زندگی انسانها سراسر مشکلات و سختی است و شاید به جرات بتوان گفت انسانی را پیدا نمیکنید که بتواند اعلام کند که او هیچ گونه مشکل و سختی در زندگی خود ندارد و به دور از تمام سختیها و مشکلات زندگی خود را سپری میکند .
اما در برابر این همه مشکل و سختی که زندگی ما را احاطه کرده چه باید کرد؟
رفتار انسانها در برابر مشکلات
و سختیها بسیار متفاوت است :
1) عده ای ناله و زاری و داد و فریاد میکنند :
(وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَی الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأی به جانبهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَریض: و چون انسان را نعمت بخشیم، روی برتابد و خود را کنار کشد، و چون آسیبی بدو رسد دست به دعای فراوان بردارد.)(فصلت : 51)
شاید در این آیه بتوان گفت که مراد از دعا، استمداد از خداوند نیست، بلکه همان یأس است که به صورت جزع و جیغ و ناله اظهار میکند .
(إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً:چون صدمهای به او رسد عجز و لابه کند.) ( المعارج : 20)
2) عده ای تا به مشکلی برمی خورند از همه چیز نا امید میشوند :
(وَ إِذا أَنْعَمْنا عَلَی الْإِنْسانِ أَعْرَضَ وَ نَأی به جانبهِ وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ کانَ یَؤُساً : و چون به انسان نعمت ارزانی داریم، روی میگرداند و پهلو تهی میکند، و چون آسیبی به وی رسد نومید میگردد( الإسراء : 83)
3) عده ای همه نعمتهایی که در اختیار دارند فراموش میکنند و ناسپاسی میکنند :
(فَإِنْ أَعْرَضُوا فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفیظاً إِنْ عَلَیْکَ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ إِنَّا إِذا أَذَقْنَا الْإِنْسانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِها وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ به ما قَدَّمَتْ أَیْدیهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسانَ کَفُور: پس اگر روی برتابند، ما تو را بر آنان نگهبان نفرستادهایم. بر عهده تو جز رسانیدن [پیام] نیست، و ما چون رحمتی از جانب خود به انسان بچشانیم، بدان شاد و سرمست گردد، و چون به [سزای] دستاورد پیشین آنها، به آنان بدی رسد، انسان ناسپاسی میکند. (الشوری: 48)
قرآن کریم وقتی صحبت از مشکلات و سختیها را به میان میآورد صفات و ویژگیهای انسانهای کم ظرفیتی را بیان میکند که با به وجود آمدن کوچکترین مشکلی در زندگی فردی و اجتماعی خود زمین وزمان را به هم میدوزند و تا میتوانند به هر کسی که پیدا کنند غر غر میکنند و شکایت میکنند
< ;/SPAN>4) عده ای فقط در وقت مشکلات مومن میشوند :
(وَ إِذا مَسَّ الْإِنْسانَ الضُّرُّ دَعانا لِجَنْبِهِ أَوْ قاعِداً أَوْ قائِماً فَلَمَّا کَشَفْنا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ کَأَنْ لَمْ یَدْعُنا إِلی ضُرٍّ مَسَّهُ کَذلِکَ زُیِّنَ لِلْمُسْرِفینَ ما کانُوا یَعْمَلُونَ: و چون انسان را آسیبی رسد، ما را -به پهلو خوابیده یا نشسته یا ایستاده- میخواند، و چون گرفتاریش را برطرف کنیم چنان میرود که گویی ما را برای گرفتاریی که به او رسیده، نخوانده است. این گونه برای اسرافکاران آنچه انجام میدادند زینت داده شده است.(&l t;/SPAN> یونس: 12)
5) عده ای میگویند خداوند میخواهد ما را خوار و ذلیل کند:
(وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَیْهِ رِزْقَهُ فَیَقُولُ رَبِّی أَهانَن: و امّا چون وی را میآزماید و روزیاش را بر او تنگ میگرداند، میگوید: «پروردگارم مرا خوار کرده است.»(الفجر: 16)
خلاصه کلام اینکه قرآن کریم وقتی صحبت از مشکلات و سختیها را به میان میآورد صفات و ویژگیهای انسانهای کم ظرفیتی را بیان میکند که با به وجود آمدن کوچکترین مشکلی در زندگی فردی و اجتماعی خود زمین وزمان را به هم میدوزند و تا میتوانند به هر کسی که پیدا کنند غر غر میکنند و شکایت میکنند .
