اليزا ذوالقدر
چند سالي است که ديگر پاييز تهران، نارنجي نيست. طيفي رنگي است از خاکستري تا سياه؛ از هشدار تا اضطرار، از سرفه تا تعطيلي. در پاييز اين سال‌هاي تهران فقط چنارها برگريزان ندارند…
آدم‌ها هم برگ و بارشان مي‌ريزد در اين آلودگي که راه نفس را مي‌بندد. حالا پاييز تنها بوي ماه مهر ندارد؛ بوي دود دارد و آلاينده. اخبار هواشناسي پر است از ريزگرد و ذرات معلق و هشدار پشت هشدار که از بيرون آمدن کودکان و سالمندان از خانه ج
لوگيري کنيد. اما پاييز است و فصل درس و کتاب و مدرسه و هزار دليل ديگر براي بيرون رفتن و فرو دادن آلودگي. کودکان ظريف و کوچک با هر نفس قدمي به بيماري نزديک‌تر ميشوند. شايد شيوع 34درصدي آسم در کودکان تهراني و ساير کلانشهرها حاصل همه بي‌توجهي‌هاي ما باشد به هوايي که ديگر ممد حيات نيست. قضيه زماني غم‌انگيزتر است که بدانيم ميزان آسم در کودکان روستايي 5 درصد و در شهرهاي کوچک 10 درصد است. حالا ديگر شايدي در کار نيست. آلودگي هوا راه نفس کودکانمان را مي‌بندد و کار به همين‌جا ختم نمي‌شود. تولد نوزادان کم وزن، چاقي کودکان، ابتلا به برونشيت مزمن، انواع سرطان‌ها، اختلال در رشد عصبي و ده‌ها بيماري ديگر که بچه‌ها را هدف قرار مي‌دهند، نيز در کمين‌اند.
دکتر عليرضا ناطقيان، فوق‌تخصص بيماري‌هاي عفوني کودکان، آمارهاي نگران‌کننده‌اي از شيوع آلرژي بيني در کودکان تهراني ارائه مي‌دهد و ميگويد: «نتايج مطالعه‌هايي که سال‌هاي گذشته در تهران انجام شده نشان مي‌دهد40 تا50 درصد از کودکان تهراني در سنين مدرسه دچار درجاتي از رينيت آلرژيک هستند.» وي با بيان اينکه اين آلرژي با عوامل زيادي در ارتباط است، مي‌افزايد: «آلودگي هوا يکي از عوامل اثرگذار در ايجاد و تشديد اين آلرژي است. آلودگي هوا مي‌تواند باعث ايجاد آسم در کودک شود يا آن را تشديد کند و در پي آن عفونت‌هاي ديگر اتفاق بيفتد. همچنين بهبود سرماخوردگي و عفونت ريه نيز با اين آلودگي دچار مشکل خواهد شد.» دکتر ناطقيان با اشاره به اينکه اين آلرژي يک چرخه معيوب به‌وجود مي‌آورد، خاطرنشان مي‌کند: «با ابتلا به اين آلرژي، کودک دچار مشکلاتي مانند گرفتگي بيني، تورم لوزه سوم، مشکلات خواب، آمادگي براي ابتلا به انواع عفونت‌هاي تنفسي و سينوزيت چرکي مي‌شود و اين چرخه معيوب از آلرژي (رينيت آلرژيك) شروع مي‌شود و با يک سرماخوردگي کودک دچار مشکلات طولاني‌مدت خواهدشد.
اين اتفاق به‌خصوص در کودکاني که مجبورند براي رفتن به مدرسه يا مهدکودک دائم از منزل خارج شوند، بيشتر مي‌افتد.»
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌پزشکي ايران به تاثير آلودگي در عفونت ريه اشاره مي‌کند و ميگويد: «16درصد از کودکان تهراني حساسيت‌هاي خفيف تا شديد ريوي و آسم خفيف تا شديد دارند که ترکيب سرما و آلودگي هوا تاثير منفي روي بيماري آنها مي‌گذارد چراکه سرما باعث انقباض راه‌هاي هوايي مي‌شود و آلودگي نيز اين مشکل را دوچندان مي‌کند.»
