پژوهش های فعلی نشان میدهد برخی از عبارتهای رایجی که اغلب برای صحبت با کودکانمان بکار میبریم و به ظاهر مثبت هم هستند در واقع جملات مخربی هستند.
با وجود اینکه ما نیت خوبی داریم، این جملات به بچه ها می آموزد به حس درونی خود اعتماد نکنند، فریب بخورند، تا جایی که ممکن است کم کاری کنند، و در شرایط سخت به آسانی تسلیم شوند. اگر میخواهید کودکتان به فردی مهربان، دلس
وز جامعه، و موفق تبدیل شود، در این مقاله فهرستی از پنج جمله ارائه شده که باید همین الان از واژگان کاربردیتان حذف کنید. همچنین پنج جمله جایگزین که میتوانید به جای این جملات همیشگی بکار ببرید و انگیزه و احساسات ذاتی کودک را تقویت کنید، برایتان فهرست کرده ایم.
۱٫ ” آفرین، درست انجام دادی”
بزرگترین مشکل این جمله این است که اغلب به طور مکرر و برای کارهایی که در واقع کودک هیچ تلاشی برای آنجام آن نکرده گفته میشود. در این صورت کودک یاد میگیرد وقتی پدر و مادر اینطور میگویند (و فقط وقتی پدر و مادر اینطور میگویند) هرکاری ” آفرین ” گفتن دارد.
به جای آن از جمله ” واقعا همه تلاشتو برای انجام این کار کردی” استفاده کنید. با تمرکز کردن برتلاش کودک به او یاد میدهید که تلاش مهم تر از نتیجه است. با این جمله به کودک می آموزید در انجام کارها مصر باشد و وقتی در انجام کار مشکلی با شکست مواجه شدند، شکست را مرحله ای برای رسیدن به موفقیت بدانند.
۲٫ ” پسر خوب / دخترخوب ”
هرچند که این عبارات با نیت خوبی گفته میشوند ولی در واقع خلاف تاثیری را دارند که انتظار دارید. والدین اغلب برای بالابر
دن اعتماد به نفس کودک از این عبارات استفاده میکنند ولی متاسفانه تاثیر کاملا متفاوتی دارد. زمانیکه پس از انجام کاری که از کودک خواسته اید کودک از شما عبارت ” دختر خوب! / پسر خوب” را میشنود، تصور میکند فقط به این دلیل که کاری را که از او خواسته بودید انجام داده ” خوب ” است. این باعث میشود کودک از اینکه وجهه ” بچه خوب ” بودن را دست بدهد نگران باشد و انگیزه حرف شنوی اش تنها به این دلیل باشد که بازخورد خوبی از شما بگیرد.
به جای این عبارت، میتوانید بگویید ” خیلی ممنونم که به حرفم گوش دادی! ” این جمله به خوبی به کودک نشان میدهد شما چه چیزی میخواهید و اینکه رفتارهایش چه تاثیری بر شما میگذارد. حتی میتوانید احساستان را با گفتن جمله ای شیبه به این کاملا به کودک نشان دهید، مثلا وقتی کودک به همراه دوستش مشغول بازی با اسباب بازیهایش بود، میتوانید بگویید ” دیدم که اسباب بازیهات را به دوستت هم دادی”. با گفتن این جمله به کودک اجازه میدهید خودش تصمیم بگیرد سهیم شدن اسباب بازی با دوستش “درست ” است و اجازه میدهید از روی انگیزه ذاتی اش، تکرار این کار را انتخاب کند.
۳٫ ” چه نقاشی خوشگلی!”
هنگامیکه نظر و قضاوت شخصی مان را نسبت به کارهنری کودک ابراز میکنیم، با این کار فرصت قضاوت و ارزیابی را از کودک در مورد کار خودش میگیریم.
میتوانید به جای آن جمله، بگویید:” من رنگ های قرمز و آبی و زرد را در نقاشیت میبینیم، میتوانی درباره نقاشیت توضیح بدهی؟” با نشان دادن آنچه که دیده اید، به جای ارزیابی مشاهداتتان، به کودک اجازه میدهید خودش درمورد اینکه نقاشیش زیبا شده یا خیر تصمیم بگیرد، شاید او قصد داشته نقاشی ترسناکی بکشد. شما با درخواست از کودک برای توضیح دادن در مورد نقاشیش، از او میخواهید کارش را ارزیابی کند و قصد خود را از کشیدن آن نقاشی با شما در میان بگذارد، مهارت هایی
که با رشد کودک خلاقیت او را پرورش میدهد و او را به یک هنرمند تبدیل میکند.
