بیشتر یاران قائم، جوان اند۲؛ آنگونه که امیر سخن، على علیه السلام بدان بشارت داده است:
«ان اصحاب القائم شباب لا کهول فیهم الا
کالکحل فى العین أو کالملح فى الزاد، و اقل الزاد الملح».۳
«یاران قائم جوان هستند. در میان آنها پیرمرد یافت نمىشود به جز مانند سرمه در چشم و نمک در طعام، که کمتر از هر ماده در طعام نمک آنست.»
موعود نیز هم خود «جوان» است، و هر چند که صدها سال از حیات او گذشته، لیک به اعجاز الهى، سیمایش به مانند جوانى خوش چهره مىماند. امام حسن علیه السلام در بیان این نکته مىفرماید:
«خداوند مهدى را به قدرت خویش در سیماى جوانى کمتر از چهل سال آشکار و ظاهر مىکند».۴
به تماشاى طلوع تو، جهان چشم به راه به امید قدمت، کون و مکان چشم به راه
به تماشاى تو اى نور دل هستى، هست آسمان، کاهکشان، کاهکشان چشم به راه۵
۳۱۳ فدایى
یاران مهدى علیه السلام ۳۱۳ نفر هستند.
به تعداد یاران پیامبر اکرم در جنگ بدر.
و به تعداد یاران طالوت در نبرد با جالوت.۶
این رقم در بسیارى از روایات معتبر شیعه۷ و سنّى۸ به ما رسیده است؛از جمله فرمایش پیامبر اکرم صلی ال
له علیه و آله وسلم :
«عدد یاران مهدى ۳۱۳ نفر ـ به تعداد اصحاب بدر ـ است».۹
و سخن پیشواى ششم علیه السلام :
«هرگاه ۳۱۳ نفر ـ به تعداد اصحاب بدر ـ گرد امام جمع شوند، بر حضرت قیام با شمشیر واجب خواهد شد».۱۰
همچنین در تفسیر آیه [الامة المعدودة۱۱] به عدد یاران امام اشاره شده است :
امام على علیه السلام :
«امة معدوده، اصحاب ۳۱۳ نفره قائم هستند.» ۱۲
امام باقر علیه السلام :
« یاران قائم ۳۱۳ نفرند، قسم به خدا آنان امة معدوده هستند».۱۳
احادیثى نیز نقل است که بر رقمهاى چون ۵ هزار،۱۰ هزار و ۱۲ تا ۱۵ هزار نفر تاکید دارد .۱۴
و یا بر زنده شدن (رجعت) و همراهى بسیارى از برجستگان دین و مؤمنان گواهى مىدهد .۱۵
البته این ارقام متفاوت و مختلف منافاتى با رقم واقعى اصحاب امام زمان ندارد، بلکه ۳۱۳ نفر، همان یاران اصلى ونخست امام بوده، که با گردآمدن ایشان، دعوت قائم علیه السلام آغاز مىشود و سپس با جذب و گردآمدن دیگر دوستان و ارادتمندان مهدى علیه السلام ، حرکت شکل مىگیرد . کلام امام صادق علیه السلام بر این نکته اشاره دارد که: پس از اجتماع ۳۱۳ یار، امام تا هنگام گردآمدن ده هزار نفر، در مکه اقامت کرده، و پس از کامل شدن راهى مدینه مىشود.۱۶
امام جواد علیه السلام به « صحیفه مختومه » اى اشاره مىکند که در آن مشخصات یاران مهدى علیه السلام ثبت است:
« همراه قائم علیه السلام صحیفه مهر شدهاى هست که اسامى یارانش همراه با ویژگیها، شهر، آراستگیها و کنیههایشان در آن نوشته شده است.»۱۷
پی نوشت:
۱- جوان بودن یاران مهدى علیه السلام لطمهاى بر جایگاه پیران با ایمان نزده، بر عدم همراهى ایشان گواهى نمىدهد، زیرا بجز سیصد و سیزده یار اصلى، مؤمنان بسیارى نیز گردمهدى علیه السلام و فرماندهان جوانش جمع گشته، ایشان را یارى خواهند نمود.
۲- غیبه النعمانى، ص ۳۱۵،اثبات الهداة، ج۳، ص ۵۱۷ .بحار، ج ۵۲، ص ۳۳۳، ینابیع المودة، ج ۳، ص۶۶، الملاحم و الفتن، ص ۱۱۸.
۳- غیبة نعمانى، ص ۳۰۷ ؛ الملاحم و الفتن،ابن طاووس، ص ۶۵ ؛ بحارالانوار، ج ۶۰،ص ۳۱۶٫
۴- ر.ک: معجم احادیث الامام المهدى علیه السلام ، ج ۴، ص ۸۲.
۵- ر.ک: الارشاد، شیخ مفید، ج ۲، ص ۳۸۳.
۶- «مع القائم صحیفة مختومة، فیها عدد من اصحابه باسمائهم و بلدانهم طبائعهم و حلاهم و کناهم..». بشارة الاسلام، ص۹
۷- «عدتهم ثلاثمائة و ثلاثة عشر رجلا عدة اصحاب بدر..». الملاحم، ابن طاووس، ص ۶۳.
۸- «لو اجتمع على الامام عدة اهل بدر ثلثمائة و بضعة عشر رجلا لوجب علیه الخروج بالسیف». معجم احادیث الامام المهدى علیه السلام، ج ۴، ص ۹٫
۹- [وَ لَئِن أخَّرنا عنهُمُ العذابَ الى أمَّةٍ معدُودةٍ لَیَقُولُن َّ ما یحبِسُهُ ] سوره هود،آیه ۸.
۱۰- «الامة المعدودة أصحاب القائم الثلاثمائة و البضعة عشر».تفسیر القمى، ج۱، ص ۳۲۳٫
*بضع: از سه تا ده را گویند، که مراد از روایت فوق همان سه است.
۱۱- «اصحاب القائم علیه السلام الثّلاثمائة و البضعة عشر رجلا، هم و اللّه الامة المعدودة التى قال اللّه فى کتابه..» تفسیر العیاشى، ج ۲، ص ۵۷.
۱۲- «.. ثم یظهره بقدرته فى صورة شاب دون اربعین سنة..».
کمال الدین، ۳۱۵٫
۱۳- زکریا اخلاقى.
۱۴- پیامبر (ص): «و على عدة اصحاب طالوت الذین جاوزوا النهر». (یاران مهدى) به تعداد اصحاب طالوت اند که از نهر گذر کردند.
۱۵بشارة الاسلام، ص ۲۰۰/ و ر.ک:الحاکم، ج۴، ص۵۵۴، عقدالدرر، ص۵۹
۱۵- ر.ک:کمال الدین، شیخ صدوق، ص ۶۷۲؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص۵۶ و ج ۵۲، ص ۳۴۱؛ غیبة نعمانى، ص ۱۹۵ و ۳۱۵؛ نورالثقلین، حویزى، ج ۱، ص ۱۳۹؛ کفایة الاثر، ص ۲۶۳؛ صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۵۸؛ منتخب الاثر، ص۱۶۶، ۴۶۸ و ۴۷۶؛معجماحادیثالامام المهدى علیه السلام، ج ۴، ص ۹٫
۱۶- الحاوى للفتاوى، سیوطى، ج ۲، ص ۱۵۰٫
http://shiaha.com
