گلابى
ميوه‌اى است خوشمزه و گوارا بدون ضرر براى بيماران.
همانطور كه هر ميوه‌اى تازه آن به كهنه و كمپوت شده آن فرق دارد در گلابى نيز چنين است گلابى كمپوت شده فاقد منيزيم، منگنز، مس، گوگرد، و كلر مى باشد و ساير مواد كه براى گلابى تازه شمرده شد در گلابى كمپوت شده بمقادير كمترى وجود دارد)(290)
پيشوايان گرامى اسلام در مواردى به خوردن گلابى توصيه نموده اند مانند:
1 – عن ابى عبدالله عليه‌السلام قال: كلوا الكمثرى فانه يجلو القلب و يسكن اوجاع الجوف باذن الله)
امام ششم مى فرمايد: گلابى بخوريد زيرا قلب را روشن مى كند ناراحتيهاى داخلى را به اذن خداوند تسكين مى دهد.
در اين روايت بطور عموم (گلابى) براى ناراحتيهاى داخلى تجويز شده است، و دانشمندان غذاشناس نيز گلابى را اينطور معرفى مى كنند.
ملين و مدر بوده و براى غدد داخلى بسيار مفيد است، اعصاب را تسكين مى دهد و براى امراض سينه يك ميوه بسيار عالى است و اين خاصيت مربوط به تانن آنست…
داراى (ارسنيك) است و از اينجهت درمان رعشه است و براى امراضى كه قوا را تحليل مى برند مانند سل، كم خونى و ضعف مفرط مؤثر است.
2 – از نظر پيشوايان اسلام، گلابى براى تقويت معده مفيد است و از اين رو دستور داده اند كه آنرا روى غذا بخورند.
(عن ابى عبدالله عليه‌السلام قال: الكمثرى يدبغ المعدة و يقوبها و هو و السفر جل سواء و هم على الشبع انفع منه على الريق، و من اصابه الطخاء فليا كله يعنى على الطعام)
امام صادق عليه‌السلام مى فرمايد: گلابى معده را دباغى مى كند، و باعث تقويت آن است و از اين نظر كه معده را تقويت مى كند با (به) يكسان است، و براى اين كار بهتر است آنرا پس از غذا بخورند، و نيز هر كس كه مبتلا به غم و اندوه است گلابى بخورد.
(گلابى رسيده را خوب جويدن و آهسته خوردن و يكعدد بيشتر روزانه نخوردن براى كسانى كه معده ضعيف دارند موثر است.گلابى براى ترشحات دستگاه گوارشى مناسب مى باشد.
3 – در روايات از گلابى بعنوان يك ميوه مفرح و ضد غم و اندوه نامبرده شده است اين مطلب با اينكه در دو روايت قبلى بوده، در پاره اى از روايات ديگر نيز آمده است مانند:
مردى نزد امام ششم
عليه‌السلام از گرفتگى قلب و ناراحتى آن شكايت كرد آن حضرت فرمود:
(كل الاكمثرى) گلابى بخور.
در گلابى خواصى است كه بطور غير مستقيم تاثيرات نيكويى بر روى قلب دارد.
گلابى اعصاب اشخاص عصبانى را آرام و اعمال غدد داخلى را تقويت و خون را تصفيه و كليه ها را براه انداخته و روده هاى تنبل را تحريك و بيماريهاى گلو و ضعف عمومى و كم خونى و سل را سودمند مى باشد…
گلابى با عطر و اسانس مخصوصى كه دارد، محرك روحى است)
بخش چهارم: سبزيها
سبزى يك دنيا طروات، زيبايى، نشاط و شادى را به ارمغان مى آورد، و اصولا رنگ سبز مظهر قشنگى و طراوت است.
سبزيها علاوه بر زيبايى رنگ خود زيباييهاى بسيارى را در بردارند كه در اين صفحات به بعضى از آنها اشاره مى‌كنيم.