اين فوق‌تخصص بيماري‌هاي عفوني کودکان تاکيد مي‌کند: «عفونت، آلرژي و حساسيت ريوي باعث مي‌شود بسياري از خانواده‌ها هنگام آلودگي هوا دچار مشکلات زيادي شوند و کنترل بيماري برايشان بسيار سخت شود.»
دکتر ناطقيان با اشاره به استفاده از دستگاه‌هاي تصفيه هوا در منازل، بيان مي‌کند: «استفاده م
ناسب از اين دستگاه‌ها به شناخت آلودگي و اينکه دقيقا چه اجزايي در آلاينده‌ها باعث آلرژي ميشوند، بستگي دارد زيرا آلودگي انواع مختلفي دارد و طيفي از گازها و گرد و غبار را دربرمي‌گيرد. دستگاه‌هاي تصفيه هوا نيز فيلترهاي مختلفي دارند و کار همه آنها يکسان نيست.» وي اضافه مي‌کند: «معمولا کساني که آلرژي شديد يا آسم قابل‌توجه دارند، از نظر مواد آلرژي‌زا بررسي ميشوند و اگر اثبات شود که ذرات غبار، دود و امثال آن باعث بروز مشکل در آنها ميشوند، مي‌توانند از اين دستگاه‌ها استفاده کنند.»
اين عضو هيات علمي دانشگاه با توصيه به والدين براي پوشاندن سر و صورت بچه‌ها هنگام خروج از منزل در هواي آلوده، خاطرنشان مي‌کند: «استفاده از ماسک‌هاي فيلتردار 95 N که قابل شستشو هستند، براي بچه‌هايي که حساسيت يا آلرژي دارند و همچنين براي جلوگيري از سرماخوردگي مي‌تواند کمک‌کننده باشد.»
آلودگي هوا مي‌تواند باعث تغييرات كروموزومي شود
ديدن کودکاني که هر لحظه سرفه امانشان را مي‌برد و با دستمالي در دست تلاش بي‌حاصلي براي پاک کردن بيني دارند، يکي از مناظر آشناي فصل سرماست، اما آلودگي هوا تعداد کودکان بيمار را هم بيشتر مي‌کند و سرفه‌هايشان را طولاني‌تر.
دکتر عباس مومن‌زاده، فوق‌تخصص عفوني اطفال در گفت‌وگو با «سلامت»، افزايش طول سرماخوردگي از يک هفته و 10 روز به 2تا3هفته را جزو اولين و بارزترين عوارض آلودگي هوا مي‌داند و با بيان اينکه کودکان در آلودگي دچار آلرژي ميشوند، ميگويد: «هواي آلوده شهر تهران به ميزان نگران‌کننده‌اي باعث افزايش تعداد کودکان مبتلا به آلرژي شده است.»
دکتر مومن‌زاده هشدار نگران‌کننده‌تري هم دارد؛ اينکه تاثير آلودگي روي کروموزوم‌ها و تغييرات سلولي به‌خصوص در دوران جنيني كه هر پدر و مادري را نگران مي‌کند. وي با اشاره به اينکه آلاينده‌هاي زيادي از گازهاي معلق تا مواد شيميايي مانند سولفورها و سولفات‌ها در هواي آلوده وجود دارد، مي‌افزايد: «اين مشکلات باعث مي‌شود راديکال‌هاي آزاد داخل سلول افزايش يابد و اگر اين راديکال‌ها کنترل نشوند، بر کروموزوم‌ها اثر مي‌گذارند و باعث افزايش احتمال ابتلا به سرطان، به‌خصوص در کودکان و ناهنجاري‌هاي جنيني ميشوند.» اين فوق‌تخصص عفوني کودکان استفاده از سبزي‌ها و ميوه‌هاي تازه حاوي ويتامين C را براي مبارزه با اين راديکال‌هاي اکسيدان، مفيد مي‌داند و تاکيد مي‌كند: «هرچه ميوه‌ها و سبزي‌ها بيشتر پخته شوند، ب
يشتر ويتامين‌ها و موادمغذي و به‌خصوص ويتامين C خود را از دست مي‌دهند بنابراين توصيه مي‌شود کودکان در اين روزهاي آلوده بيشتر سبزي‌ها و ميوه‌هاي خام بخورند.»
