عضوی که بیشترین اهل جهنم به وسیله آن جهنمی می شوند

خداوند در قرآن کریم به نعمت زبان اشاره فرموده و می فرماید: «الرَّحْمنُ عَلَّمَ الْقُرْآنَ خلق الانسان عَلَّمَهُ الْبَیانَ»(1) زبان عمده ترین وسیله ای است که مردم به کمک آن با یکدیگر ارتباط فکری برقرار می کنند و ایجاد تفاهم و انتقال مفاهیم از طریق زبان صورت می گیرد. در یک جمله زبان ملاک ارزش و معرف شخصیت انسان
و ترازوی عقل اوست. حضرت علی علیه السلام می فرماید: «المرءُ مخبوء تحت لسانه»؛ (2) شخصیت هر کس در پی زبان اوست. زبان با تمام فوائدی که برایش ذکر می شود مفاسد و آفاتی نیز دارد که باید آنها را شناخت تا با کنترل زبان، از ابتلاء به آن آفات پیشگیری و اجتناب ورزید. در روایات آمده است که بیشترین افرادی که به جهنم می روند به خاطر زبانشان است. 

گناهانی که قرآن برای زبان بر می شمرد.

قرآن به گناهانی که با زبان صورت می پذیرد، اشاره نموده و در آیات فراوان به این امر پرداخته است، چنانکه می خوانیم: أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا یَسْخَرْ قَومٌ مِّن قَو
ْمٍ عَسَى أَن یَکُونُوا خَیْرًا مِّنْهُمْ وَلَا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَى أَن یَکُنَّ خَیْرًا مِّنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنفُسَکُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ «ای کسانی که ایمان آورده اید، نباید برخی، برخی دیگر را مسخره کند… به یکدیگر لقب های زشت ندهید.» سوره حجرات. آیه 11

– وَیلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ” « وای بر کسانی که مداوم از دیگران بدگویی وعیب جویی می کنند.» سوره همزه. آیه 1 

– و َلا یَغتَب بَعضُکُم بَعضاً أَ یُحِبُّ أَحَ
دُکُم أَن یَاکُلَ لَحمَ أخیهِ مَیتاً فَکَرِهتُمُو هُ «از یکدیگر غیبت نکنید، آیا دوست دارید که گوشت جسد برادر خود را بخورید؟ یقینا از آن متنفرید» سوره حجرات.آیه12

– و اجتَنِبُوا قَولَ الزُّورِ  «و از گفتار باطل، اجتناب کنید.» سوره حج، آیه 30

درمقابل این تعابیر، قرآن به گفتار نیکو نیز اشاره کرده و آن را تکلیف زبان معرفی می کند و در این باره می فرماید:  و قُولُوا لِلنَّاسِ حُسناً « و با مردم (به زبان) نیکو سخن بگویید.» سوره بقره. آیه83 همچنین در سوره اسراء آمده است : و قُل لِعِبادی یَقُولُوا الَّتی هِیَ أَحسَنُ  «و به بندگانم بگو که آنچه نیکوست بر زبان آوردند.» سوره اسرا آیه 53

و در جایی دیگر دارد: إِلَهِ یَصعَدُ الکَلِمُ الطَّیَّب « سخنان پاکیزه به سوی او بالا میرود.» سوره فاطر.آیه  

 برخی از گناهان زبان عبارتند از:

1. غیبت. 2. نمیمه. 3. دروغ. 4. دو زبانی. 5. بهتان و افتراء. 6. قذف. 7. افشاء اسرار مؤمن. 8. دشنام 9. لعن و نفرین. 10. طعن و شماتت. 11. سُخریه و استهزاء. 12. مدح. 13. اظهار غضب. 14. غنا. 15. کثرت مزاح و خنده. 16. مراء و جدال. 17. خصومت.18. سؤال عوام از امور مشکله. 19. تکلم بدون علم. 20. تکلم بی فایده. 21. منکر خدا شدن. 22. غیر خدا را پرستش کردن. 23. دروغ بستن به خدا. 24. تکذیب آیات خدا. 25. کفران نعمت. 26. از خدا شکوه کردن. 27. اظهار ناامیدی کردن از خداوند. 28. به خداوند دشنام دادن. 29. نسبت فرزند به خدا دادن. 30. نسبت بی عدالتی به خدا. 31. ادعای خدائی کردن. 32. از خدا درخواست بیجا کردن. 33. دعای خی
ر برای ستمگران. 34. نفرین کردن. 35. چون و چرا کردن در کار خدا. 36. خدا را متهم کردن که به قتل امام حسین راضی بوده. 37. با دشمنان خدا اظهار دوستی کردن. 38. منکر رسالت پیامبر شدن. 39. پیامبر را مجنون خواندن. 40. اسرار امامان معصوم را فاش کردن. 41. از سخن امام عیب گرفتن. 42. برای ظهور امام زمان وقت تعیین کردن. 43. ادعای امامت کردن. 44. حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال دانستن. 45. احکام را با قیاس سنجیدن. 46. به ناحق شهادت دادن. 47. تفسیر به رأی کردن قرآن. 48. مؤمن را خوار کردن. 49. فاسق را عزیز شمردن. 50. مؤمن را ترساندن. 51. اظهار فقر و تنگدستی کردن. 52. راز خود را به دیگران گفتن. 53. به پدر و مادر اُف گفتن. 54. عیبجوئی کردن. 55. نسبت زنا به کسی دادن. 56. خلافکار را تشویق کردن. 57. مؤمنان را با القاب زشت خواندن. 59. به مال و منال دیگران غبطه خوردن. 60. وعدة دروغ دادن. 61. صفات نیک زنان را به نامحرمان گفتن. 62. با زن نامحرم شوخی کردن. 63. فال بد زدن. 64. عذرتراشی برای ظلم ظالمان. 65. سخن برادر مسلمان خود را قطع کردن. 66. پیشگویی و کهانت. 67. منّت کشیدن. 68. با خواندن قرآن کسب روزی کردن. 69. امر سلاطین را امر خدا دانستن. 70. در کیفیت خدا سخن گفتن.10

 معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. معراج السعاده، احمد نراقی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ص 527.

2. گناهان زبان، محمدعلی صفری، تهران، چاپ فرهنگ، 1361.

پی نوشت ها :

[1]. الرحمن/ 4-1.  

[2]. نوری، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت ـ علیه السلام ـ ، 1408 ق، ج9، ص 22.

[3] . حجرات/ 11.  

[4]. همزه/1.

[5] . کنزل العمال، ج 15، ص 806، ح 43205.

[6] . جامع السعادات، ج 2، ص 341.

[7] . الغزالی، محمد، احیاء العلوم، بیروت، انتشارات دارالقلم، ج 3، ص 94.

[8] . نهج البلاغه، ص 183، خطبه 176.

[9] . نراقی، احمد، معراج السعاده، ص 527.

[10] . صفری، محمدعلی، گناهان زبان، تهران، چاپ فرهنگ، چاپ اول، شهریور 1361.

www.shabestan.ir&lt ;o:p>