از آنچه در جان پیامبر (ص) می گذشت باخبر بود…

آیت الله جوادی آملی

دین برای پرورش جان انسانی آمده است و جان انسان نه مذکر است و نه مؤنّث. محور عنصری رسالت همهٴ پیام آوران مخصوصاً خاتم آن‌ها (علیهم آلاف التحیة و الثناء) دو چیز است: یکی تعلیم کتاب و حکمت و دیگری تزکیّهٴ نفوس: ﴿یُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُزَکِّیهِم﴾ نه تعلیم کتاب و حکمت با تن و بدن کار دارد و نه تهذیب و تزکیّه با تن کار دارد [بلکه] هر دو با جان انسان در ارتباط‌اند و جان انسانی نه زن است و نه مرد. روح از آن جهت که مجرد است نه مذکر است نه مؤنّث [بلکه] بدن یا مذکر است یا مؤنّث؛ پس آنچه در قلمرو رسالت انبیاست جان آدمی است که فرا‌تر از تذکیر و تأنیث است و آنچه محکوم به تذکیر و تأنیث است، در قلمرو مستقیم رسالت انبیا نیست.

کارهای اجرایی بر اساس ساختار گوناگون تن تقسیم شده است و هر کمالی را جان انسانی که تحصیل کرد، توان آن را دارد که د
ر محدودهٴ تن پیاده کند؛ گرچه زنان بیشماری به مقام والای کمال بار یافته‌اند، ولی افرادی چون فاطمهٴ زهرا (سلام الله علی‌ها) اندک‌اند؛ چه اینکه مردان زیادی به کمال های والا راه یافته‌اند، ولی افرادی چون علی‌بن‌ابی‌طالب (سلام الله علیه) کم‌اند.

مقام والای حضرت فاطمه زهرا (س) در بیان حضرت رسول اکرم (ص)

سخنی را امام حسین سالار شهیدان (سلام الله علیه) نقل می‌کند، می‌گوید: وقتی آیهٴ ﴿لا
َ تَجْعَلُوا دُعَاءَ الرَّسُولِ بَیْنَکُمْ کَدُعَاءِ بَعْضِکُم بَعْضاً﴾ نازل شده است؛ یعنی مؤمنین! در هنگام خواندن پیامبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] را با افراد دیگر یکسان قرار ندهید [و] او را با اسم صدا نزنید و نخوانید، مادرم فاطمه (سلام الله علی‌ها) هیبت زده شد [و] گفت: اوّلین کسی که موظّف است به این آیه عمل کند ما خاندان رسالت هستیم [و] من از این به بعد نمی‌توانم پدرم را به عنوان «یا أبة» خطاب کنم؛ بلکه باید او را به عنوان «یا رسول الله» صدا بزنم. حسین‌بن‌علی(سلام الله علیهما) از مادرش نقل می‌کند، می‌گوید: «تهیّبت»؛ هیبت این پیام مرا گرفت من برای اوّلین بار که خواستم پدرم را صدا بزنم گفتم «یا رسول الله» آن‌گاه پیغمبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) به فاطمه (سلام الله علی‌ها) فرمود: «انتِ منی و انا منکِ»؛ تو از منی و من هم از تو؛ تو بیگانه نیستی، این آیه برای دیگران است. بیگانگان اگر بخواهند ما را صدا بزنند باید با وصفِ ممتاز رسالت ما را بخوانند، ولی شما که آشنایید و از خود من هستید و من از شما هستم، نباید شما هیبت‌زده مرا به عنوان «یا رسول الله» خطاب کنید. تو بگو «یا أبه» «فانه أحب للقلب و أرضی للرب» تو اگر مرا به عنوان پدر صدا بزنی برای قلبم محبوب‌تر است و نزد ذات اقدس الهی مرضی‌تر. خدا از این راضی است که تو مرا به عنوان پدر خطاب کنی و من هم خرسند هستم که تو مرا به عنوان پدر صدا بزنی [و] بسیار خوشحالم که فرزندی چون تو دارم [و] تو هم خوشحالی که فرزند منی.

