ورود

ثبت نام

موسسه قرآن و نهج البلاغه
home-icone
Institute of Quran & Nahjul Balaghah

چگونه خمس اموال را محاسبه کنیم؟

فهرست مطالب

هر گاه شخصي درآمد خود را – اگر تا سر سال خمسي مي ماند و متعلق خمس واقع مي شود – سرمايه گذاري نمود به اصل آن سرمايه و به سود حاصل از آن در سر سال خمسي خمس تعلق مي گيرد به طور مثال اگر با آن سرمايه ملكي خريد تا ازاين راه سودي عايد او شود يا ماشيني خريد تا با آن كار كند يا دستگاهي خريد مثل انواع و اقسام دستگاه ها و ابزار و آلات صنعتي تا از اين طريق درآمد جديدي كسب كند يا خانه خريد تا آن را اجاره دهد يا خانه اي ساخت براي اجاره دادن وهمينطور مغازه اي ساخت براي كسب درآمد در جميع اين مثالها، هم به اصل سرمايه و هم به سود حاصل از آن در سر سال خمسي، خمس تعلق مي گيرد.

البته اگر كسي خانه اي براي سكونت خود تهيه نمود ولي بعدا به هر دليل نتوانست از آن استفاده نمايد و مجبور شد آن را اجاره دهد، در اين صورت به اصل آن خانه خمس تعلق نمي گيرد ولي آن مالي را كه به عنوان اجاره دريافت مي نمايد هرمقدار آن كه تا سر سال خمسي باقي بماند، پرداخت خمس آن يعني يك پنجم
آن واجب مي شود و باز بايد توجه داشت كه مثلا همين شخص اگر آن خانه را فروخت به پول حاصل از فروش آن خانه كه مورد احتياج وي براي سكونت بوده خمس تعلق نمي گيرد و اين نظر غالب مراجع عظام تقليد مي باشد ولي حضرت امام (ره) حتي براي پول حاصل از فروش خانه اي كه مورد احتياج براي سكونت بوده خمس قايل بوده اند.

نكته مهم
بايد توجه داشت كه وقتي مي گوييم به اصل سرمايه خمس تعلق مي گيرد، اين در صورتي خواهد بود كه آن مال سرمايه گذاري شده از موارد استثناي خمس نباشد. مثلا ارثيه يا مهريه يا ديه نباشد ولي در هر صورت به سود حاصله از سرمايه درصورت باقي ماندن تا سر سال خمسي، خمس تعلق مي گيرد.يكي ديگر از مثالهاي سرمايه كه مشمول خمس خواهد بود اين است كه مثلا شخصي با درآمد خود و پولي كه اگر بماند مشمول خمس مي شود اجناسي را تهيه نمايد براي فروش و تجارت، كه در اين صورت به جميع آن اجناس با توجه به ارتفاع قيمتي كه در سر سال خمسي دارند، خمس تعلق مي گيرد با اين توضيح كه:
موقع محاسبه خمس نبايد قيمت خريد را مد نظر قرار دهد بلكه قيمت زمان محاسبه ملاك است و از اين بالاتر اين كه اگر كسي جنسي را براي فروش و سود بردن خريد و قيمت آن در بين سال خمسي افزايش يافت و با اين حال آن شخص مال مذكور را نفروخت و با اينكه سال خمسي تمام شد آن مال را به اميد افزايش قيمت بيشتر، نگهداري كرد و آن وقت، اُفت قيمت پديد آمد، در چنين حالتي نبايد قيمت زمان پرداخت را براي محاسبه خمس در نظر بگيرد بلكه بايد آن افزايش قيمتي كه در بين سال خمسي حاصل شده بود را نيز در محاسبه دخالت دهد البته در نحوه محاسبه خمس افزايش قيمت مذكور بين مراجع تقليد اختلافي است كه ذيلا متذكر مي شويم:

بعضي از مراجعي مثل امام(ره) و آية الله اراكي(ره) و آية اله فاضل لنكراني(ره) و آية الله سيستاني(دام ظله) وآية الله تبريزي(ره) و آية الله مكارم شيرازي(دام ظله) مي فرمايند:
خمس مقداري كه افزايش يافته واجب است به عنوان مثال اگر جنسي را به قيمت 100 هزار تومان خريد و در وسط سال قيمتش به 200 هزار تومان رسيد ولي او آن جنس را نفروخت و بعد از سال خمسي آن جنس دوباره به قيمت 100 هزار تومان بازگشت نمود بايد 40 هزار تومان به عنوان خمس بپردازد كه خمس مقدار افزايش يافته را نيز شامل مي شود.

اما برخي از مراجع ديگر م
ثل آية الله خويي(ره) و آية الله صافي گلپايگاني و آية الله گلپايگاني(ره) مي فرمايند :
خمس مقداري كه بالا رفته بر او واجب نيست بلكه:

آقاي خويي‌: «بلكه مقدار خمس چه نسبتي به مجموع اصل و ربح داشته به همان نسبت از موجودي عينا يا قيمتا بايد بدهد.»آقايان صافي و گلپايگاني: «بلكه همان مقدار از عين را كه در حال استقرار خمس به نسبت تمام عين خمس آن شده در حال گراني عين و ارزاني آن بايد بدهد. مثلا اگر از سرمايه خمس داده شده، جنسي را هزار تومان خريد و در سر سال قيمت آنجنس شش هزار تومان شد شش يك آن جنس خمس آن مي شود كه اگر نپرداخت و قيمت آن در سال بعد هم ترقي كرد قيمت تنزل نمود مثلا به همان هزار تومان اول رسيد بايد شش يك هزار تومان كه قيمت روز اداست بپردازد.»

توضيحات:
منظور از كلمه ربح در كلام آقاي خويي همان سود است و منظور از كلمه عين در فرمايش هر سه بزرگوار، همان اصل مال است در مقابل قيمت يعني به قيمت يك كالا همان قيمت مي گويد و وقتي اصل آن را در نظر مي گيرند تعبير به عين مال مي نمايند. و منظور از كلمه «شش يك» نيز همان يك ششم است. و منظور از «قيمت روز ادا» قيمت زمان پرداخت خمس مي باشد. باز در انتهاي اين نوشتار به خواننده محترم توصيه مي شود كه حتما براي محاسبه خمس خود به افراد مورد اطميناني كه اشراف كامل بر اين دست از مسايل دارند مراجعه نمايند چرا كه اين مسايل به تخصصهاي پيچيده اي نياز دارد!!


منبع: شيعه نيوز


برداشت از

به این مطلب امتیاز دهید:
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در email

فرصت ویژه برای علاقه مندان به نویسندگی

شما می توانید مقالات خود را با نام خود در وب سایت موسسه منتشر نمائید. برای شروع کلیک نمائید.

نویسنده مقاله باشید