اگر مى بينيم سبزيها نشاط آفرين و فرح بخشند براى آن است كه از هر گوشه طبيعت گلى چيده اند و به اصطلاح گلچينى از مجموعه زيباييهاى آفرينش‌اند م
ثلا بهره‌اى از زيبايى ماه، مقدارى از انرژى خورشيد، اندكى از نسيم دلرباى صبا و ذره اى از صفاى دامنه كوه و بسيارى از لطافت دانه هاى شاهوار باران و ريزه هاى تگرگ را در خود جمع كرده اند و خلاصه ابر و باد و مه خورشيد و فلك دست اندر كار شدند تا اين عروسهاى زيبا را ساخته‌اند.
بنابراين كسى كه يك برگ سبزى مى خورد، از همه اين انرژيها و زيباييها بهره برده است.
و نه تنها از طروات سبزيها استفاده برده، بلكه از خواص گوناگون و سودمند آنها بهره مند گشته است و بدين وسيله خود را از چنگ برخى از بيماريهاى خطرناك رهانيده است.
چاقوى جراحى و كارد تشريح راه حل هاى فوق العاده اى است كه سرانجام غم انگيز دارد اگر برنامه منظمى براى مصرف سبزيها و ميوه ها داشته باشيم ديگر نيازى به پزشك و جراح نخواهيم داشت.
سبزيها در احاديث
در دستورات اسلامى نسبت به سبزيها، توجه خاصى شده است از جمله:
1 – مردى به نام حنان نقل مى كند:
(كنت مع ابى عبدالله عليه‌السلام على المائدة، فمال على البقل، و امتنعت انا منه لعلة كانت بى فالتفت الى فقال يا حنان اما علمت ان امير المومنين عليه‌السلام لم يوت بطبق الا و عليه بقل قلت و لم قال لان قلوب المومنين خضرة فهى تحن الى شكلها)
سر سفره در خدمت امام صادق عليه‌السلام بودم، آن حضرت سبزى برداشت و بمن تعارف نمود اما من بواسطه كسالت و مرضى كه داشتم از صرف معذرت خواستم سپس آن حضرت فرمود:
هر وقت براى اميرالمومنين عليه‌السلام سفره اى مى آورند همراه با سبزى بود، آن مرد مى گويد پرسيدم چرا هميشه همراه غذا سبزى داشتند فرمودند:
براى آنكه قلبهاى مومنين سبز و خرم است و به همين جهت مشتاق سبزى است….
مقصود از سبز بودن قلبهاى مؤمنين، همان نشاط و طروات و سلامتى و صحت است كه هر دوى آنها در سبزيها موجود است و امام عليه‌السلام حقيقتى مسلم را با لطفى از سخن بيان فرموده است.
از آنجا كه سبزيها منبع انواع ويتامينها هستند سلامت انسانها را تأمين مى‌نمايند، و متقابلا ميكربها و مرضها را خود بخود دور مى سازد و داروخانه هاى حقيقى، سبزى فروشيها مى باشند و كلام دانشمندى كه مى گويد:
اگر سلامتى قابل خريد باشد محل فروش آن دكانهاى سبزى و ميوه فروشى است نه جاى ديگر.
2 – پيامبر گرامي اسلام نيز در اين مورد مى فرمايد:
(زينوا موائد كم بالبقل، فانها مطردد للشياطين مع التسميه)
سفره هاى خودتان را با سبزيها بياراييد، زيرا انواع ميكربها را – به اذن خداوند – نابود مى سازد.
البته شيطان در لسان روايات پزشكي معانى گوناگون دارد كه يكى از آنها ميكروب است.
و اصولا چنانكه از برنامه غذايى پيشوايان دينى معلوم است سفره آنان هيچگاه خالى از سبزى نبوده است.
3 – بعث الى الماضى عليه‌السلام يوما و حبسنى للغذاء فلما جاوا باالمائدة لم يكن عليها بقل فامسك يده ثم قال للغلام اما علمت انى لاالل على مائدة ليس فيها خضر فاتنى باالخضر قال فذهب و جاء بالبقل فلالقاه على المائدة فمديده ثم اكل.
