شورای عالی قرآن در سال 1370 با دستور مقام معظم رهبری و به منظور نظارت بر پخش تلاوت‌های و تخصصی کردن موضوع تلاوت در صدا و سیما تشکیل شد.
در بخشی از پیام مقام معظم رهبری به منظور تأسیس شورای عالی قرآن آمده است؛
با توجه به اهمیت قرآن مجید و نقش حیاتبخش کلام الهی در جامعۀ اسلامی و نظر به لزوم پخش قرائت صحیح و دلنشین قرآن و سایر نغمات الهی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی و به منظور سیاست‌گذاری، نظارت، هدایت و ارتقای برنامه‌های مربوط به قرائت قرآن، اذان، مناجات، ادعیه و تواشیح، هیأتی تشکیل شده و وظایف مربوط را بر عهده گیرند.
لازم است ترتیبی اتخاذ شود تا کلیه دستورالعمل‌های تنظیمی این هیأت به مبادی ذی‌ربط در صدا و سیما ابلاغ گردد و امکانات مناسب جهت موفقیت آنان فراهم شود.
پس ابلاغ معظم‌له، شورای عالی قرآن تشکیل شد و این شورا کار‌های شایسته‌ای در راستای کیفی‌سازی تلاوت‌ها در سازمان صدا و سیما انجام داد.
موضوعی که در سال‌های اخیر توجه همگان را به خود جلب کرده است پخش تلاوت‌های تکراری در مواقع اذانگاهی از شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی است که گاهی مشاهده می‌شود تلاوت‌هایی بیش از 10 سال است که از شبکه‌های مختلف سیما پخش می‌شود، در حالی که شورای عالی قرآن و حتی صدا و سیما تولیداتی در این زمینه داشته‌اند اما پخش نمی‌شود.
به منظور آگاهی از دلیل این موضوع، همچنین اطلاع از سایر برنامه‌های شورای عالی قرآن دقایقی را با «سید‌علی سرابی» قائم مقام این شورا به گفت‌وگو نشستیم.
شورای عالی قرآن مسئول تولید برنامه برای صدا و سیما نیست
یکی از موضوعاتی که در صدا و سیما توجه ما را به خود جلب کرده پخش تلاوت‌های تکراری در مواقع اذانگاهی از شبکه‌های مختلف است، چرا صدا و سیما آثار جدیدی که شورای عالی قرآنی تولید می‌کند را پخش نمی‌کند.
سرابی: شورای عالی قرآن مسئول تولید برنامه‌های جدید نیست، آنچه به عنوان وظیفه برای ما تعریف شده، این است که تولیدات سازمان و یا تلاوت‌هایی را که می‌خواهد پخش کند را بررسی کنیم و ببینیم آیا با معیارهای موردنظر مطابقت دارد یا نه، در واقع مسئول تولید برنامه‌ها خود سازمان صدا و سیما است.
سرمایه‌گذاری برای تولید تلاوت در سازمان با توسعه شبکه‌ها متناسب نیست
به نظر می‌رسد در سازمان تولید چندانی در این زمینه صورت نمی‌گیرد.
سرابی: همان‌گونه که شما هم اشاره کردید، در سال‌های اخیر حجم تولیدات سازمان خیلی پایین آمده است و در واقع سرمایه‌گذاری متناسبی هم‌زمان با توسعه شبکه‌های مختلف در تولید تلاوت صورت نمی‌گیرد که این موضوع درباره تلاوت اساتید ایرانی و غیرایرانی تفاوت ندارد.
در جلساتی که ما با مدیران سازمان و شبکه‌های مختلف رادیو و تلویزیون داشتیم درخواست کردیم که در این زمینه برنامه‌ریزی کنند ما هم کمک می‌کنیم، البته نمی‌گویم تولید تلاوت در سازمان صدا و سیما صفر بوده، اما با توجه توسعه فراوان شبکه‌های رادیو و تلویزیون تولید برنامه‌های جدید بسیار کم و نامتناسب است.
