ثبت است پس دفتر نعمتها را با دفتر كارهاى نيك برابر كنندو نعمتها همه كارهاى نيك را فراگيرد و در خود فرو بردو دفتر كارهاى بد بجا ماند پس آدميزاده مؤ من را براى حساب بخوانند و قرآن در بهترين صورتى پيش رويش در آيد و گويد: بار پروردگارا من قرآنم و اين بنده مؤ من تو است كه خود را براى خواندن من به تعب مى انداخت ، و شب خود را با آهنگ خوش و هموار خواندن من دراز مى كرد و ديدگانش در هنگام نماز شب اشك ريزان بود، چنانچه مرا خشنود ساختى او را هم خشنود كن

امام فرمود: پس خداى عزيز جبار مي فرمايد: اى بنده من دست راستت را باز كن و خداوند آنرا از رضوان خود و دست چپش را از رحمت خود پر كند سپس باو گفته شود: اين بهشت براى تو مباح است پس قرآن بخوان و بالا برو پس هرگاه يك آيه بخواند يك درجه بالا رود

اصول كافى جلد 4 ص/ 402 ح/ 12

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص حَمَلَةُ الْقُرْآنِ عُرَفَاءُ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ الْمُجْتَهِدُونَ قُوَّادُ أَهْلِ الْجَنَّةَ وَ الرُّسُلُ سَادَةُ أَهْلِ الْجَنَّةَ

حضرت صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا (ص ) فرمود: حاملين قرآن نمايندگان و سرپرستان اهل بهشتند، و مجتهدان جلو داران اهل بهشتند، و پيامبران آقايان اهل بهشتند

اصول كافى جلد 4 ص/ 409 ح/ 11

¯     ياد گرفتن قرآن

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ يَنْبَغِى لِلْمُؤْمِنِ أَنْ لَا يَمُوتَ حَتَّى يَتَعَلَّمَ الْقُرْآنَ أَوْ يَكُونَ فِى تَعْلِيمِهِ

حضرت صادق عليه السلام فرمود: براى مؤ من شايسته است كه نميرد تا قرآن را ياد گيرد يا در كار ياد گرفتنش باشد

اصول كافى جلد 4 ص/ 409 ح/ 3

¯     خواندن قرآن در هر روز

عَنْ اَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ: الْقُرْآنُ عَهْدُ اللَّهِ إِلَى خَلْقِهِ فَقَدْ يَنْبَغِى لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ يَنْظُرَ فِى عَهْدِهِ وَ أَنْ يَق
ْرَأَ مِنْهُ فِى كُلِّ يَوْمٍ خَمْسِينَ آيَةً

حضرت صادق عليه السلام فرمود: قرآن عهد خداوند و فرمان او است بر خلقش پس سزاوار است براى شخص مسلمان كه در اين عهد و فرمان خدا نظر افكند و روزى پنجاه آيه از آن بخواند

اصول كافى جلد 4 ص/ 412 ح/ 1 

¯     خانه هاي قرآني

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام : الْبَيْتُ الَّذِى يُقْرَأُ فِيهِ الْقُرْآنُ وَ يُذْكَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ تَكْثُرُ بَرَكَتُهُ وَ تَحْضُرُهُ الْمَلَائِكَةُ وَ تَهْجُرُهُ الشَّيَاطِينُ وَ يُضِى ءُ لِأَهْلِ السَّمَاءِ كَمَا تُضِى ءُ الْكَوَاكِبُ لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ إِنَّ الْبَيْتَ الَّذِى لَا يُقْرَأُ فِيهِ الْقُرْآنُ وَ لَا يُذْكَرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِيهِ تَقِلُّ بَرَكَتُهُ وَ تَهْجُرُهُ الْمَلَائِكَةُ
وَ تَحْضُرُهُ الشَّيَاطِينُ

و نيز فرمود عليه السلام : كه اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود خانه اى كه در آن قرآن خوانده شود و ذكر خداى عزوجل (و ياد او) در آن بشود بركتش ‍ بسيار گردد و فرشتگان در آن بيايند و شياطين از آن دور شوند و براى اهل آسمان مى درخشد چنانچه ستارگان براى اهل زمين مى درخشدو خانه اى كه در آن قرآن خوانده نشود و ذكر خداى عزوجل در آن نشود بركتش كم شود و فرشتگان از آن دور شوند و شياطين در آن حاضر گردند

اصول كافى جلد 4 ص/ 413 ح/ 3

¯     خواندن قرآن از روى آن

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ ثَلَاثَةٌ يَشْكُونَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَسْجِدٌ خَرَابٌ لَا يُصَلِّى فِيهِ أَهْلُهُ وَ عَالِمٌ بَيْنَ جُهَّالٍ وَ مُصْحَفٌ مُعَلَّقٌ قَدْ وَقَعَ عَلَيْهِ الْغُبَارُ لَا يُقْرَأُ فِيهِ