مردى مى گويد امام كاظم عليه‌السلام مرا براى غذا خوردن دعوت نمود، سفره را آوردند، در آن سبزى نبود آن حضرت غذا ميل نكرد، و به غلام دستور داد كه سبزى بياور چون تو مى دانى كه من بدون سبزى شروع به غذا خوردن نمى كنم آن مرد مى گويد غلام سبزى را كه بر سفره حاضر ساخت امام موسى كاظم عليه‌السلام شروع به غذا خوردن نمود.
انواع سبزيها
سبزيها انواع مختلفى دارند كه هر يك براى مصرف مخصوصى آفريده شده است، و در اين كتاب به بعضى اشاره مى شود:
كاسنى
كاسنى يكى از سبزيهايى است كه طعمى تلخ اما منافعى بسيار ارزنده دارد، كاسنى مانند ناصحان مشفق است كه پند آنان تلخ است اما هر كس به دستور شان عمل نمايد نتايج خوبى مى گيرد.
پيشوايان دينى گاهى كاسنى را برترين سبزيها معرفى نموده اند:
1 – عن ابى عبدالله عليه‌السلام قال: (الهندباء سيد البقول)
حضرت صادق عليه‌السلام
مى فرمايد: كاسنى برترين سبزيها است.
2 – اميرالمؤمنين علي عليه‌السلام آنرا يك گياه بهشتى مى‌داند.
(عن اميرالمؤمنين علي عليه‌السلام عليكم بالهندباء فانه اخرج من الجنة)
كاسنى را گرامى داريد زيرا سبزى بهشتى است.
3 – حضرت امام رضاعليه‌السلام كاسني شفاى هر درد و مرض دانسته و بعلاوه فرمودند هر مرض و دردى كه در اندرون انسان است بوسيله كاسنى رفع مى‌گردد.
(ان فى الهندباء شفاء من الف داء، ما من داء فى جوف الانسان الا قمعه الهندباء)
در كاسنى شفاى هر درد است، دردى در اندرون انسان نيست مگر آنكه كاسنى آنرا بر طرف مى كند.
با توجه به كلمه جوف كه به معنى داخل و اندرون است، خواص معجزه اى كاسنى را درباره جوف مخصوصا كبد بخوانيم.
كاسنى ضد يبوست است، و براى رفع يبوست دمكرده برگ و ريشه كاسنى به مقدار دو فنجان هر روز صبح ناشتا بايد مصرف گردد، و مقدار مصرف آن هم 30 گرم برگ و ريشه كاسنى خشك در يك ليتر آب است.
طبق تحقيقات و مطالعات جديدى كه بر روى آثار شفابخش كاسنى (وحشى) بعمل آمده است معلوم شده كه كاسنى براى تمام اعضاء داخلى از قلب و جگر و معده مفيد است و آنها را به فعاليت سالم وا مى دارد.
آثار كاسنى وحشى در ابتداى مصرف آن ضعيف و غير محسوس است، به همين جهت است كه بايد به مصرف آن مداومت داد، تا با مرور ايام آثار شفابخش آن ظاهر گردد.
دمكرده برگ كاسنى وحشى به مقدار بيست و پنج گرم در يك ليتر آب در مورد انسداد مجراى طحال و كيسه صفرا، يرقان، درد معده و كبد، استسفاء و سنگ مثانه و كيسه صفرا معين شده است.
(براى جلوگيرى از ناراحتيهاى معده و تقويت مزاج، شربتى از كاسنى تهيه مى كنند، بدين معنى كه هموزن شيره كاسنى شكر ريخته، مخلوط مزبور را مى جوشانند تا قوام آيد سپس آن ر
ا به مصرف مى رسانند.