دکتر مومن‌زاده با بيان اينکه آلودگي هوا فقط در يک قسمت از بدن اثرگذار نيست، مي‌افزايد: «آلرژي‌ها و سرماخوردگي‌هاي ناشي از آلودگي، هم افراد مسن و هم کودکان را گرفتار مي‌کند و از آنجا که تحمل آنها در برابر اين بيماري‌ها کمتر است، مشکلات ناشي از آنها بيشتر در اين گروه‌هاي سني ديده مي‌شود.» دکتر مومن‌زاده ادامه مي‌دهد: «در هفته گذشته که آلودگي هوا در تهران افزايش چشمگيري داشت، 90درصد بيماران به علت عفونت‌هاي تنفسي به مطب من مراجعه کردند و خيلي از آنها هم وضعيت بدي داشتند.» وي با اشاره به افزايش سردرد، فشارخون و آلرژي در هواي آلوده، خاطرنشان مي‌کند: «ميزان آسم و آلرژي در کودکان بر اثر هواي آلوده‌اي که تنفس مي‌کنند، بسيار افزايش‌يافته و باعث ايجاد مشکلات زيادي براي آنها و خانواده‌هايشان شده است.» دکتر مومن‌زاده استفاده از دستگاه‌هاي تصفيه هوا در منازل را مفيد
مي‌داند و ميگويد: «اين سيستم‌ها و دستگاه‌ها اگرچه گرانند اما تا حدي هوا را تصفيه مي‌کنند و مي‌توان از آنها در منزل استفاده کرد، اما دستگاه بخور کمکي به تصفيه هوا نمي‌کند و فقط با مرطوب کردن هوا، باعث مي‌شود تنفس راحت‌تر شود.»
در هواي آلوده، ميوه و سبزي تازه بيشتري به کودکان بدهيد
دکتر سعيد حسيني، متخصص تغذيه درباره رژيم غذايي که در اين روزهاي آلوده مي تواند به شهروندان کمک کند به «سلامت» مي گويد: «در آلودگي هوا بحث فلزات سنگين و راديکال‌هاي آزاد و مواد اکسيداني بايد مورد توجه قرار گيرد.» وي با بيان اينکه خوراكي‌هاي حاوي آنتياکسيدان به‌خصوص در روزهاي آلوده بايد در رژيم غذايي بزرگسالان و کودکان قرار گيرد، ميگويد: «ميوه‌ها و سبزي‌ها حاوي آنتياکسيدان هستند و بايد در اين روزها بيشتر از آنها استفاده کنيم. البته مصرف بيشتر مايعات هم به دفع مواد و فلزات سنگين از بدن کمک مي‌کند.» اين متخصص تغذيه با اشاره به آلاينده‌هاي موجود در هواي آلوده، مي‌افزايد: «ريزگردها، غبار و گردو خاک مشکلات چنداني براي افراد سالم ايجاد نمي‌کنند اما تاثيرات منفي زيادي بر افراد مبتلا به بيماري‌هاي ريوي دارند اما وجود فلزات سنگين در هوا که عمدتا در شهرهاي صنعتي وجود دارد، بسيار آسيب‌رسان است و افزايش تعداد مبتلايان به سرطان را در پي‌دارد.» وي تاکيد مي‌کند: «همواره متخصصان تغذيه در مورد مصرف غذاهاي چرب هشدار مي‌دهند و مردم را از مصرف آنها منع مي‌کنند اما در هواي آلوده، اين موضوع اهميت بيشتري مي‌يابد زيرا چربي‌ها در کنار اکسيدان‌ها زيانبارتر ميشوند و براي دفع آنها بايد آنتي‌اکسيدان‌هاي بيشتر مصرف کرد. در اين روزها مصرف غذاهاي پرچرب به‌خصوص براي کودکان بسيار مضر است و بايد ميوه‌ها و سبزي‌هاي بيشتري را به برنامه غذايي آنها وارد کنيم تا کمتر دچار عوارض ناشي از آلودگي هوا شوند.»
http://salamatiran.com
