معمولاً عادت داریم، هر تغییر رنگی که روی دندانهایمان مشاهده می‌کنیم آن را جرم نامیده و این تصور را داریم که با جرم گیری بایستی این لکه‌ها رفع گردد. در حالی که اصلاً اینگونه نیست. برای شروع بحث لازم است که انواع لکه‌های رنگی که در روی دندان ممکن است مشاهده کنیم را نام ببریم:
1- یکسری از تغییر رنگها بر روی دندان در واقع پوسیدگی‌هایی هستند که معمولاً به صورت سیاه رنگ مشاهده می‌شود و در حالت‌های پیشرفته به صورت حفره در می‌آیند و در نهایت به پیشرفت پوسیدگی دندان درد شروع می‌شود. یک راه تشخیص قطعی این تغییر رنگها این است که در پوسیدگی‌های پیشرفته در دندان حفره ایجاد می‌شود. برخلاف جرم که معمولاً بر روی دندان می‌نشیند
و حجم اضافی را اشغال می‌کند.
2- یکسری از تغییر رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگها دائمی بوده و با جرم گیری از بین نمی‌رود. در ضمن با تراش آن معمولاً در زیر هم همین لکه‌ها را دارد و این تغییر رنگها یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان، یا ناشی از نقص تکاملی دندانها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی و… می‌باشد.
3- نوع سوم تغییر رنگها ناشی از موادی است که به طور معمول مصرف می‌کنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل می‌شود. ا ین رسوبات یا به صورت رنگدانه هستند و یا به صورت جرم که بحث اصلی ما را تشکیل می‌دهد. این جرمها بخوبی با جرم گیری از بین می‌روند. و همین جرمها هستند که لثه را تخریب کرده و در نهایت باعث لق شدن دندانها می‌شود بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد.
جرم چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟
بزاق ما به طور معمول دارای املاح زیادی است که قدرت رسوب کردن را دارند. این املاح معمولاً در جاهایی که با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب می‌کنند. رسوب این املاح همراه است با ایجاد بستر مناسب برای جایگزینی میکروبهایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارد و رشد و تکثیر آن… اضافه شدن پروتئین‌های موجود در غذا و بزاق و همچنین لاشه سلولهای مرده بافت‌های مختلف دهان در مجموع باعث افزایش حجم این رسوبات شده وبه مرور جرم تشکیل می‌شود و در دهان قابل مشاهده می‌شود. چیزی که مهم است این است که ما معمولاً مقدار کمی از جرم تشکیل شده را می‌توانیم مشاهده کنیم و قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه تخریب شده جایگزین شده و از دید مستقیم ما پنهان می‌ماند و مسئله مهمتر اینکه این جرم‌های تشکیل شده پر از میکروبهای مختلف است و با مسکواک زدن هم تمیز نمی‌شود و این میکروبها بین 20 الی 40 درصد جرم تشکیل شده را تشکیل می‌دهد و افت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده را بمرور تخریب کرده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب کرده و باعث سست شدن پایه‌های دندان می‌شود. پس نتیجه می‌گیریم که با جرم گیری و تمیز کردن این جرم‌های تشکیل شده بر روی دندان از روند تخریب لثه جلوگیری کنیم.
چرا مردم فکر می‌کنند که جرم گیری دندان را خراب می‌کند؟
چنانکه در ق
سمت اول این بحث ذکر شد جرم‌های تشکیل شده بر روی دندان به مرور باعث آزردگی لثه شده و خود جایگزین می‌شود. این امر چون به مرور اتفاق می‌افتد و بیمار متوجه عقب نشینی لثه نمی‌شود و لثه‌ای که عقب نشینی کرده با جرم گیری جایگزین می‌شود و فضای خالی که بین دندانها در اثر عقب نشینی لثه هم که ایجاد می‌شود از دید بیمار پنهان می‌ماند. موقعی که بیمار برای جرم گیری مراجعه می‌کند وقتی این جرمها را تمیز می‌کنیم لثه تحلیل رفته در معرض دید بیمار قرار می‌گیرد و چنین احساسی بدست می‌دهد که جرم گیری باعث از بین رفتن لثه شده است؟ و بقول خودشان هم لثه پایین رفته و هم لای دندانها باز شده. در صورتی که تمام این اتفاقات قبلاً صورت گرفته بوده و لی از دید بیمار پنهان بود.
دو مسئله هم چنین افکاری را تشدید می‌کند. اول اینکه موقع جرم گیری در هر صورت خونریزی اتفاق می‌افتد و این امری طبیعی است ولی بیمار این امر را دلیل صدمه دیدن لثه‌هایش می‌داند و فکر می‌کند همین خونریزی‌ها به علت کنده شدن لثه‌ها از روی دندان است.
دومین مسئله این است که موقعی که جرم به ضخامت کافی روی دندان می‌نشیند مانع رسیدن سرما و گرما به دندان می‌شود و به طور طبیعی که دندانهای ما در معرض سرما و گرمای متعادلی در محیط دهان واقع است با وجود این جرمها و عدم رسیدن سرما و گرما به دندان، دندان به مرور حساسیت خود را از دست داده و موقعی که با جرمگیری این جرمها را پاک می‌کنیم ناگهان دندان در معرض سرما و گرما قرار می‌گیرد و بیمار تفسیر غلط خود را تکمیل می‌کند که چون دندانم تراشیده شده به آب سرد و گرم هم حساس شده، جرم گیری کردم لثه هایم پایین رفت. بین دندانهایم فاصله افتاد، دندانم تیر می‌کشدو… مجموع این افکار بیمار را به این نتیجه می‌رساند که جرم گیری دندان را خراب می‌کند.
چند نکته در مورد جرم گیری:
1- حتماً سالی یک بار جرم گیری را در برنامه بهداشتی خود قرار دهید.
2- مطمئن باشید که با دقت در صحیح مسواک زدن، تشکیل جرم به حداقل خواهد رسید.
3- اگر موقع مسواک زدن دیدید که از ناحیه‌ای از لثه هایتان خون می‌آید، بدانید که آن ناحیه دچار مشکل است و به دندانپزشک خود مراجعه کنید. ناحیه‌ای که خون می‌آید بیشتر مسواک بزنید و از خونریزی آن نترسید. مطمئن باشید با خوب مسواک زدن و بیشتر مسواک زدن آن ناحیه خونریزی خیلی کاهش پیدا خواهد کرد.
4- در صورتی که جرم زیادی داشتید و بعد از جرم گیری دندانهایتان به سرما و گرما حساس شده زیاد نگران نباشید به مرور رفع خواهد شد.
5- بعد از جرم گیری حتماً از دهانشویه مناسب استفاده نمایید تا در بهبود زخمهای به جا مانده از جرم موثر افتد. استفاده مداوم از دهانشویه‌ها زیاد توصیه نمی‌شود و یک هفته بعد از جرم گیری می‌توانید استفاده از دهانشویه را قطع نمایید.
6- هیچ آنتی بیوتیکی قبل و بعد از جرمگیری نیاز نیست. در موارد خاص حتماً دندانپزشکتان تجویز خواهد کرد.
منبع: روزنامه جمهوری اسلامی
http://b
ashgah.net
