اگر چه اين لفظ مي تواند بر نهمين و دهمين روز هر ماه اطلاق شود، اما فقط بر نهمين و دهمين روز محرم اطلاق شده و معروف است.
عاشورا در تاريخ جاهليت عرب، از عيد هاي رسمي و ملي بود. در آن روزگار در چنين روزي روزه مي گرفتند و لباس هاي فاخر مي پوشيدند، و چراغاني و خضاب مي كردند.
در اسلام، با تشريع روزة رمضان، آن روز نسخ شد. گفته اند علت نامگذاري روز دهم محرّم به عاشورا آن است كه ده نفر از پيامبران با ده كرامت در اين روز مورد تكريم الهي قرار گرفته‌اند.(1)
در فرهنگ شيعي، به خاطر شهادت امام حسين(ع) در اين روز، عظيم ترين روز سوگواري و ماتم به حساب مي آيد، زيرا بزرگترين فاجعه و ستم در مورد خاندان پيامبر انجام گرفته است؛
از اين رو امام صادق(ع) فرمود: “و أمّا يوم عاشورا فيوم أصيب فيه الحسين(ع) ضريعاً بين أصحابه و أصحابه حوله صرعي عراة؛(2)
عاشورا روزي است كه حسين(ع) ميان يارانش كشته شد و بر زمين افتاد. ياران او نيز پيرامون او به خاك افتاده و عريان بودند”.
شيعيان امام حسين(ع) در ايام محرم، به ويژه روز عاشورا عزاداري نموده و ياد و خاطرة آن روز را زنده نگه داشته اند، از اين رو اين روز به نام عاشوراي حسيني شهرت يافت.
البته امويان بعد از شهادت امام حسين (ع) در اين روز شادي مي كردند. از اين رو در زيارت عاشورا آمده است: “اللّهم هذا يوم تبرّكت به بنو اميّة وابن آكلة الاكباد”.(3)
روز نهم محرّم، تاسوعاي سال 61 هجري امام حسين و يارانش در محاصرة نيروهاي دشمن بودند. و در اين روز دشمن آب را به روي اهل بيت امام حسين(ع) و ياران او بسته بود.
اين روز به دليل اين كه بر اهل بيت سخت گذشت و شايد يكي از روزهاي بسيار سخت و مصيبت بر خاندان پيامبر بود، تاسوعاي حسيني نام گرفت.
امام صادق(ع) فرمود: “تاسوعا روزي است كه حسين(ع) و اصحاب او در كربلا محاصره شدند و سپاه شاميان بر ضد آنان گرد آمد. ابن زياد و عمر سعد از فراهم آمدن آن همه سوار خوشحال شدند و آن روز، حسين(ع) و يارانش را ناتوان شمردند و يقين كردند ديگر براي او ياوري نخواهد آمد و عراقيان او را پشتيباني نخواهند كرد”.(4)
پی نوشت:
1-حياه الامام الحسين، ج 3، ص 179.
2-بحارالانوار، ج 45، ص 95.
3-همان، ج 44،ص 284؛ وسايل الشيعه، ج 1، ص 394.
4-سفينه البحار، ج 1، ص 124.
www.askdin.com