عصمت و حجیت کامل حضرت فاطمهٴ زهرا (سلام الله علی‌ها)

این جریان نشان می‌‌دهد، همان‌طوری که وجود مبارک رسول گرامی [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] نسبت به امیرالمؤمنین و امام حسن و امام حسین (علیهم السلام) فرمود: «انت منی و انا منک» به فاطمهٴ زهرا (سلام الله علی‌ها) هم فرمود: «انتِ منی و انا منکِ» و این برای آن است که وجود مبارک این بی‌بی به مقام والای عصمت و حجّیت کامل رسیده است؛ لذا امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) در بخشی از سخنانی که در نهج البلاغه آمده است به فتوای سیدهٴ دو عالم استناد می‌کند، می‌فرماید: این مطلب را فاطمه چنین گفته است و فتوا داده است. قول فاطمهٴ معصومه (سلام الله علی‌ها) مانند قول سیزده معصوم دیگر حجّت است. سنّت هر معصومی (خواه به صورت گفتار، خواه به صورت نوشتار، خواه به صورت رفتار) حجّت است. دربارهٴ وجود مبارک پیامبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] ـ که نوشتاری ندارد ـ املایش مانند قولش حجّت است. دیگران (یعنی هر کدام از سیزده معصوم دیگر) حرفی بزنند، املا کنند، چیزی را بنویسند، کاری را امضا بکنند، کاری را انجام بدهند شرعاً حجّت است. جامعهٴ اسلامی می‌تواند به استناد سنّت فاطمهٴ معصومه (سلام الله علی‌ها) اعم از قول او، فعل او، املای او، کتابت او، تقدیر او استناد کند [و] چنین کسی به منزلهٴ جان پیامبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] می‌شود و اگر به منزلهٴ جان پیامبر شد آنچه در جان پیامبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] می‌گذرد او باخبر است. این «انتِ منی» و «انا م
نک» یک تعبیر تعارف آمیز نیست؛ زیرا معصوم از گزند تعارف و مبالغه و اغراق مصون است.

ـ نور وحی و رسالت، مشهود امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و فاطمه زهرا (سلام الله علی‌ها)

وقتی بفرماید تو از منی و من از تو هستم؛ یعنی در مقام نورانیّت آنچه من درک می‌کنم تو باخبری [و] آنچه من می‌یابم تو مستحضری؛ البتّه همهٴ سیزده معصوم دیگر در شعاع ولایت رسول گرامی و رسالت و نبوت او فیض می‌گیرند، ولی
در‌‌ همان محدوده از فیض غیب برخوردارند. اگر روح القدس در قلب پیغمبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] نازل می‌شود و اگر روح امین در دل پیغمبر فرود می‌آید و کسی که به منزلهٴ جان پیغمبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] است، آنچه در جان پیغمبر می‌گذرد او باخبر است. اینکه وجود مبارک امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) به پیغمبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] فرمود: «أری نور الوحی و الرّسالة و اشم ریح النبوة» و وجود مبارک رسول گرامی به امیرالمؤمنین (سلام الله علیهما) فرمود: «إنک تسمع ما أسمع و تری ما أری الا انک لست بنبی و لکنک وزیر» یعنی یا علی! آنچه را من می‌بینم تو می‌بینی و آنچه را من می‌شنوم تو می‌شنوی، لکن تو پیامبر نیستی و وزیر منی و خلیفه و جانشین منی؛ برای آن است که وجود مبارک امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) به منزلهٴ جان پیغمبر [صلیٰ الله علیه و آله و سلّم] است، این یک مقدمه و فرشتهٴ وحی در جان پیغمبر نزول می‌کند که خدا فرمود: ﴿نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الأمِین ٭ عَلَی قَلْبِکَ لِتَکُونَ مِنَ الْمُنذِرِینَ﴾ این دو مقدمه؛ پس کسی که به منزلهٴ جان پیغمبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] است، آنچه در جان آن حضرت فرود می‌آید این باخبر است، منتها آنچه که فرود می‌آید بر جان پیامبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] فرود می‌آید نه بر جان دیگران؛ لکن کسانی که در حریم أمن جان پیامبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] راه دارند از برکت پیغمبر (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) از این معارف و مآثر برخوردار خواهند بود. خواه در حرم امن دل پیغمبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] کسی چون علی [علیه السلام] باشد راه دارد؛ خواه چون فاطمه [سلام الله علی‌ها] باشد راه دارد. می‌بینید.
در این محدوده که سخن از جان است و دل، سخن از مذکر و مؤنّث نیست [و] وقتی سخن از جان است، سخن از قلب است و روح انسان نه مذکر است نه مؤنّث، هر کس پرهیزکار‌تر و آگاه‌تر بود به پیغمبر [صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم] نزدیک‌تر است و از وحیی که بر آن حضرت فرود می‌آید باخبر‌تر.

ـ فاطمهٴ زهرا (سلام الله علی‌ها) نزدیک‌ترین افراد به پیامبر اکرم (صلّیٰ الله علیه و آله و سلّم)

نشانهٴ اینکه این بی‌بی جزء نزدیک‌ترین افراد به پیغمبر اسلام (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) است این است که، در همهٴ موارد صحنهٴ قیامت کبرا بی‌بی می‌تواند حضور داشته باشد.

منبع: نشریه الکترونیکی اسراء

www.shabestan.ir