الف. اساتید و دانشجویان، در صورتی که با قصد اقامت ده روز يا بيشتر، در محل درس و تدریس یا خوابگاه می‌مانند:
مراجع محترم تقلید: برای این‌گونه افراد، نماز تمام و روزه صحیح است.
ملاحظه: در صورتی که تصميم جدّي بر ماندن ده روز گرفته باشند و حداقل بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی، به دلیلی، تصمیم برگشت به وطن يا مسافرت ديگر داشته باشند، نماز و روزه آنها تا زماني كه در محل اقامت هستند، کامل خواهد بود.
ب. اساتید و دانشجویان، در صورتی که کمتر از ده روز در محل درس و تدریس یا خوابگاه می‌مانند:
امام خمینی (ره): نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. [مقلدان ایشان باید با توجه به فتوای مرجع تقلید زنده خود در مسأله بقاء بر میت، عمل کنند.]
آیت‌الله خامنه‌ای: اساتید و دانشجویان بورسیه و مأمور به تحصیل كه داراي حقوق دريافتي مي‌باشند، اگر در کمتر از ده روز حداقل یک بار بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند، نمازشان در محل تحصيل و بين راه تمام و روزه شان صحیح است. اما ساير دانشجويان كه در شهر ديگري تحصيل مي‌كنند بنابر احتياط واجب نماز را جمع (هم تمام و هم شكسته) بخوانند؛ البته در اين احتياط واجب دانشجويان مي‌توانند به فتواي مجتهد ديگر كه داراي شرايط رجوع است و نماز را كامل و روزه را صحيح مي‌داند، عمل نمايند. (1/1)
آیات عظام بهجت (ره)، صافى، فاضل (ره) و نورى: اساتید و دانشجویان، اگر در کمتر از ده روز، حداقل یک بار، بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند و این وضعیت، تا
مدتى ادامه داشته باشد [حداقل حدود سه ماه] كثيرالسفر محسوب مي‌شوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه صحیح است. (1/2 و 1/3)
آیت‌الله مکارم:
1. کسانى که حداقل سه روز در هفته در رفت و آمد باشند و اين برنامه حداقل دو ماه ادامه مي‌يابد و يا شنبه به محل تحصيل و تدريس بروند و پنج‌شنبه برگردند و اين برنامه حداقل 45 روز ادامه داشته باشد، كثيرالسفر محسوب مي‌شوند و نمازشان در محل تحصيل و بين راه تمام و روزه شان صحيح است. (1/4)
2. كساني كه دو سال يا بيشتر و هر سال حدود سه ـ چهار ماه [اگر چه به طور پراكنده] در محل تحصيل يا تدريس و خوابگاه اقامت داشته باشند، آنجا در حكم وطن آنهاست و تا ادامه اين وضعيت همواره نمازشان كامل و روزه شان صحيح است. [در بين راه نماز شكسته است.] (1/4)
آیت‌الله سیستانى:
1. كساني كه حداقل سه روز در هفته و يا ده روز در ماه [اگر چه به طور پراكنده] در رفت و آمد باشند و این برنامه براى مدتى [به طور مثال شش ماه در یک سال و یا حداقل سه ماه در چند سال تحصیلى] ادامه یابد، کثیرالسفر محسوب مىشوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزهشان صحیح است. (1/5)
2. كساني كه سه سال يا بيشتر و هرسال حداقل 15 روز در ماه و يا 6 ماه در سال [اگر چه به طور پراكنده] در محل تحصيل و خوابگاه اقامت داشته باشند، آنجا در حكم وطن آنهاست و تا ادامه اين وضعيت همواره در محل تحصيل، نمازشان كامل و روزه شان صحيح است [در بين راه نماز شكسته است.]
احكام شروع سفر تحصيلي اساتيد و دانشجويان
آيت الله خامنه‌اي: اساتيد و دانشجويان بورسيه و مأمور كه حقوق دريافتي دارند، در سفر اول و دوم نمازشان شكسته است و نبايد روزه بگيرند. و از سفر سوم نمازشان كامل و روزه شان صحيح است. [ديگر دانشجويان در صورت رجوع به مرجع ديگر بنابر فتواي مرجع انتخابي عمل نمايند.]
آيات عظام صافي، فاضل (ره) و نوري: در سفر اول نمازشان شكسته است و
نبايد روزه بگيرند. و از سفر دوم نمازشان كامل و روزه شان صحيح است.
آيت الله بهجت (ره): اگر فاصله محل تحصيل بيش از 45 كيلومتر باشد از همان سفر اول نماز كامل و روزه صحيح است.
آيت الله مكارم: سه يا چهار روز سفر اول را احتياط كنند يعني نماز را هم كامل و هم شكسته بخوانند و روزه را بگيرند و بعد هم قضا كنند. ولي در روزهاي بعد، نمازشان كامل و روزه شان صحيح است يا در سفر اول قصد اقامت ده روز كنند. [مقلدين ايشان در اين احتياط مي توانند به مرجع ديگري رجوع كنند.]
آيت
الله سيستاني: دو هفته اول شروع سفر احتياط كنند. [مقلدين ايشان در اين احتياط مي توانند به مرجع ديگري رجوع كنند.]
احكام شروع سفر بعد از اقامت ده روز در وطن
مراجع معظم (به جز آيات عظام بهجت (ره) و سيستاني): كساني كه كثيرالسفر باشند و در زمان تعطيلات بيش از ده روز در وطن بمانند در اولين سفر بعد از اقامت در وطن نمازشان شكسته است و روزه نمي توانند بگيرند. ولي در رفت و آمدهاي بعدي كم تر از ده روز نمازشان كامل و روزه شان صحيح است.
آيت الله بهجت (ره): اگر فاصله محل تحصيل بيش از 45 كيلومتر باشد از همان سفر اول نماز كامل و روزه صحيح است.
آيت الله سيستاني: هميشه نماز كامل و روزه صحيح است؛ مگر اين كه سه ماه پي در پي در وطن اقامت داشته باشد كه در اين صورت در دو هفته اول شروع سفر بايد احتياط شود [مقلدين ايشان در اين احتياط مي توانند به مرجع ديگري رجوع كنند.]
www.porseman.org
