ولادت امام نهم(علیه السلام)
همه اهل خانه خوشحال بودند و به امام رضا (علیه السلام) و همسر بزرگوارش تبریک می گفتند،خداوند فرزندی با برکت که چهره ای نورانی و مهربانی داشت به آن ها عطا نموده بود، امام رضا (علیه السلام) نامش را محمد گذاشت، او بسیار بخشنده و مهربان بود و به همین خاطر به جواد معروف شد.
ابویحی صنعانی می گوید: روزی در محضر امام رضا(علیه السلام) بودم، فرزندش امام جواد (علیه السلام) را که خردسال بود، آوردند. امام (علیه السلام) فرمود: برای شیعیان ما، با برکت تر از فرزندم (امام جواد علیه السلام) متولد نشده است.
مادر حضرت جواد (علیه السلام)
مادر امام جواد (علیه السلام) خیزران نام داشت، او را با نام های دیگری مانند: ریحانه،سبیکه،نیز می خواندند، این بانوی بزرگوار در عصر و زمان خود از برترین بانوان بود، پیامبر اکرم در مورد این بانوی با فضیلت و فرزندش امام جواد(علیه السلام) چنین فرموده بودند: «پدرم به فدای پسر برترین کنیزان اهل «نوبه» باشد که بسیار با ایمان و پاکدامن است.
نوبه یکی از نقاط آفریقا است که نزدیک مصر می باشد.
یکی از شاگردان امام کاظم (علیه السلام) می گوید: در راهی بین مدینه و مکه در محضر امام کاظم(علیه السلام) بودم که فرمود: مرا امسال دستگیر می کنند و امر امامت با پسرم علی است. سپس فرمود: به پسرم ( رضا علیه السلام) مژده بده که به زودی خداوند پسری امین ، مورد اعتماد و مبارک ( یعنی امام جواد علیه السلام را) به او خواهد داد، و اگر توانستی سلام مرا به آن کنیز ( خیزران) برسان.
آیا امامت در سن خرد سالی ممکن است؟
از آنجا امام جواد علیه السلام نخستین امامی می باشد که در کودکی به امامت رسیده است، برخی سوال می کنند که چگونه یک نوجوان می تواند، رهبری و پیشوایی مسلمانان را بر عهده بگیرد و امام آنها باشد؟
پاسخ
- دوران شکوفایی عقل و رشد و جشم انسان معمولا حد و مرز خاصی دارد که با فرا رسیدن آن زمان، جسم و عقل انسان به کامل ترین حد خود مرسد
- خداوند مهربان، خالق و پدید آورنده ی همه ی هستی است، پس از همه قدرتمندتر و دانا تر است، و خوب و بد ما انسان هارا بهتر می داند، در نتیجه گاهی وقت ها خداوند این دوران رابرای بعضی از بندگان خواص خود کوتاه تر ساخته و خیلی زود در سال های کمتریآنها را به کمال می رساند تا ما انسان ها بتوانیم از راهنمایی های آنها برای رسیدن به سعادت و رستگاری استفاده کنیم.
از آغاز خلقت انسان ها تا کنون، افرادی بودند که خداوند آنها را به به خاطر شایستگی هایشان در سنین کودکی به مقام پیشوایی و رهبری مردم برگزیده است برای روشن شدن این مطلب به برخی از آن موارد اشاره می کنیم:
الف-حضرت یحیی(علیه السلام) در دوران کودکی به پیامبری انتخاب شد، در قرآن کریم خداوند می فرماید: ما فرمان نبوت را در کودکی به او دادیم.»
ب- هرکودکی که به دنیا می آید، بعد از گذشت حدود دوازده ماه شروع به سخن گفتن می کند، ولی حضرت عیسی (علیه السلام) در همان روزهای نخستین، تولد زبان به سخن گشود و با سخنانی بسیار شیوا به کسانی که مادرش را با سخنان ناروا اذیت می کردند، پاسخ می دهد. در حالی که این گونه سخن گفتن در توان انسان های بزرگسال است.
در قرآن این ماجرا چنین نقل شده است:
»عیسی گفت: بی شک من بنده ی خدایم، خداوند به من کتاب آسمانی عطا فرمود و مرا در هر جا که باشم، وجودی پر برکت قرار داده است و مرا تا آن زمان که زنده ام به نماز و زکات توصیه فرموده و نیز مرا به نیکی در حق مادرم سفارش کرده است.»