۴٫ ” همین الان تمومش کن، وگرنه …”
تهدید کردن کودک ایده جالبی نیست. اول اینکه با این کار مهارتی را به کودک می آموزید که اصلا قصدش را ندارید: اینکه از قدرت یا حیله برای بدست آوردن چیزی که میخواهد استفاده کند، حتی وقتی که طرف مقابلش راضی به همکاری نیست. دوم اینکه، با این کار خودتان را در موقعیتی ناشیانه قرار میدهید که یا باید تهدیدتان را عملی کنید _ یعنی در اوج عصبانیت تنبیهی را که با آن کودک را تهدید کرده اید انجام دهید- یا اینکه از تهدیدتان صرف نظر کنید و در این صورت کودک یاد میگیرد که تهدیدات شما توخالی است. به عبارت دیگر با این کار به نتیجه دلخواهتان نمیرسید و به رابطه تان با کودک نیز صدمه میزنید.
این در حالی است که پافشاری بر عملی کردن تهدیتان نیز میتواند مشکل باشد، سعی کنید آسیب پذیری رابطه تان را به حداقل برسانید و به جای آن از روشی مناسب تر استفاده کنید. مثلا میتوانید بگویید ” درست نیست برادرت را بزنی، میترسم صدمه ببیند، یا میترسم تلافی کند و به تو صدمه بزند. اگر دوست داری چیزی را بزنی میتونی یک بالش، مبل یا تخت را بزنی. ” با پیشنهاد کاری جایگزین که ایمن تر است به کودک اجازه میدهید احساساتش را بیان کند در عین حال به احساسات کودک احترام میگذارید و مرز مشخصی برای رفتارش تعیین میکنید. این کار نهایتا منجر به سلامت احساسی و خودکنترلی کودک میشود.
۵٫ ” اگر این کار را بکنی من هم این کار را برایت میکنم! “
رشوه دادن به بچه ها رفتاری مخرب است چراکه این کار آنها را از حرف شنوی و همکاری کردن دلسرد میکند مگر اینکه پاداشی در کار باشد. با این تبادل رفتاری مسیری خطرناک را طی میکنید و اگر مکررا این کار صورت بگیرد موضوع برعکس میشود و شما مجبور به باج دادن میشوید. و احتملا جملاتی شبیه به این را از فرزندتان میشنوید ” نه، تا برایم لگو نخری اتاقم را تمیز نمیکنم!”
به جای اینکه بگویید ” اگر اتاقت را تمیز کنی برایت اسباب بازی میخرم ” میتوانید بگویید: ” خیلی ممنون از اینکه در تمیز کردن اتاق به من کمک میکنی!” هنگامیکه سپاسگذاری حقیقی مان را به کودک نشان میدهیم، کودک به طور ذاتی برای کمک کردن انگیزه پیدا میکند. و اگر کودکتان اخیرا زیاد به شما کمک نکرده است، زمانی را که به شما کمک کرده بود به او یادآوری کنید
. مثلا بگویید ” یادت می آید چند ماه پیش در بیرون بردن زباله ها به من کمک میکردی؟ خیلی کمک بزرگی برایم بود. ممنون.” با این کار کودک به این نتیجه میرسد که کمک کردن میتواند نوعی تفریح باشد و طبیعتا خوشحال میشود و این برایش مانند یک پاداش است.
امیدواریم این روش ها را بکاربگیرید و تاثیر آن را بر انگیزش درونی کودک و همینطور رابطه متقابلتان با کودک ببینید. آنگاه متوجه خواهید شد که تغییرات ساده ای که در نوع صحبت کردنمان با کودک داریم تاثیر بسیار زیادی در بهتر شدن رابطه مان با کودک خواهد داشت. مسلما کودکی که رابطه بیشتر و بهتری با ما داشته باشد کودکی است که همکاری و همدلی بیشتری نیز خواهد داشت.
http://jelvehziba.com