اما به راستی بهترین راه برای حل مشکلات در زندگی چیست ؟ آیا با غر زدن و خورد کردن اعصاب دیگران مشکلات ما حل میشود و یا اینکه مشکلات جدید تری پیدا میکنیم ؟
حقیقت امر این است که با غر غر کردن هیچ مشکلی را نمیتوانید حل کنید و بهترین راه برای حل مشکلات این است که از همین امروز تصمیم بگیرید روزه غر زدن بگیرید. روزه غر زدن بر خلاف روزه ماه مبارک رمضان یک ماه نیست بلکه تصمیم بگیرید برای همه عمر روزه بگیرید و به هیچ وجه در زندگی خود غر غر نکنید .
با این گرفتن این روزه میتوانید هم خودتان آرامش بیشتری داشته باشید و هم اطرافیان خود را در آرامش خاطر ببینید و در سایه سار این آرامش دست در دست هم دهید تا کم کم مشکلات زندگی خود را بر طرف کنید .
موفقیتها و پیروزیها به عنوان شکر از خداوند بیان شود نه به خاطر فخر فروشی و تکبر و غرور بر دیگران
یک قانون طلایی
وقتی در آیات الهی دقت میکنیم مشاهده میکنیم که واژه “عسر” فقط دوازده مرتبه در قرآن به کار رفته است,اما وقتی کلمه “یسر” را نگاه میکنیم میبینیم که سی و شش مرتبه در قرآن بکار رفته است و این یعنی همیشه مشکلات یک سوم آسانیهاست و این سنت الهی است که به دنبال هر سختی رفاه و آسانی را قرار میدهد.
به جای غر زدن موفقیتهایت را بیان کن
(وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ: و از نعمت پروردگار خویش [با مردم] سخن گوی))(ضحی: 11)
شاید از خود بپرسید منظور از نعمت و باز گو کردن آن چیست؟ امام صادق (علیه السلام ) در توضیح این نسخه میفرماید : (حدث به ما اعطاک الله ، و فضلک ، و رزقک ، و احسن الیک و هداک: آنچه را خدا به تو بخشیده و برتری داده و روزی عطا فرموده و نیکی به تو کرده و هدایت نموده همه را بازگو کن)(تفسیر مجمع ذیل آیه )
البته نکته قابل توجه در این نسخه این است که موفقیتها و پیروزیها به عنوان شکر از خداوند بیان شود نه به خاطر فخر فروشی و تکبر و غرور بر دیگران.
بیان موفقیت به انسان آرامش میدهد:
بیان موفقیتها و پیروزیها اثرات معجزه آسایی در زندگی دارد و بر روح و جان خود انسان نیز اثر آرام بخشی میگذارد. یادآوری موفقیتها سبب میشود که انسان کمبودها را کمتر احساس کند، از بیماریها شکوه نکند چرا که بر سلامت اعضاء دیگر خود شکرگزار است ، به خاطر از دست دادن چیزی جزع و فزع ننماید چرا که بقیه امکانات خود را بازگو میکند.
اینگونه افراد در سختیها و طوفانهای زندگی گرفتار یأس و نومیدی و اضطراب و ناراحتی نمیشوند روحی آرام و قلبی مطمئن دارن
د و توان آنها در مبارزه با مشکلات زیاد است .
امین ادریسی، بخش قرآن تبیان