پزشكان قديم ايران عقيده زياد به كاسنى و ريشه آن داشته اند و روى آزمايشهايى كه اين جانب نموده ام جوشانده ريشه كاسنى تاءثير مخصوصى بر روى سلولهاى كبد داشته و بهترين درمان كلسترل است پس گاهگاهى ريشه كاسنى را مانند چاى دم كرده بنوشيد تا كبد شما اصلاح شده با كلسترل مبارزه نماييد، و بعلاوه برگ كاسنى تقويت كننده دستگاه هاضمه، تصفيه كننده خون مدر و كمى ملين بوده و تب بر مى باشد، جواشنده بگر كاسنى براى بيمارانى كه از تب هاى نوبه اى معالجه شده اند زياد تجويز مى شود برگ كاسنى داراى مقدارى ويتامين (ث) بوده و خواص اين ويتامين را در حفظ جوانى دارد بعلاوه پزشكان آن را زه كش طحال مى دانند.
كيسه صفرا و يرقان و دردهاى كبدى و معدى را معالجه مى كند، در بيمارى نقرس و سنگ مثانه و صفرا توصيه شده است.
در اروپا انواع كاسني‌هاى اهلى پرورش داده مى شود و در تمام فصول يكى دو نوع آنرا در بازار خواهيد يافت اين گياه‌هاى اهلى داراى طعم كاسنى وحشى نيستند و مى توان آنها را
مانند كاهو، خام خورد و از منافع سرشار آن استفاده كرد.
كبد كه سكان كشتى بدن است بيش از چهار هزار عمل شيميايى انجام مى دهد و چون از كار بيفتد بيش از دو هزار مرض به سراغ انسان مى آيد و از اين روى امام هشتم عليه‌السلام فرمودند كه كاسنى دواى هزار درد است پزشكان جديد و قديم هر دو، اثر كاسنى را در امراض كبدى قطعى دانسته و در طب جديد ثابت شده است كه كاسنى در نوسازى ياخته هاى كبدى نقش برجسته اى دارد، در ساختن كرموزمهاى نر و ماده نطفه نيز نمى توان نقش كبد را ناديده گرفت.
در كلامى كه از حضرت صادق عليه‌السلام درباره ارزش كاسنى رسيده به خواص ديگرى اشاره شده است.
1 – كاسنى باعث تقويت شهوت است 2 – مادرانى كه در موقع باردارى از برگ آن بخورند نوازدشان خوش آب و رنگ و زيبا مى شود.
3 – خانواده‌هايى كه كاسنى بخورند فرزند پسرشان بيش از فرزند دختر خواهد بود.
از امام صادق عليه‌السلام نقل شده:
(قال عليك باالهندباء فانه يزيد فى الماء و يحسن الولد، و هو حار لين يزيد فى الولد الذكور)
اگر بعد از حدود هزار و سيصد سال سخنى كه در زمان جهل مردم با عدم وسائل تجزيه‌اى گفته شده باشد و امروز كه عصر تمدن و علم و اختراع است آن سخن با بهترين وجهى به ثوبت برسد، يقينا جنبه اعجاز دارد.
كرموزمها يكى از فراورده هاى بدن ما مى باشند و بدون ترديد ساختمان آنها بستگى كامل با غذايى كه ما مى خوريم و مصالح ساختمانى ما مى باشند دارند، و روى همين اصل است كه امام ششم مى فرمايد خانواده هايى كه كاسنى مى‌خورند فرزند پسر بيش از فرزند دختر دارند و با تجربياتى كه شده است و آمارى كه گرفته ام اين موضوع حقيقت دارد.
موضوع مهمى كه در كلام امام صادق عليه‌السلام به چشم مى خورد جمله (وهو حارلين) است، يعنى كاسنى از نظر طبيعت گرم و ملايم است، و غذاها يا سبزيها و ميوه هايى كه اصطلاحا به آنها گرم مى گويند تاءثير مخصوصى در پسر شدن نوزاد دارند.
يكى از غذاشناسان درباره بهترين روش پسردار شدن چنين مى گويد:
(از نخستين روز عادت ماهانه، زن و شوهر بايستى روزانه مقدارى خرما و چندبار جوشانده ريشه كاسنى ميل نمايند در روزهاى انعقاد نطفه كه معمولا از روز يازدهم تا هجدهم متغير است بايستى پدر خرماى
زياد و غذاهاى گرم مثل پسته، بادام، فندق، مويز و نارگيل ميل نمايد و مادر بايستى يكى دوبار جوشانده كاسنى بخورد.