در شبکه‌های مختلف انگیزه لازم برای تولید تلاوت وجود ندارد
دلیل این امر چیست؟
سرابی: بخشی از آن به موضوعات مالی برمی‌گردد، زیرا سازمان صدا و سیما در چند سال اخیر در تنگناهایی قرار داشته، اما بخش اصلی مربوط به شبکه‌های مختلف است و به نظر من انگیزه لازم در شبکه‌های مختلف برای تولید تلاوت‌های جدید وجود ندارد.
آماده تولید تلاوت برای صدا و سیما با هزینه کم هستیم
شورای عالی قرآن آثار خوبی را طی چند سال اخیر تولید کرده، آیا شما پیشنهاد پخش این آثار را به سازمان صدا و سیما داده‌اید؟
سرابی: بله، ما آماده‌ایم تا آثار تولید شده را دراختیار آنان قرار دهیم، حتی در سال‌های 1389 و 1390 به سفارش خود سازمان صدا و سیما تولیداتی را با عنوان تأمین برنامه تهیه و دراختیار آنها قرار دادیم که سازمان این آثار را کم و بیش استفاده می‌کند، اما بنیه تولید ما زیاد نیست، البته ما یک استودیوی صوتی داریم، اما بخش مهمی از نیاز‌های سازمان تولید آثار تصویری است و تهیه اینگونه آثار هزینه بالایی دارد و ما در شورای عالی قرآن بودجه و اعتباری برای تولید برنامه نداریم، ما فقط بودجه‌ای برای نظارت بر برنامه‌ها دریافت می‌کنیم.
در صورت درخواست سازمان آمادگی تولید برنامه دارید؟
سرابی: اگر سازمان درخواست کند و امکانات و هزینه‌ها را دراختیار ما بگذارد می‌توانم با هزینه پایین آثار خوبی برای آنان تولید کنیم، زیرا شورای عالی قرآن بدلیل ارتباط با اساتید و قاریان قرآن می‌تواند با کمترین هزینه آثار مربوطه را تهیه کند.
سیاست‌گذار پخش آثار در سازمان صدا و سیما چه کسی است؟
سرابی: در تلویزیون شورای معارف سیاست‌گذاری می‌کند و در هر شبکه مدیر شبکه و مدیر پخش شبکه مجری سیاست‌ها هستند البته آنها این برنامه‌ها را با اقتضائات شبکه تنظیم و تلاوت‌ها را خودشان انجام می‌دهند و سیاست‌های کلان در شورای معارف سیما تدوین می‌شود که دبیر آن آقای حسن گروسی است.
ارتقای کمی و کیفی کرسی‌های ثابت تلاوت در دستور کار ما است
یکی از برنامه‌های خوب شورای عالی قرآن راه‌اندازی کرسی‌های ثابت تلاوت است که در حسینیه «الزهرا(س)» آغاز شد و در سه نقطه تهران هم گسترش پیدا کرد و 11 مهرماه 1392 سالگرد این کرسی‌ها است. آیا باز هم قصد گسترش آن را دارید؟
سرابی: طی جلسه‌ای که چند روز پیش با دوستان داشتیم نقاط ضعف و قوت کرسی‌های تلاوت بررسی و مشکلات برگزاری آنها مطرح شد، اما خوشبختانه در سال‌های اخیر برگزاری کرسی‌های تلاوت در کشور رواج پیدا کرده و دستگاه‌های دیگر هم این کار را انجام می‌دهند.
یکی از برنامه‌های ما پس از دو سال از برگزاری کرسی‌های تلاوت، بالا بردن کیفیت برنامه‌ها است، به عنوان مثال کرسی‌های تلاوت فرصتی شده تا قاریان برای اینگونه تلاوت‌ها خود را آماده‌تر کنند، همچنین ما برای این محافل آیات متناسب با ایام را هم استخراج می‌کنیم.
به هر حال ما برای کیفی‌سازی این کرسی‌ها و جذاب‌تر کردن آنها برنامه‌ریزی‌های مختلفی انجام داده‌ایم.
