قبرستانی برای دفن عیب ها

از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده اند که فرمود: از پدرم ابو جعفر (علیه السلام) شنیدم که مى‏فرمود: من بر چیزهایى از این غلام خود و برخى افراد خانواده‏ام صبر مى‏کنم که از حنظل براى من تلخ‏تر است آرى هر کس شکیبایى کند، در اثر این شکیبایى به مقام روزه دار و شب زنده‏دار و مقام شهیدى که با شمشیر خود در رکاب محمّد (صلی الله علیه و له) جنگیده است خواهد رسید .

 

دنیا با سختی و رنج و مشکلات همراه است. نمی توان فردی را یافت که در طول زندگی خویش با مشکلاتی دست و پنجه نرم نکرده باشد بلکه هر کس به اندازه خویش زندگیش با مشکلاتی قرین بوده و در این میان فردی پیروز و موفق است که با صبر و تحمل، سعی در حل این مشکلات داشت
ه و از اطاعت فرمان حق سرپیچی نکند. از امام صادق علیه السّلام سۆال شد: گرامى‏ترین آفریده پیش خدا کیست؟ فرمود: کسى که هر گاه به او چیزى داده شد سپاسگزار و قدردان است و هر گاه گرفتار شد بردبارى پیشه کند. (مشکاه الأنوار / ترجمه هوشمند و محمدى)

 اقسام صبر

اکثر افراد صبر را به عنوان صفتی می شناسند که هنگام مواجه با مشکلات کارایی دارد غافل از اینکه یکی از اقسام صبر، صبر در برابر سختی هاست. صبر اقسام دیگری نیز دارد از آن جمله: صبر در جنگ ها ، صبر در حال خشم و غضب، صبر در مشقّت طاعت و عبادت و صبر بر مقتضیات شهوت و صبر بر زهد دنیا.

مطلق صبر عبارت است از مقاومت کردن نفس با هوا و هوس خود و ثبات قوه عاقله که باعث دین است، در مقابل قوه شهویه که باعث هوا و هوس است زیرا که پیوسته میان این دو جنگ و جدال واقع است.

 فوائد صبر و شکیبایى‏

آنچه در این نوشتار مقصود نظر ماست صبر به هنگام مواجه با سختی و مشکلات است. به ویژه هنگام مواجه شدن با ظلم و ستم، جایی که حقی از فرد در حال ضایع شدن است. محمّد بن مرازم به نقل از پدرش مى‏گوید: در خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم که در حیره از نزد ابو جعفر منصور دوانیقى، رخصت خروج دریافت کرد و آزاد شد و در همان ساعت اجازه، بى‏درنگ حرکت کرد و سر شب به پاسبانان گشتى برخورد و یک گمرکچى که در میان پاسبانهاى گشتى بود همان وقت، به حضرت درآویخت و گفت: نخواهم گذاشت تو از اینجا بگذرى. حضرت به او اصرار کرد ولى او به سختى سرباز زد و جلو حضرت را گرفت.

در مقابل نادانی و حماقت های دیگر افراد بهترین عکس العمل صبر و بردباری است چرا که معاذ بن مسلم از امام صادق (علیه السلام) نقل مى‏کند که فرمود: در برابر دشمنان نعمت‏ها (یعنى حسودان) شکیبایى کن؛ زیرا که تو براى کسى که در حق تو خدا را نافرمانى مى‏کند، نمى‏توانى بهتر از این مقابله کنى، که در باره او خدا را اطاعت کنى

 من و مصادف در خدمت حضرت بودیم، مصادف به امام علیه السّلام عرض کرد: قربانت گردم این پاسبان سگى است که تو را مى آ‏زارد و مى‏ترسم تو را نزد منصور برگرداند و نمى‏دانم منصور این بار با شما چه خواهد کرد، من با مرازم هر دو حاضریم که اگر اجازه دهى گردن او را بزنیم و جسد او را به رودخانه بیفکنیم. امام علیه السّلام در پاسخ فرمود: اى مصادف! خویشتن دار باش، و امام علیه السّلام پیوسته از پاسبان طلب رفع مزاحمت مى‏کرد تا وقتى که بیشتر شب گذشت و نگاه او به حضرت اجازه گذر داد و حضرت به راه خود رفت و پس از آن فرمود: اى مرازم! این بهتر است یا آنچه تو گفتى؟ عرض کردم: قربانت گردم این بهتر است. امام علیه السّلام فرمود: اى بسا که آدمى از ذلّت کوچکى برید و به ذلّت بزرگترى گرفتار ید. (بهشت کافى / ترجمه روضه کافى/ ۱۲۱)

و حضرت علی (علیه السلام) فرمود: چشم از سختى خوار و خاشاک و رنج‏ها فرو بند تا همواره خشنود باشى(نهج البلاغه / ترجمه دشتى) بر این اساس یکی از ثمرات صبر و شکیبایی را می توان اتخاذ بهترین تصمیم و عملکرد مناسب دانست و دیگر اینکه چشم فروبستن از ناملایمات و نیمه پر لیوان را دیدن ثمری جز آرامش به همراه نداشته و این آرامش خشنودی انسان را به ارمغان می ورد. امام صادق (علیه السلام) فرمود:سه از مکارم دنیا و آخرتند: درگذرى از کسى که به تو ستم کرده و پیوند کنى با کسى که از تو بریده و بردبارى کنى هنگامى که با تو نادانى کنند.(أصول الکافی / ترجمه کمره‏اى/ج‏۴)

