علی‌اكبر حنيفی، پيشكسوت قرآنی كشورمان، با اشاره به آيه «أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» گفت: كسی كه در قرآن تدبر نكند، ممكن است بر قلبش قفلی زده شود كه راه ارتباط بين قرآن و شخص را مسدود كند؛ بنابر اين تدبر در قرآن است كه اين دريچه را باز خواهد كرد. تدبر صرف‌نظر از اينكه چه معانی داشته باشد، باب ورود به قرآن كريم است.
تدبر در قرآن، پل ارتباطی خالق و مخلوق
وی با تأكيد بر اينكه تدبر در قرآن پل ارتباطی بين خالق و مخلوق است، افزود: دو پل ارتباطی بين خالق و مخلوق وجود دارد كه يكی از آنها تدبر در قرآن و ديگری فرمايشات ائمه معصومين(ع) است؛ ما از اين طريق ارتباط خود را با خداوند برقرار می‌كنيم، بنابراين در اين كه بايد در قرآن كريم تدبر داشته باشيم، هيچ شكی نيست، اما قبل از رسيدن به اين تدبر، بايد تعدادی قواعد را رعايت كنيم.
اين پيشكسوت قرآنی كشورمان يكی از اين راه‌ها را قرائت قرآن عنوان و تصريح كرد: قرائت قرآن كريم مانند يك نسخه شفابخش است كه برای يك بيمار نوشته شده است و تا زمانی كه اين نسخه توسط يك شخص اجرا نشود، هيچ دارويی تجويز نخواهد شد. قرآن نيز به همين صورت است، ما بايد قرآن كريم را به بهترين نحو بياموزيم تا بتوانيم بهترين قرائت را از اين نسخه شفابخش داشته باشيم.
حنيفی در ادامه با بيان اينكه برای تدبر در قرآن راه‌های مختلفی وجود دارد كه دو راه از آنها عمومی و تخصصی است، خاطرنشان كرد: برای آشنايی با معانی قرآن علاوه بر اينكه بايد مقداری صرف و نحو را ياد گرفت، بايد به معانی كلمات قرآن را ياد گرفت و تفسير و ترجمه آن را فرا گرفت تا رسيدن به تدبر در قرآن هموارتر شود.
تفاوت تدبر با معنا كردن صرف كلمات
وی با تأكيد بر اينكه اين موارد نبايد مانع از تدبر ما در قرآن شود، گفت: چه بسا افرادی با داشتن اطلاعات اوليه‌ای از قرآن به تدبر در آن برسند و برخی هم ممكن است قرآن را به بهترين نحو بخوانند و حتی عرب هم باشند، اما به تدبر در قرآن كريم نرسيده باشند؛ زيرا تدبر در قرآن با فهميدن كلمات قرآن تا حدودی متفاوت است.
اين پيشكسوت قرآنی كشورمان با اشاره به اينكه دشمنان رسول اكرم(ص) و اهل بيت(ع) در صدر اسلام معنی كلمه به كلمه آيات قرآن را می‌فهميدند، تصريح كرد: اين افراد در آن سخنان و آيات تدبر نداشتند و همين كافی بود تا آن سخنان در دل آنها اثر نداشته باشد، بنابر اين برای تدبر، درك معانی كافی نيست، بلكه اول بايد بتوانيم بخوانيم، بعد بتوانيم بفهميم و سپس به تدبر برسيم.
لزوم وجود يك مديريت واحد برای ساماندهی امورمربوط به بحث‌های قرآنی
حنيفی با تأكيد بر اينكه تمام برنامه‌هايی كه توسط نهادها و دستگا‌ه‌های مختلف توليد می‌شود، در جای خود در تلاش برای اثرگذاری بر تدبر در قرآن كريم هستند، اظهار كرد: متأسفانه فعاليت‌های قرآنی در بخش‌های مختلف دارای يك مديريت واحد، متخصص، آگاه و مطلع نيست و هر كس برای خودش كار می‌كند، يعنی هر نهادی برای خود تصميمی می‌گيرد و به نتيجه‌ای می‌رسد و متناسب با امكانات و انگيزه‌های خودش فعاليت می‌كند.
وی خاطرنشان كرد: فعاليت‌هايی كه در حال حاضر در زمينه ترويج تدبر در قرآن در حال انجام شدن است، آن چيزی نيست كه بايد صد در صد انجام شود، بلكه بخشی از آن بايدهايی است كه برای رسيدن به آن هدف مورد نظر كه همان تدبر در قرآن كريم توسط مستمعان كلام وحی است، بايد صورت بگيرد. بايد برنامه‌های قوی و كنترل شده‌ای داشته باشيم و برنامه‌های ميان مدت و بلند مدتی در اين زمينه ايجاد شود تا به وسيله آن اشكالات كار مشخص شود.
قراء و حفاظ در ايجاد انگيزه برای گرايش جوانان به قرآن اثرگذارند
اين پيشكسوت قرآنی كشورمان در ادامه در پاسخ به اين سؤال كه در اين بين چه وظيفه‌ای برای قاريان و حفاظ قرآن تعريف خواهد شد، گفت: اين يك بحث تخصصی و يك بحث عمومی دارد؛ بحث عمومی آن اين است كه به وسيله قراء و حفاظ قرآن بتوانيم انگيزه‌های تلاوت در مردم را تقويت كنيم و اين باعث خواهد شد تا جوانان و نوجوانان به اين سمت گرايش پيدا كرده و از طريق قرائت و حفظ قرآن كريم و آشنايی با مفاهيم و تفسير آن به تدبر برسند.
حنيفی با تأكيد بر اينكه تلاوت و حفظ قرآن كريم بهترين دريچه برای رسيدن به تدبر در قرآن كريم است، تصريح كرد: برای كسانی كه حافظ و قاری قرآن شده‌اند، مهم‌ترين چيز همين تدبر در قرآن است، ما در بحث‌های تخصصی مثلاً به قرآن‌آموز می‌گوييم آيه «الحمد‌الله رب العالمين» را به 10 معنای متفاوت قرائت كند، قرآن‌آموز بايد بتواند با تغيير نغمه‌ها و طبقات صوتی و پردازش‌های لحنی بتواند 10 معنای متفاوت برای اين آيه ايجاد كند.
وی در ادامه اظهار كرد: نمونه ساده اين بحث اين است كه برای نمونه شما به يك نفر بگوييد «می‌زنمت» همين كلمه به گونه‌ای می‌تواند ادا شود كه معانی مختلفی بدهد، هم می‌تواند معنای شوخی را برساند و هم معنای جديت را، نحوه گفتن و ادای كلمه، معنا و مفهوم آن را كاملاً دگرگون می‌كند.
: iqna
