می پذیرد و می بخشد

نخست باید دانست که صفحه دل آدمی، آیینه تجلی رحمت و غضب خداست و با رجوع به فطرت درونی و حالت قلبی خود، می‌توان از رضایت و عدم رضایت خدا باخبر شد؛ به طوری که اگر آثاری از اصرار بر گناه در دل نباشد و پشیمانی کامل حاصل شده باشد، معلوم می‌شود که خداوند نیز آثاری از گناه را باقی نگذاشته و توبه را پذیرفته است.

گروهی از مردم خدمت حضرت موسی علیه السلام رسیدند و پرسیدند: از کجا بدانیم خداوند از ما راضی است؟ حضرت موسی علیه السلام درخواست آنان را به خداوند منتقل کرد. خداوند فرمود: به بندگان من بگو: «بدانید هرگاه از من راضی شدید، من هم از شما راضی ام».آمرزش از طرف خداوند، در حقیقت، نتیجه توبه از طرف بنده و پذیرش آن است. در بحث پذیرش توبه، آنچه اهمیت دارد وجود شرایط است. اگر کسی موفق به توبه با شرایط و به تعبیر قرآن کریم، توبه نصوح شود، پذیرش توبه و آمرزش او از طرف خداوند، قطعی خواهد بود. عالمان اخلاقی با استفاده از منابع اسلامی‌فرموده اند: شخص توبه کننده، حتی اگر پس از توبه نصوح، به دلایلی دوباره به گناه آلوده گردد و توبه کند، پذیرش و آمرزش الهی را در پی خواهد داشت و این فرایند، تا هنگام مرگ ادامه خواهد داشت.
مهم‌ترین شرایط توبه عبارتند از: 1. پشیمانی و ندامت قلبی و درونی و تصمیم بر عدم ارتکاب دوباره. 2. استغفار و طلب بخشش. 3. تصمیم قاطع بر جبران گذشته و ادای حقوق، به ویژه اگر حق الناس باشد.
ابوحامد غزالی در کتاب احیاء العلوم چنین می‌گوید: اگر معنی قبول را فهمیده باشی، شک نخواهی داشت که هر توبه صحیحی، پذیرفته و مقبول است. کسانی که به نور بصیرت می‌بینند و از انوار قرآن مدد می‌گیرند، می‌دانند که هر قلب سلیمی، مقبول خدا و در آخرت، در جوار او بهره مند از نعمت اوست و آمادگی دارد که با چشم خود، به وجه اللّه بنگرد و می‌داند که قلب در اصل، سلیم آفریده شده است؛ زیرا هر نوزادی با فطرت خداپرستی، آفریده می‌شود؛ امّا آن فطرت، توسط گرد و غبار ایجاد شده به وسیله گناهان، کدر شده، سلامت خود را از دست می‌دهد و آتش ندامت، این کدورت و غبار را از بین می‌برد و نور حسنه، ظلمت گناه را از بین می‌برد. تاریکی گناه توان مقابله با نور نیکی را ندارد؛ همچنان که ظلمت و تاریکی شب در مقابل نور روز و کدورت چرک در مقابل سفیدی پاک‌کننده ها، مغلوب می‌شود. اگر انسان با لباسی که بر تن دارد، دست به کارهای پست بزند، لباسش کثیف می‌شود و چون آن را با آب گرم و صابون بشوید، پاکیزه می‌شود.
قرآن مجید می‌فرماید: «و هُو الّذِی یقْبل التّوبه عن عِبادِه؛ او کسی است که توبه را از بندگان خود می‌پذیرد».و می‌فرماید: «غافِرِ الذّنْبِ وَ قابِلِ التَّوبِ؛ خدای متعال بخشنده گناهان و توبه پذیر است».
امام باقر علیه السلام به محمدبن مسلم فرمود: «وقتی که مؤمن توبه می‌کند، گناهان قبل از توبه اش بخشیده می‌شوند؛ پس او باید برای بعد از توبه، عمل کند؛ ولی آگاه باشید به خدا قسم! این مزیت، فقط برای اهل ایمان است. محمد بن مسلم گفت: اگر بعد از توبه و استغفار، گناه کرد و آن گاه دوباره توبه کرد، چگونه است؟ امام فرمود: آیا گمان می‌کنی اگر بنده مؤمن از گناه خود پشیمان شود و استغفار و توبه کند، خدا توبه اش را نمی‌پذیرد؟ محمد بن مسلم گفت: او چندین بار این کار را کرده، گناه می‌کند و سپس توبه و استغفار می‌کند. امام علیه السلام فرمود: هر‌گاه بنده با توبه و استغفار برگردد، خدا با مغفرت و بخشش بر می‌گردد؛ خدا بخشنده و مهربان است؛ توبه را می‌پذیرد و گناهان را می‌بخشد».امام علیه السلام فرمود: گاهی انسان گناهی می‌کند و خدا به خاطر آن گناه، او را به بهشت می‌برد. سؤال شد: آیا خدا به خاطر گناه، او را به بهشت می‌برد؟امام علیه السلام فرمود: بله، او گناهی می‌کند ولی همیشه از آن گناه بیمناک و بر نفس خود غضبناک است و خدا هم او رامی‌بخشد و وی را داخل بهشت می‌کند. البته باید دانست اگر کسی تمام عمر بدی ک
ند و وقتی مرگ او فرا رسد، در آن حال بگوید: الان توبه کردم، توبه او پذیرفته نمی‌شود.

روزنامه آرمان

www.jamaran.ir