و نيز فرمود عليه السلام : سه چيز است كه بدرگاه خداى عزوجل شكايت كند مسجد ويرانى كه اهلش در آن نماز نخوانند، و دانشمند عالمى كه ميان نادانها و جهال باشد و قرآنى كه گرد بدان نشسته و كسى آنرا نخواند

اصول كافى جلد 4 ص/ 417 ح/ 3

¯     نگاه به قرآن و عبادت

إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنِّى أَحْفَظُ الْقُرْآنَ عَلَى ظَهْرِ قَلْبِى فَأَقْرَؤُهُ عَلَى ظَهْرِ قَلْبِى أَفْضَلُ أَوْ أَنْظُرُ فِى الْمُصْحَفِ قَالَ فَقَالَ لِى بَلِ اقْرَأْهُ وَ انْظُرْ فِى الْمُصْحَفِ فَهُوَ أَفْضَلُ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ النَّظَرَ فِى الْمُصْحَفِ عِبَادَةٌ

اسحاق بن عمار گويد: بحضرت صادق عليه السلام عرض كردم : قربانت گردم من قرآن را حفظ دارم آنرا از حفظ بخوانم بهتر است يا از روى قرآن ؟ فرمود: بلكه آنرا بخوان و نگاه بقرآن كن (و از روى آن بخوان ) كه بهتر است ، آيا نمي داني كه نگاه كردن در قرآن عبادت است ؟

اصول كافى جلد 4 ص/ 418 ح/ 5

¯     ترتيل قرآن با صداى خوش

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَيْمَانَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ص بَيِّنْهُ تِبْيَاناً وَ لَا تَهُذَّهُ هَذَّ الشِّعْرِ وَ لَا تَنْثُرْهُ نَثْرَ الرَّمْلِ وَ لَكِنْ أَفْزِعُوا قُلُوبَكُمُ الْقَاسِيَةَ وَ لَا يَكُنْ هَمُّ أَحَدِكُمْ آخِرَ السُّورَةِ

عبداللّه بن سليمان گويد: از حضرت صادق عليه السلام پرسيدم از گفتار خداى عزوجل (كه فرمايد:) ((و رتل القرآن ترتيلا)) فرمود: اميرالمؤ منين صلوات اللّه عليه فرموده : يعنى او را خوب بيان كن و همانند شعر آنرا به شتاب مخوان ، و مانند ريگ (هنگام خواندن ) آنرا پراكنده مساز، ولى دلهاى سخت خود را بوسيله آن به بيم و هراس افكنيد، و همت شما اين نباشد كه سوره را به آخر رسانيد؛ يعنى همت خود را در تدبر و تاءمل در آيات و بكار بستن و عمل كردن آنها قرار دهيد نه باينكه سوره را بآخر رسانيد

اصول كافى جلد 4 ص/ 418 ح/ 1

¯     مدت زمان ختم قرآن

عَنْ عَلِى بْنِ أَبِى حَمْزَةَ قَالَ سَأَلَ أَبُو بَصِيرٍ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام وَ أَنَا حَاضِرٌ فَقَالَ لَهُ جُعِلْ
تُ فِدَاكَ أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِى لَيْلَةٍ فَقَالَ لَا فَقَالَ فِى لَيْلَتَيْنِ فَقَالَ لَا حَتَّى بَلَغَ سِتَّ لَيَالٍ فَأَشَارَ بِيَدِهِ فَقَالَ هَا ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ مِنْ أَصْحَابِ مُحَمَّدٍ صلي الله عليه و آله كَانَ يَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِى شَهْرٍ وَ أَقَلَّ إِنَّ الْقُرْآنَ لَا يُقْرَأُ هَذْرَمَةً وَ لَكِنْ يُرَتَّلُ تَرْتِيلًا إِذَا مَرَرْتَ بِآيَةٍ فِيهَا ذِكْرُ النَّارِ وَقَفْتَ عِنْدَهَا وَ تَعَوَّذْتَ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ فَقَالَ أَبُو بَصِيرٍ أَقْرَأُ الْقُرْآنَ فِى رَمَضَانَ فِى لَيْلَةٍ فَقَالَ لَا فَقَالَ فِى لَيْلَتَيْنِ فَقَالَ لَا فَقَالَ فِى ثَلَاثٍ فَقَالَ هَا وَ أَوْمَأَ بِيَدِهِ نَعَمْ شَهْرُ رَمَضَانَ لَا يُشْبِهُهُ شَيْءٌ مِنَ الشُّهُورِ لَهُ حَقٌّ وَ حُرْمَةٌ أَكْثِرْ مِنَ الصَّلَاةِ مَا اسْتَطَعْتَ

