حکمت17_خضاب کردن
وَسُئِلَ(ع) عَنْ قَوْلِ الرَّسُولِ (صلی الله علیه و آله): «غَیِّرُوا الشََّیْبَ وَلاَ تَشَبَّهُوا بِالْیَهُودِ» فقال: إِنَّمَا قَالَ (صلی الله علیه و آله):
ذَلِکَ وَالدِّینُ قُلٌّ، فَأَمَّا الاْنَ وَقَدِ اتَّسَعَ نِطَاقُهُ، وَضَرَبَ بِجِرَانِهِ، فَامْرُؤٌ وَمَا اخْتَارَ.
واژگان مهم:
غَیِّرُوا: تغییر دهید
الشَّیب: پیری قد
اِتَّسَعَ: به تحقیق گشاده شد
نِطاقَهُ (نِطاق+ هُ): کمربند+ آن
جِرانِه: جلوی گردن شتر
فَامرُءٌ (فَ+ اِمرُءٌ): پس+ هر مردی
ترجمه:
از امام(ع) پرسیدند که معنای این فرمایش رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چیست که فرمود: پیری را تغییر دهید [و ریش خود را رنگین کنید] و خود را به یهود مانند نسازید؟
فرمود: این سخن را آن حضرت در زمانی فرمود که [اهل] دین اندک بود. پس در این زمان که کمربند دین گشاده شد [و اسلام همه جا را فرا گرفت]
و سینه خود را بر زمین نهاد [و مستقر و استوار شد] هر مردی به اختیار و اراده خود است.
چکیده مفاهیم:
در صدر اسلام هنوز مسلمانها دارای قدرت کافی و جمعیت زیاد نشده بودند. در این وضعیت، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به پیرمردان دستور داد رنگ موی سپید را تغییر داده و آن را سیاه یا خضاب کنند، تا کفار، مسلمانان را قوی و جوان بپندارند. پیامبر صلی الله علیه و آله کسانی را که این عمل را ترک میکردند، به یهود تشبیه میکرد؛ چرا که بین آنها، خضاب کردن و تغییر رنگ سپید مرسوم نبود. در واقع این دستور رسول خدا، یک تاکتیک جنگی بوده که دشمن نگوید اینها یک عده پیرمرد را به میدان جنگ آورده اند. ولی امروزه، بر اساس فرمایش مولا(ع) هرکسی مختار است.
نکتــــــه‌ها:
1- همان‌گونه که نسخ در قرآن وجود دارد، در سنت نیز نسخ وجود دارد و پیامبر و ائمه علیهم السلام نیز به اذن خدا میتوانند احکام دین را نسخ کنند.
همیشه نسخ به اذن خدا و به سبب پایان یافتن مصالح و یا تمام شدن زمان حکم اولی (منسوخ) رخ می‌دهد.
2- خضاب کردن در صدر اسلام مستحب مؤکّد یا واجب بوده است، ولی الآن در حد استحباب است و ترک خضاب نیز مذموم و تشبّه به یهود نیست.
3- یکی از نکات مهم در اداره جامعه اسلامی، توجه رهبران آن به مصالح، بر حسب زمان و مکان است؛ مصالحی که حکم را میسازند و یا آن را تغییر میدهند. نمونه آن در زمان ما، پذیرفتن و امضای قطعنامه جنگ تحمیلی بود که پیش از آن مصلحت اقتضا میکرد، جنگ ادامه داشته باشد اما با مصلحت دیگر، یعنی حفظ نظام اسلامی ایران، پذیرفتن قطعنامه اولویت یافت. شبیه همین جریان در صلح‌نامه امام حسن(ع)به وقوع پیوست.
پیـــــــام‌ها:
1- نمیتوانیم کلام معصومان یا بزرگان را بدون بررسی زمان، مکان و شرایط بیان آن شرح داده، تفسیر کنیم؛ اینجاست که جای خالی امام عصر؟عجل الله؟ را بیشتر احساس میکنیم؛
زیرا با همه تلاشها، باز هم احتمال خطای در فهم وجود دارد و تنها اوست که میتواند اختلافات علمی و مشکلات دینی را یکسره حل کند.
لطـــــــــــــــائف:
در آن برهه کمبود نیرو چو بود محمد؟ص؟ رهی این چنین برگشود
بدین گونه پیران جوان میشدند جوان در بر دشمنان میشدند
از آنان عدو میشد اندر هراس هراسی که نتوان نمودش قیاس
ولی حبری اکنون نباشد پدید چنان بُرهه اکنون به پایان رسید
خودآزمایی:
1. به چه دلیل رسول خدا صلی الله علیه و آله در صدر اسلام به پیرمردان دستور داد تا موی سپید خود را رنگ کنند؟
2. در فهم و تفسیر کلام معصومین علیهم السلام به چه نکته مهمی باید توجه داشته باشیم؟
حکمت17_خضاب کردن. حکمت17_خضاب کردن. حکمت17_خضاب کردن. حکمت17_خضاب کردن.
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
