عمل صالح مهم‌ترین مولفه جامعه پیشرفته از دید قرآن است/ تحجر؛ نقطه مقابل عقلانیت معنوی

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد غفاری، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با اشاره به ضرورت ایده‌پردازی در موضوع پیشرفت و توسعه از منظر قرآن و حدیث گفت: تا زمانی که رهبری معظم انقلاب اسلامی در این عرصه ورود مستقیم نکرده و تغییر  در ادبیات واژگانی را عنوان نکرده بودند، شاهد بحث متفاوت و جدی‌ای در ساختار اندیشه اسلامی نبودیم و شهید مطهری نیز مباحث کم رمقی را عنوان کرده بودند.

عمل صالح؛ مهم‌ترین مولفه حیات طیبه

وی به مولفه‌های پیشرفت از دید قرآن و حدیث اشاره کرد و ادامه داد: یکی از مهمترین مولفه‌های پیشرفت از دید قرآن و حدیث ناظر به تامین شرایط برای ظهور عمل صالح در فرد و جامعه است و خطاباتی که قرآن کریم در این زمینه دارد، معطوف به هر دو بخش فردی و گروهی است.

وی ادامه داد: در ادبیّات قرآنی، انسان و جامعه مترقی، انسان و جامعه‌ای است که رفتارهای شایسته از او مشاهده می‌شود؛ آیه 97 سوره نحل در همین زمینه می‌فرماید: «مَن عَمِلَ صالِحاً مِن ذَکَرٍ أَو أُنثی فَلَنُحیِینََّهُ حَیاتاً طَیّبَهً»؛ قرآن کریم مسیر تأمین گشتن شهر طیب را از مسیر تحقق و بروز ایمان و عمل صالح معرّفی می‌نماید و کفران نعمات الهی را سبب نابودی این شهر پاک دانسته است.

اهمیت نیت صالح

غفاری تاکید بر نیت صالح در عمل صالح را از دیگر مولفه‌ها برشمرد و بیان کرد: صرف عمل صالح علامت پیشرفت از دید قرآن و حدیث نیست، بلکه نیت بسیار مهم است و پذیرش عمل صالح هم در گرو نیت آن است.

این محقق قرآنی استغنا و عدم وابستگی به کفار را از دیگر مقولات مرتبط با حیات طیبه و پیشرفت و توسعه قرآنی دانست و اظهار کرد: آیه شریفه «وَ لَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکافِرینَ عَلَى الْمُؤْمِنینَ سَبیلاً»( نساء/ 141) بیانگر این مسئله حیاتی است که علما و فقها از همین آیه حکم فقهی استخراج کرده‌اند.

وی ادامه داد: عقلانیت معنوی یکی دیگر از مولفه‌های جامعه پیشرفته از منظر قرآن و حدیث است و شرط الزامی عدالت اجتماعی عنوان شده است.

غفاری با بیان اینکه التزام اخلاقی و تمایل معنویت‌گرا، تنها عاملی است که می‌تواند عدالت‌خواهی را از یک شعار توخالی به یک ایده و هدف در زندگی و نظام، تبدیل نماید تصریح کرد: اهمیت این محور برای آن است که هیچ عاملی غیر از خداگرائی و خدامحوری، نمی‌تواند انسان را مجاب و ملتزم به پذیرش حق برای دیگران کند.

تحجر دشمن عقلانیت معنوی است

وی تحجر را مانع بروز عقلانیت معنوی دانست و افزود: در روایات تاکید زیادی بر نداشتن عصبیت جاهلی و تحجر شده است. چیزی که امروز از سوی گروه‌های متعصبی مانند داعش شاهد هستیم که بویی از عقلانیت دینی و معنوی و اسلام نبرده‌اند.