پوست بدن آئينه تمام نماى كبد است، بنابراين اگر كبد بخوبى كار كند رنگ صورت و تمام بدن شفاف و زيبا مى شود و چون كاسنى دواى كبد و دوست حقيقى آن است از اين رو كاسنى در زيبايى رنگ صورت نيز بسيار موثر است.
امام صادق عليه‌السلام فرموده است:
(عليك بالاهندباء فانه يزيد فى الماء و يحسن الوجه)
از كاسنى غفلت نكنيد زيرا منى را زياد و رنگ رخسار را زيبا مى سازد.
كاسنى وحشى مساوى است با خون پاك، مساوى است با رنگ رخسار شاداب و خانمهايى كه به زيبايى خود علاقه دارند نبايد آنرا فراموش كنند.
كاسنى به علت اينولينى كه دارد، خون را تصفيه مى كند.
كاسنى خون را تصفيه مى كند و اثرات سود بخشى روى كبد، كليه و طحال مى گذارد.
در يكى از سخنان امام هشتم عليه‌السلام كاسنى بعنوان تب بر و بر طرف كننده سر درد شناخته شده است.
(عن الرضاعليه‌السلام و دعابه يوما لبعض الحشم و قد كان ياخذه الحمى و الصداع فامر ان يدق و يصير على قرطاس، و يصب عليه ذهن بنفسج و يوضعه على راسه، و قال اما انه يقمع الحمى و يذهب بالصداع)
يكى از خدمتگذاران آن حضرت دچار سر درد و تب شده بوده، امام عليه‌السلام به او فرمودند كاسنى، تب بر است و سر درد را از بين مى برد، سپس امر فرمودند برگ كاسنى را بكوبد و با روغن بنفشه مخلوط كن و بر روى كاغذى بگذارد و آنرا بر سر خودش قرار بدهد.
آب برگ كاسنى با سكنجبين جهت تب هاى كهنه و تب ربع اثر نيكو دارد، برگ تازه و گل و تخم و ريشه كاسنى به تمامى براى تب هاى عفونى نافع است، برگ كاسنى حرارت صفراوى را از بين مى برد، خون را تصفيه مى كند و از فشار آن مى كاهد، ماليدن آب برگ كاسنى به تنهايى يا با سركه جهت سر درد مفيد است
جوشانده ريشه كاسنى وحشى به مقدار بيست تا سى گرم در يك ليتر آب در مورد تبهاى متناوب درد كبد مصرف مى‌شود.
يكى از خواص عجيب كاسنى كه نبى اكرم صلي الله عليه وآله و سلم بيان فرمودند، خاصيت ضد سم بودن آن است.
(عن النبى صلي الله عليه وآله و سلم قال من الك الهندباء ونام عليه لم يحرك فيه سم و لا سحر و لم يقربه شى من الدواب حبه ولا عقرب)
هر كس كاسنى بخورد و بعد از آن بخوابد، هيچ گونه سم يا سحر در او تحريك نمى گردد علاوه بر اين مار و عقرب باو نزديك نمى شوند.
ماليدن ضماد و برگ ريشه كاسنى همراه با روغن زيتون بر محل نيش عقرب و حشرات سمى باعث تسكين درد آنها است، و خوردن برگ و ريشه كاسنى، پادزهر مسموم شيمايى مى باشد.
با آنكه اسلام درباره شستشوى سبزيها تاكيد نموده اما درباره كاسنى چنين سفارشى نكرده است
روى برگهاى كاسنى، تعداد زيادى عوامل زنده مفيد زندگى مى كنند لذا شستن آن در شرع و طب قديم منع شده است، و چون انواع بيابانى كاسنى آلودگى نداشته و در پرتو آفتاب پرورش پيدا مى كند برگهاى تازه آن را مى توان ناشسته خورد.
ادامه دارد…
منبع: اسلام پزشك بدون دارو
www.taha-teb.com