و دیگر اینکه در مقابل نادانی و حماقت های دیگر افراد بهترین عکس العمل صبر و بردباری است چرا که معاذ بن مسلم از امام صادق (علیه السلام) نقل مى‏کند که فرمود: در برابر دشمنان نعمت‏ها (یعنى حسودان) شکیبایى کن؛ زیرا که تو براى کسى که در حق تو خدا را نافرمانى مى‏کند، نمى‏توانى بهتر از این مقابله کنى، که در باره او خدا را اطاعت کنى.(الخصال / ترجمه جعفرى /ج‏۱/ ۳۹) 

مقام انسان صابر

 ابو بصیر از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: از پدرم ابو جعفر (
علیه السلام) شنیدم که مى‏فرمود: من بر چیزهایى از این غلام خود و برخى افراد خانواده‏ام صبر مى‏کنم که از حنظل براى من تلخ‏تر است آرى هر کس شکیبایى کند، در اثر این شکیبایى به مقام روزه دار و شب زنده‏دار و مقام شهیدى که با شمشیر خود در رکاب محمّد (صلی الله علیه و آله) جنگیده است خواهد رسید. ابو حمزه ثمالى مى‏گوید: از امام باقر (علیه السلام) شنیدم که مى‏فرمود: هر کس بر مصیبتى صبر کند خداوند عزّتى بر عزّتش مى‏افزاید و او را با محمّد (صلی الله علیه و آله) و خاندانش به بهشت درمى آ‏ورد.

)ثواب الأعمال / ترجمه انصارى/ ۳۸۱ (

& lt;P style=”TEXT-ALIGN: justify; LINE-HEIGHT: 200%; MARGIN: 0in 0in 10pt; unicode-bidi: embed; DIRECTION: rtl; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto” dir=rtl class=MsoNormal align=justify>نبى اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند:علامت شخص صابر و شکیبا سه چیز است: اوّل: نکه سست و بى‏حال نیست.دوّم: نکه ملول و محزون نمى‏باشد.سوّم: آنکه از پروردگار متعال شکایت نمى‏کند. زیرا شخص وقتى کسل و سست شد حقوق دیگران را ضایع نموده و وقتى ملول و محزون گردید اداء شکر نمى‏کند و هر گاه از پروردگار شاکى شد عصیانش را مى‏نماید

 أرباب صفا رسم تحمل دارند با دشمن و با دوست تنزل دارند

&lt ;SPAN dir=rtl> چون سهم حوادث فکند قوس فلک‏ در کف، سپر صبر و توکل دارند

)دیوان أمیر المۆمنین علیه السلام/ ۱۸۷)

 

علایم شخص صابر&l t;SPAN style=”LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif’; FONT-SIZE: 9pt; mso-fareast-font-family: ‘Times New Roman'” dir=ltr>

نبى اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: علامت شخص صابر و شکیبا سه چیز است:

اوّل: آنکه سست و بى‏حال نیست.

دوّم: آنکه ملول و محزون نمى‏باشد.

سوّم: آنکه از پروردگار متعال شکایت نمى‏کند.

زیرا شخص وقتى کسل و سست شد حقوق دیگران را ضایع نموده و وقتى ملول و محزون گردید اداء شکر نمى‏کند و هر گاه از پروردگار شاکى شد عصیانش را مى‏نماید. (علل الشرائع / ترجمه ذهنى تهرانى/ج‏۲) در این میان نکته حائز اهمیت این است که صبر یک زن ده برابر صبر مرد است، مسعده بن صدقه از امام صادق (علیه السلام) نقل مى‏کند که فرمود: همانا خداوند براى‏ یک زن، شکیبایى ده مرد را قرار د
اده و چون حامله شد، نیروى صبر ده مرد دیگر هم به او اضافه مى‏شود. (الخصال/ترجمه جعفرى/ج‏۲ /۱۵۹) چه بخواهیم و چه نخواهیم دنیا سرشار از فراز و فرودهایی است که برخی ویژگی ذاتی آن است و برخی دیگر بازتاب اعمال خودمان و در این میان ما هستیم و عکس العملی که در برخورد و مواجه با این پستی و بلندی ها نشان می دهیم .

تا رنج تحمّل‏ نکنى گنج نبینى‏        تا شب نرود روز پدیدار نباشد

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منابع :

1) معراج السعاده/ نراقی&lt ;/P>

2) نهج البلاغه / ترجمه دشتی

3) الخصال / ترجمه جعفرى/ج‏۲

4) علل الشرائع / ترجمه ذهنى تهرانى

5) دیوان أمیر المۆمنین علیه السلام

6) ثواب الأعمال / ترجمه انصارى

7) الخصال / ترجمه جعفرى /ج‏۱</P& gt;

8) أصول الکافی / ترجمه کمره‏اى/ج‏۴

9) بهشت کافى / ترجمه روضه کافى

10)مشکاه الأنوار / ترجمه هوشمند و محمدى