نماز شب ناقص

خواندن نماز شب كه اين همه توصيه شده اگر حتي از روي خواب آلودگي و خستگي و بدون حضور قلب هم خوانده شود هم درست است؟ و اگر در خواندن آن فقط به نماز شفع و وتر اكتفا شود درست است؟ همچنين در خواندن نمازهاي ائمه و نمازهاي حاجت آيا بايد حتما با خلوص و حضور قلب خوانده شود؟ اگر اين طور نباشد مورد قبول خدا نيست؟ و همچنين نمازها و دعاهائي كه با بسيار ثواب زياد نوشته شده آن ثواب مشمول همه مي شود يا نه بايد با كيفيت خوانده شود؟

از اينکه در مسير کسب مراتب عاليه کمال قدم گذاشته ايد خوشحاليم و اميدواريم که بتوانيد به ياري خداوند متعال و تمسک به اهل بيت عليهم السلام اين مسير را به بهترين وجه طي نمائيد .
بر اساس آنچه مطرح نموده ايد در سه بخش پاسخ هايي را& lt;/SPAN> خدمت شما ارائه مي نمائيم:
اول: يکي از بالاترين ارزش هاي نماز شب اين است که انسان در عين خستگي و خواب آلودگي براي کسب رضايت الهي به اقامه نماز بايستد در حديثي قدسي آمده است:
وقتي كه بنده‌اي در نيمه شب براي نماز و طاعت خداوندى برخيزد و سپس خواب بر وى غلبه كند و در اثر چرت به چپ و راست متمايل شود و چانه‌اش به سينه‌اش بچسبد. خداوند امر مى‌كند درهاى آسمان باز مى‌شود و سپس به ملائكه مى‌فرمايد: به اين بنده من نگاه كنيد و ببينيد در اثر تقرب به من و انجام عملي كه بر وى واجب نكرده‌ام به چه روزى افتاده و من سه<SPAN dir=ltr&g t; خصلت به اين بنده عطا مى‌كنم. گناهان او را مى‌بخشم، يا توبه مجددى برايش فراهم مى‌كنم و روزى‌اش را زيادتر مى‌كنم و من همه شما را شاهد مى‌گيرم كه اين سه چيز را به وى بدهم. ( الجواهر السنية-كليات حديث قدسى، ص: 707)
دوم: در نمازهاي مستحبي رعايت تمامي شرايط نمازهاي واجب لازم نمي باشد بلكه مي توان آنها را در حال نشسته و در حال حركت و هنگام راه رفتن و سواري بجاي آورد و حتي رعايت قبله نيز لازم نمي باشد . (مراجعه كنيد به رساله دانشجويي و استفتائاتي كه در اين زمينه صورت گرفته است .)
لذا اگر شما از يازده رکعت نماز شب تنها به نماز شفع و وتر اکتفا نمائيد هيچ اشکالي ندارد و به همين مقدار اجر و پاداش داده خواهيد شد .
سوم: قبل از پاسخ به اين بخش از سوالتان بايد به عنوان مقدمه بگوئيم که برخي مسائل در عبادات جزو شرايط صحت عبادت مي باشند که نبود آن شرط موجب بطلان عبادت مي گردد مثل وضو براي نماز خواندن اما برخي ديگر از شرايط به عنوان شرط قبولي اعمال به حساب مي آيند به اين معنا که عدم رعايت اين شرايط هرچند موجب باطل شدن عبادت نمي شود اما مورد قبول و پذيرش خداوند متعال قرار نخواهد گرفت .
با توجه به مقدمه گفته شده بايد
توجه داشت عبادتي همچون نماز اگر از روي ريا و براي غير خدا به جا آورده شود باطل است اما اگر تمامي شرايط صحت عبادت ( مانند نمازهاي مستحبي توصيه شده ) رعايت شود ولي بدون حضور قلب و يا بدون کيفيت خوانده شود هرچند موجب بطلان عبادت نمي شود اما موجب کاهش ثواب عبادت مي گردد لذا هر اندازه توجه و حضور قلب در اينگونه اعمال بيشتر باشد ثواب بيشتري عائد انسان مي گردد.
در پايان بايد به اين نکته نيز توجه داشت که در روايات اهل بيت عليهم السلام براي برخى از اعمال مستحبى اثرات مخصوصي بيان شده است مانند نماز شب كه خواص متعددى در روايات براى آن بيان شده مانند تقويت ايمان و انس به خداوند، زيادى روزى، زيبايى چهره و. يا نماز جعفر طيار كه براى برآورده شدن حاجت يا رفع مشكل خوانده مى شود يا نماز شكر كه موجب ازدياد نعمت مى گردد .
در خصوص اينگونه اعمال نبايد فراموش کرد که هرچند خواندن آنها به هر مقدار براي انسان ثواب به دنبال دارد ولي بهره برداري کامل از آثار و خواص آنها زماني خواهد بود که كمترين تغييرى در آن ايجاد نگردد.