با توجه به موارد یاد شده می بینیم که با قدرت خداوند، حضرت عیسی (علیه السلام) در کودکی شروع به سخن گفتن نمود و در سن هفت سالگی به مقام پیامبری برگزیده شد. پس امامان معصوم هم با قدرت خداوند و به خاطر شایستگی زیادی که داشتند در سن کودکی به مقام امامت رسیده اند.
علی ابن اسباط می گوید: روزی در محضر امام جواد (علیه السلام) بودم، به سیمای حضرت خیره شدم تا صورت نورانی او را به ذهن خود بسپارم و پس از بازگشت به مصر برای دوست داران آن حضرت بیان کنم. امام جواد (علیه السلام) که گویی تمام افکار مرا خوانده بود، در برابر من نشست و فرمود: کاری که خداوند در ماسله امامت انجام داده،مانند کاری است که در مورد نبوت انجام داده است. خداوند درباره ی حضرت یحیی (علیه السلام) می فرماید: ما به یحیی در کودکی فرمان نبوت دادیم و درباره ی حضرت موسی (علیه السلام) می فرماید : و چون به سن رشد و بلوغ رسید به او علم و حکم نبوت دادیم، بنابراین همان گونه که ممکن است خداوند علم و حکمت را در سن چهل سالگی به شخصی عنایت کند ، می تواند همان علم و حکمت را در دوران کودکی نیز عطا نماید.
نهمین امام چه کسی است ؟
امام رضا (علیه السلام) به یکی از یاران خود به نام معمرین خلاد فرمود: من ابوجعفر (یعنی امام جواد علیه السلام) را در جای خود (به امر خداوند) نشاندم. و جانشین خود قرار دادم. ما خاندانی هستیم که کوچکتران ما همه ی علوم و دانستنی ها را از بزرگان مان، ارث می برند.
یکی از یاران امام رضا (علیه السلام) می گوید: خراسان در محضر امام رضا (علیه السلام) بودیم که یکی از حاضران به امام عرض کرد: سرور من! اگر (خدای نخواسته) اتفاقی رخ داد، به چه کسی مراجعه کنیم ؟ امام به فرزند خردسالش اشاره نمود و فرمود: به فرزندم ابو جعفر. در این هنگام آن شخص به خاطر سن کم حضرت جواد (علیه السلام) کمی تعجب نمود، امام رضا (علیه السلام) به او فرمود خداوند عیسی بن مریم را در سنی کمتر از سن ابو جعفر (علیه السلام) به مقام نبوت رسانید.
کودکی با محبت
محبت و مهربانی امام جواد (علیه السلام) حتی در دوران کودکی به قدری بود که مردم برای دیدن ایشان لحظه شماری می کردند و علاقه ی زیادی به ایشان داشتند .
قاسم بن عبدالله که پیرو مذهب شیعه نبود، میگوید : به بغداد رفته بودم، یک روز در جایی ایستاده بودم، ناگاه دیدم جمعیت بسیاری صف کشیده اند، و در جنب و جوش هستند. پرسیدم: چه خبر است؟ گفتند: پسر امام رضا (علیه السلام) یعنی امام جواد (علیه السلام) می خواهد بیاید و از اینجا عبور کند
با خود گفتم: سوگند به خدا در همین جا باید بمانم تا چهره او را ببینم،طولی نکشید که دیدم او بر اسبی سوار شده و از آنجا عبور کرد. با خود گفتم آیا پیروان ای مذهب معتقدند خداوند اطاعت از این کودک را واجب نموده؟
ناگاه آن حضرت سخن دلم را خواند و متوجه شد و فرمود: ای قاسم بن عبد الله! قوم ثمود در برابر پیغمبرشان (صالح) گفتند: آیا از ما بشری از جنس خود پیروی کنیم؟ اگر چنین کنیم در گمراهی و جنون (دیوانگی) می باشیم.
قاسم می گوید: با خود گفتم: به خدا سوگند! او ساحر است. ناگاخ در آن لحظه به من رو کرد و فرمود: قوم ثمود به پیامبرشان گفتند: آیا از میان ما تنها بر او وحی نازل شده؟
امام جواد (علیه السلام)با گفتن این سخنان به او فهماند که در زمان پیامبران و فرستادگان الهی دیگر هم برخی مشرکان و فریب خوردگان از این حرف ها می زدند ولی همگی در اشتباه بودند.
در این هنگام بود که نور ایمان و ولایت بر قلب او تابید و در نتیجه از مدهب زیدی خارج شد و به امامت امامان راستین و امام جواد (علیه السلام) اعتقاد پیدا کرد، و گواهی داد که او فرستاده ی خدا در میان مردم است.
