هنر مجسمه سازی

مجسمه سازی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین شاخه های هنرهای تجسمی و پویاترین هنرها است و مجسمه ساز (پیکر تراش) در طول تاریخ معمولا از اعتبار زیادی برخوردار بوده است. در این نوشتار با کلیات این هنر آشنا می شوید و می توانید سیر تاریخی اجمالی از این هنر را در ایران ملاحظه کنید.

مجسمه سازی، هنر
شکل دادن به اشیاء است. به محصولات این هنر تندیس یا مجسمه گفته می‌شود. هر پیکر یا سازه سه بعدی را که به منظور دارا بودن یک بیان هنری آفریده شده است، می‌توان تندیس نامید.

بنابراین باید دانست، هر شکل دادنی را مجسمه سازی نمی گویند بلکه باید در ورای آن یک فکر، ایده یا یک نوآوری وجود داشته باشد.

شاید تمدن امروز بشر بیشتر به هنرمندان مجسمه ساز مدیون است به دلیل آنکه آثار به جا مانده از گل،چوب،سنگ و فلز به علت دیر پایی و استقامتی که در برابر عوامل مخرب طبیعی از قبیل رطوبت،سرما،گرما و … از خود نشان می دهند،از روزگاران بسیار دور به ما رسیده اند.

اما در کشور ما مجسمه سازان فراز و نشیب های بسیاری را در دوران فعالیت خود تجربه کرده اند.

با حمله اعراب به ایران در دوره ساسانیان، این هنر که از منظر آنها، نشانه هایی از بت پرستی و کفر در آن دیده می شد، تحریم و هنرمندان ایرانی از پرداخت مستقیم به این هنر منع شدند.

هنرمندان مجسمه ساز ایرانی در آن دوران به پیوند با زندگی روزمره پرداختند و به تولید اشیایی دست زدند که علاوه بر بروز خلاقیت های م
جسمه سازان، دارای کاربری و مصرف روزمره بود.

قفل های آهنی با شکل جانوران و پرندگان و یا رمل و اسطرلاب هایی با شکل اژدها و سیمرغ را می توان در زمره نتایج این دست فرآیندهای خلاقانه عنوان کرد.

دراین دوران مجسمه سازی به صورت کاربردی درآمده بود و به صورت دق الباب، ظروف و وسایلی که در زندگی روزمره از آنها استفاده می شد، خودنمایی می کرد.

باشروع قرن بیستم، شرایط اجتماعی ایران دچار تغییر و دگرگونی شد و هنرمندان مجسمه ساز امکان پرداخت مستقیم به هنر خود را بار دیگر به دست آوردند.

شاهان قاجار به تقلید از شهرهای اروپایی و آنچه در سفرهای خود دیدند، نصب مجسمه در میدان های تهران و دیگر شهرها را آغاز کردند.

ابوالحسن صدیق و علی اکبر صنعتی زاده از پیشگامان این هنر در ایران هستند و در دهه های 30 و40 ، ایران نیز از جریان های تازه هنری جهان بی تاثیر نماند.

نخستین دانش آموختگان هنرستان های هنرهای تجسمی که برای ادامه تحصیل به اروپا و آمریکا سفر کردند با ایده های جدید به ایران بازگشتند و عشق به تجدد و مدرنیسم به عنوان حامی این هنرمندان اندیشه های آنان را به عنوان مهم ترین جریان هنری کشور معرفی کرد.

این جریان تا سال 1357که انقلاب اسلامی در ایران به وقوع پیوست، به شکل مستمر به رشد خود ادامه داد.

نخستین نمایشگاه رسمی مجسمه پس از انقلاب اسلامی، در موزه هنرهای معاصر تهران و در سال 1368برپا شد.

این هنر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دچار تحول و نوزایی شد و هنرمندان مجسمه ساز به مضمون های ملی و بازیافت فرهنگی خود هماهنگ با آرمان های انقلاب دست زدند.

امروزه فارغ التحصیلان رشته مجسمه سازی می توانند در روابط عمومی موسسات،همکاری با شهرداری ها، تعلیم مجسمه سازی در هنرستان ها و امور تربیتی آموزش و پرورش، همکاری با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخش خصوصی فعالیت کنند.

بخش هنری تبیان

منبع: همشهری آنلاین / سهیلا نیاکان