على بن ابى حمزه گويد: ابوبصير از امام صادق عليه السلام پرسيد و من نيز در خدمتش بودم و عرضكرد: قربانت شوم ! من قرآن را در يك شب بخوانم ؟ فرمود: نه ، عرضكرد: در دو شب ؟ فرمود: نه ، تا رسيد بشش شب با دست اشاره كرده فرمود:ها (يعنى آرى بخوان ) سپس حضرت صادق عليه السلام فرمود: اى ابا محمد آنان كه پيش از شماها بودند از اصحاب محمد صلي الله عليه و آله قرآن را در يك ماه و كمتر مى خوانند، قرآن را بشتاب و سرعت نبايد خواند بلكه بايد هموار و شمرده خوانده شود، و هرگاه بآيه اى برخورد كردى كه در آن ذكر دوزخ است نزد آن بايستى و از دوزخ بخدا پناه برى ، پس ابو بصير عرضكرد: در ماه رمضان قرآن را در يك شب بخوانم ؟ فرمود: نه ، عرضكرد: در دو شب بخوانم ؟ فرمود: نه ، عرضكرد: در
سه شب بخوانم ؟ فرمود: آرى بخوان و با دست خود اشاره كرد آرى ماه رمضان (ماهى ) است كه هيچكدام از ماهها بدو نمانند براى آن ماه حق و حرمتى است ، (و در آن ماه ) نماز هر چه توانى بخوان

اصول كافى جلد 4 ص/ 423 ح/ 5

¯     نهى از نخواندن سوره توحيد در نمازهاى پنجگانه

عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ مَنْ مَضَى بِهِ يَوْمٌ وَاحِدٌ فَصَلَّى فِيهِ بِخَمْسِ صَلَوَاتٍ وَ لَمْ يَقْرَأْ فِيهَا بِقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ قِيلَ لَهُ يَا عَبْدَ اللَّهِ لَسْتَ مِنَ الْمُصَلِّينَ

امام صادق عليه السلام فرمود: هركس يك روز تمام بر او بگذرد و نمازهاى پنج گانه را بخواند و در آن نمازها قل هو اللّه احد نخواند باو گفته شود: اى بنده خدا تو از نمازگزاران نيستى

اصول كافى جلد 4 ص/ 428 ح/ 10

¯     دعاى پيش از خواندن قرآن

منقول از حضرت رسول اکرم صلي الله عليه و آله: اللهم بالحق انزلته و بالحق نزل, اللهم عظم رغبتى فيه واجعله نورا” لبصرى وشفاء لصدرى و ذهابا” لهمى
و غمى و حزنى, اللهم زين به لسانى و جمل به وجهى و قو به جسدى وثقل به ميزانى, وارزقنى تلاوته على طاعتك آناء الليل واطراف النهار, واحشرنى مع النبى محمد وآله الاخيار

بار خدايا قرآن را به حق نازل كردى و به درستى هم نازل شده, بار الها ميل و رغبت مرا به قرآن بزرگ گردان و آن را روشنايى ديده و شفاى دل و برنده غم و غصه و اندوهم قرار ده, خداوندا زبانم را به خواندن قرآن زينت ده و چهره ام را به سبب آن نيكويى بخش و پيكرم را به پيروى آن نيرومند فرما و ميزان علمم را به تبعيت آن سنگين گردان و خواندن قرآن را شب و روز با توفيق فرمانبردارى روزيم فرما و مرا با پيغمبرت حضرت محمد(ص) و آل برگزيده اش محشور گردان

¯     دعا ختم قرآن

منقول از امام صادق عليه السلام : اللهم انى قد قرئت ما قضيت من كتابك الذى انزلته على نبيك الصادق صلى الله عليه و اله, فلك الحمد ربنا, اللهم اجعلنى ممن يحل حلاله و يحرم حرامه و يومن بمحكمه و متشابهه, و اجعله لى انسا فى قبرى وانسا فى حشرى, واجعلنى ممن يرقى بكل آيه قراها درجه فى اعلى عليين برحمتك يا ارحم الراحمين

بارالها به راستى و حقيقت خواندنم آنچه را
بيان كردى در كتابى كه بر پيغمبر راستگويت فرو فرستادى, اى پروردگار ما ستايش وثناء مخصوص تواست, بار خدايا مرا از آنانى كه حلال قرآن را حلال و حرام آن را حرام مى دانند و به آيات محكم و متشابه آن ايمان دارند قرار بده و قرآن را مونس در قبر و روز بازپسين من گردان . و مرا از كسانى بگردان كه هر آيه اى مى خواند , درجه اى در بالاترين درجات بهشت به او عطا كنند , به رحمتت اى رحيم ترين رحيمان

بحارالانوار ج 92, ص 206

http://www.aljomeh.ir