منبع: نشریه گلستان قرآن، شماره 45
آیا قبل از حضرت آدم، انسان هایی در زمین زندگی می کردند؟ از کدام آیات قرآن این مطلب روشن می شود؟
مرحوم علامه طباطبایی (ره) در ذیل آیه یک
سوره نساء می فرماید: «از ظاهر سیاق برمی آید که مراد از «نفس واحده»، آدم و مراد از«زوجها» حواست که پدر و مادر نسل انسانند و ما نیز از آن نسل هستیم و به طوری که از ظاهر قرآن کریم برمی آید، همه افراد نوع انسان به این دو تن منتهی می شوند. از آیه شریفه روشن می شود که نسل موجود از انسان، تنها به آدم و همسرش منتهی می شود و جز این دو نفر، هیچ کس دیگری در انتشار این نسل دخالت نداشته است.
در تاریخ یهود آمده است که عمر نوع بشر از روزی که در زمین خلق شده تاکنون، بیش از حدود هفت هزار سال نیست. دانشمندان زمین شناسی و به اصطلاح (ژئولوژی) معتقدند که عمر نوع بشر بیش از میلیون ها سال است و برای این گفتار خود، از فسیل آثاری از انسان ها و نیز اسکلت سنگ شده انسان های قدیمی دلایلی آورده اند که عمر هر یک از آن ها طبق معیارهای علمی خودشان بیش از پانصد هزار سال است.
این اعتقاد ایشان است؛ اما ادله ای که آورده اند، قانع کننده نیست. دلیلی نیست که بتواند اثبات کند این فسیل ها، بدن سنگ شده اجداد همین انسان های امروزی است و استدلالی نیست که بتواند این احتمال را رد کند که این اسکلت های سنگ شده، مربوط به یکی از ادواری است که انسان هایی در زمین زندگی می کرده اند؛ چون ممکن است چنین بوده باشد و دوره ما انسان ها متصل به دوره فسیل های نام برده نباشد؛ بلکه ممکن است انسان هایی قبل از آفرینش آدم ابو البشر در زمین زندگی کرده و سپس منقرض شده باشن
د و این پیدایش انسان ها و انقراضشان تکرار شده تا پس از چند دوره، نوبت به نسل حاضر رسیده باشد. قرآن کریم به طور آشکار، کیفیت پیدایش انسان در زمین را بیان نکرده که آیا ظهور این نوع موجود (انسان) در زمین، منحصر در همین دوره فصلی است که ما در آن قرار داریم یا دوره های متعددی داشته و دوره ما انسان های فعلی آخرین دوره آن است؟
ممکن است از بعضی آیات شریفه قرآن استنباط شود که قبل از آفرینش حضرت آدم ابو البشر و نسل او، انسان هایی دیگر در زمین زندگی می کرده اند؛ مانند آیه شریفه «و اذ قال ربک للملائکة انّی جاعل فی الارض خلیفة قالوا تجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدّماء…؛ و زمانی که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می خواهم در زمین، جانشینی بگذارم، گفتند: [باز]در زمین کسانی می گذاری که در آن فساد کنند و خون ها بریزند» (بقره،30) از این آیه شریفه، برمی آید، قبل از آفرینش بنی نوع آدم، دوره دیگری بر انسانیت گذشته است.& lt;o:p>
در بعضی از روایات وارده از امامان معصوم علیهم السلام مطالبی آمده که سابقه ادوار بسیاری از بشر را قبل از دوره حاضر اثبات می کند.
در کتاب توحید، صفحه277، مجلد 2 از امام صادق (ع) روایتی نقل شده که در ضمن آن، امام (ع) به راوی فرموده است: «شاید شما گمان می کنید که خدای-عز و جل-غیر از شما هیچ بشر دیگری را نیافریده است؛ نه، چنین نیست؛ بلکه هزار هزار آدم آفریده که شما از نسل آخرین آن ها هستید.»
مرحوم صدوق در کتاب خصال، مجلد 2، صفحه 256، حدیث 45 از امام باقر (ع) روایت کرده: «خدای عز و جل از روزی که زمین را آفریده، هفت عالم را در آن خلق [و سپس منقرض کرده است] که هیچ یک از آن عوالم از نسل آدم ابو البشر نبوده اند و خدای متعال همه آن ها را از پوسته روی زمین آفرید و نسلی را بعد از نسل دیگر ایجاد کرد و برای هر یک، عالمی بعد از عالم دیگر پدید آورد تا در آخر، آدم ابو البشر را بیافرید و ذریه اش را از او منشعب ساخت… .»
www.hawzah.net
