غفلت چيست وعوامل آن كدام است
غفلت عبارت است از اينكه پرده اي بر فكر و دل انسان بيفتد و از يك واقعيت و حقيقتي دور بماند. قرآن كريم، در اين باره مي فرمايد: «برخي از انسان ها دل دارند ولي فهم عميق و ژرف نگري ندارند، چشم دارند ولي بصيرت ندارند، گوش دارند، ولي با آن نمي شنوند!» و در ادامه ي آيه مي فرمايد: «أُولئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ»؛ «اينها مثل حيوانات هستند بلكه از حيوانات نيز پست ترند، اينها همان كساني هستند، كه غافلند!»
اينجا غفلت مي تواند اعم باشد از غفلت از خدا، غفلت از آيات خدا، يا غفلت از آخرت، به تعبير ديگر غفلت از هر آنچه كه انسان را، به سوي كمال مي برد. مراتب انسان: گاهي انسان كامل است انساني كه با شعور، و به ياد خدا باشد؛ گاهي انسان، مانند حيوان مي شود؛ و گاهي از حيوان هم پست تر مي شود، چنانچه در آيه آمده است.
برخي گفته اند: يك مرحله ي ديگر هم وجود دارد و آن اين كه انسان حيوان شود، نه مانند حيوان! به هر حال كسي كه از ياد خدا غافل شود، از ابزارهاي شناخت خودش كه چشم و گوش و عقل باشد استفاده نكند، از مرحله ي انسانيت ساقط مي شود. غافلان از چه غفلت دارند؟!
1. در سوره يونس مي فرمايد: «وَإِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ عَنْ آيَاتِنَا لَغَافِلُونَ»؛ «بدرستي كه بسياري از مردم، از نشانه هاي ما غافل هستند.» از نشانه هاي خدا غافل هستند يعني: به گل مي نگرند ولي گل آفرين را نمي بينند، دريا را تماشا مي كنند، ولي دريا آفرين را نمي بينند، به كهكشان ها و ستارگان نگاه مي كنند، ولي آسمان آفرين را نمي بيند. ولي برخي به مرحله اي مي رسند كه مي گويند: به صحرا بنگرم صحـرا تــو بينم بـه دريـا بنگرم دريا تو بينم به هر جا بنگرم كوه و در و دشت نشان از روي زيباي تو بينم.
غفلت چيست وعوامل آن كدام است
2. گاهي غفلت از آخرت است، يعني همه ي توجه انسان به دنيا باشد و از آخرت و رستاخيز، از زندگي ديگري كه در پس اين جهان است، غافل شود. از اين رو در سوره ي روم مي فرمايد: «آنها فقط ظاهر دنيا را مي بينند، ولي از آخرت غافل مي شوند.»
غفلت چيست وعوامل آن كدام است
عوامل غفلت: براي درمان غفلت بايد ديد عواملِ غفلتِ از خداوند چيست؟
1. قرآن كريم يكي از عوامل غفلت را دنياگرايي مي داند و مي فرمايد: «اي كساني كه ايمان آورده ايد، اموال و ثروت شما و فرزندان شما، شما را از ياد خدا غافل نكند، هر كس چنين كند، او زيانكار است.» در اين آيه به دو عامل غفلت زا اشاره شده كه يكي: اموال است، ديگري فرزندان؛ يعني ممكن است انسان، آنقدر سرگرم اموال و سرمايه اش بشود.
كه از يادش برود خدائي هم وجود دارد… يا ممكن است فرزندان مانع ياد خدا بشوند! البته اين دو، نمونه اي است، از مسائل دنيوي، و مواردي كه انسان را سرگرم مي كند و از ياد خدا غافل مي كند.
غفلت چيست وعوامل آن كدام است
2. دومين عامل از عوامل غفلت «تسلط شيطان بر انسان است» كه در سوره ي مجادله مطرح شده و مي فرمايد: «اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ أُولئِكَ حِزْبُ الشَّيْطَانِ أَلاَ إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ»؛ «شيطان بر آنان (= منافقين) مسلط شد، و ياد خدا را از خاطر آنها برد و آنها را به فراموشي انداخت» يكي از كارهايي كه شيطان مي تواند انجام دهد.
اين است كه ياد خدا را از ذهن انسان ببرد، و انسان را دچار غفلت از ياد خدا كند! بعد مي فرمايد: «چنين افرادي حزب شيطان هستند!» و در همين راستا در سوره ي مائده مي فرمايد: «شيطان مي خواهد بين شما دشمني بيندازد، و لذا شما را به سوي شراب و قماربازي مي برد «وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللّهِ» او مي خواهد مانع ياد خدا بشود.»
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