یکی دیگر از برنامه‌های ما توسعه کمی کرسی‌های تلاوت است و تلاش می‌کنیم مساجد و پایگاه‌های مناسبی را انتخاب و این کرسی‌ها را گسترش دهیم تا این فرهنگ گسترده شود تا توصیه رهبری مبنی بر اینکه در مساجد زمانی برای استماع قرآن تعیین شود، تحقق یابد، البته این موضوع باید به تدریج فرهنگ‌سازی شود.
پخش زنده در افزایش کیفیت کرسی‌های تلاوت مؤثر است
یکی از ابزارهایی که ما برای این موضوع برنامه‌ریزی کرده‌ایم، پخش این برنامه‌ها از رادیو است که اکنون هم ادامه دارد، اما با احتیاط این کار را دنبال می‌کنیم تا بتوانیم کرسی‌ها را به کیفیت مطلوب برسانیم.
شما این نوید را می‌دهید که تا پایان امسال باز هم این کرسی‌ها افزایش پیدا کند.
سرابی: بله، اگر خدا توفیق دهد همین قصد را داریم که تا پایان سال کرسی‌های ثابت تلاوت را افزایش دهیم.
برگزاری کرسی‌های تلاوت استانی ادامه می‌یابد
یکی دیگر از برنامه‌های شورای عالی قرآن کرسی‌های استانی بود که چندی است خبر چندانی از آنها به گوش نمی‌رسد.
سرابی: دو سال قبل برنامه‌ای داشتیم که با مشارکت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شد و سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان اوقاف و امور خیریه هم در آن مشارکت داشتند، این برنامه یک ساله بود و به خوبی اجرا شد و قاریانی که در این برنامه موفق بودند هم تشویق شدند.
امسال کار مشترکی را با قرارگاه «خاتم‌الاوصیاء(ع)» انجام دادیم و در استان‌های محروم اقدام به برگزاری کرسی‌های تلاوت کردیم و این برنامه هنوز هم ادامه دارد.
تهیه و تدوین منابع مستقل برای طرح ارزیابی قاریان و مدرسان
برنامه جدید شورای عالی قرآن چیست؟
سرابی: در نیمه دوم سال 1392 آغاز دور سوم طرح ارزیابی در دستور کار ما است، آنچه اکنون در حال اجرا است تدوین منابع مستقل برای طرح ارزیابی است، زیرا سال گذشته منابع آزمون‌ها از کتاب‌های مختلف معرفی شد، اما امسال تلاش می‌کنیم محتوا و منابع آزمون طرح ارزیابی را به صورت مستقل تهیه و آنها را در قالب کتاب عرضه کنیم.
این کار برای تسهیل و دسترسی آسان داوطلبان به منابع است، همچنین مؤسساتی که قصد دارند دوره‌های آموزشی را برای طرح برگزار کنند، به راحتی می‌توانند از این منابع استفاده کنند.
شورای عالی قرآن را بهتر بشناسیم
شورای عالی قرآن به منظور نظارت بر روند تولید و پخش آثار قرآنی سازمان صدا و سیما در سال 1370 با دستور مقام معظم رهبری راه‌اندازی شد، اما طولی نکشید که این شورا با برنامه‌ریزی و انجام فعالیت‌های گسترده در زمینه قرآن کریم به یکی از بزرگترین نهاد‌های قرآنی کشور تبدیل شد.
یکی از برنامه‌هایی که اجرای آن برعهده شورای عالی قرآن کریم گذاشته شده است، طرح ارزیابی قاریان و مدرسان قرآن کریم است.
این طرح اواخر سال 1390 از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی در اختیار شورای عالی قرآن گذاشته شد و دور اول و دوم طرح ماه مبارک رمضان سال جاری به پایان رسید که طی آن 29 نفر موفق به کسب مدارک درجات 1، 2، 3 و 4 شدند.
همچنین این شورا حدود 10 سال است که با برگزاری نشست‌های علمی تخصصی موضوعات و مشکلات روز قرآنی جامعه را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد که امسال هم این نشست با موضوعات ویژگی‌های تلاوت استادانه و حفظ قرآن کریم برگزار شد.
: farsnews
