شایع ترین سرطان زنان

دكتر حسين برهاني

به طور كلي زناني كه به هر علتي احساس ناراحتي و بيماري در سينه مي‏كنند، تقريبا 20ـ15% موارد مراجعات به درمانگاههاي جراحي و زنان را تشكيل مي‏دهند. اين گروه از خانمها ممكن است داراي ترشحي غير طبيعي از نوك سينه‏ها باشند يا اينكه توده‏اي در سينه خود لمس نمايند و يا درد و تورمي در اين ناحيه داشته باشند. سابقا به علت ناشناخته بودن عوامل بيماري و سير آن و همچنين ترس از مرگ و يا نقص عضو، اين گروه بيماران دچار هيجان و اضطراب شديدي مي‏شدند، ولي امروزه به دليل آگاهي زنان و آشنايي آنان با روشهاي ساده «معاينه خود» به ندرت شاهد مراحل پيشرفته سرطان سينه هستيم و معمولاً بيماري در مراحل اوليه، تشخيص داده مي‏شود. در مورد كشور ما متأسفانه به اين علت آمار دقيقي از مراجعات زنان به درمانگاهها در دست نيست و ميزان ابتلاء به اين سرطان نيز دقيقا معلوم نيست؛ اما در جوامع غربي از هر 14 زن يك نفر دچار اين بيماري است و از هر 20 نفر، يك نفر به علت سرطان سينه فوت مي‏كند.

سرطان سينه تقريبا به عنوان يك بيماري تمدن غرب به شمار مي‏رود ولي شيوع اين بيماري خطرناك، حاكي از گسترش جهاني آن است. بالا بودن سن ازدواج، يعني ازدواج بعد از 30 سالگي يكي از عوامل اين بيماري است. در واقع بالا بودن سن اولين حاملگي در بروز اين بيماري مهم است. با توجه به اينكه در جوامع غربي ميل به ازدواج و حاملگي بسيار كاهش يافته است و همچنين در بين زنان غربي، تغذيه كودك با شير مادر تقريبا فراموش شده است، لذا مي‏توان نتيجه‏گيري نمود كه در ديگر كشورها نيز اين خطر بالقوه وجود دارد كه با روي آوردن به فرهنگ غرب، در آينده منتظر شيوع بيشتر اين بيماري مهلك در بين زنان باشيم. همان‏طور كه قبلاً نيز گفتيم خطر ابتلا به سرطان سينه در زناني كه به كودكان خود شير مي‏دهند بسيار كمتر است& lt;/SPAN>.

علائم و نشانه ‏هاي سرطان سينه:

مطمئنا مهمترين عامل در تشخيص سرطان سينه، خود بيمار است و در واقع او اولين كسي است كه متوجه علائم و تغييرات در اين قسمت از بدنش مي‏شود. مهم است اين است كه بيمار به محض احساس علائم مهم نظير درد، توده و تورم در سينه خود، بايد آن را بپذيرد و سعي نكند از ترس بيماري آن را انكار كند زيرا هر چه مراجعه به تعويق بيفتد پيش‏آگهي بيماري نيز بدتر و وخيم‏تر خواهد شد. علاوه بر اين، گاهي ممكن است مدتها قبل از اينكه بيمار پي به وجود اين علائم ببرد، اين بيماري با يك سير مرموزانه‏اي در مراجعه به پزشك عواقب &l t;SPAN style=”LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif’; FONT-SIZE: 9pt; mso-fareast-font-family: ‘Times New Roman'” lang=AR-SA>بسيار خطرناكي به دنبال دارد. و اما علائم:

1ـ وجود درد:
مثل ساير بيماريها، درد يكي از اولين علائم سرطان سينه است. اگر درد متغير باشد و با سيكل قاعدگي تغيير كند، مي‏تواند به علت تغييرات هورموني و فيزيولوژيك باشد. معمولاً قبل از قاعدگي، بيمار از يك فشار روحي رنج مي‏برد و دچار درد سينه‏ها مي‏شود و اين يك امر طبيعي است. گاهي درد ارتباطي با سيكل قاعدگي ندارد. در اين صورت به طور قطع نمي‏توان اظهار نظر كرد، اما ممكن است اين چنين درد با سرطان سينه مربوط باشد و يا ناشي از التهاب و عفونت يا فيبروآدنوم باشد.
وجود سابقه اختلال و ناراحتي در سينه‏ها مثل سابقه آبسه، ضربه و كيست، سن اولين حاملگي و تعداد حاملگيها، شيردهي به كودكان ممكن است احتمال ضايعه سرطاني و بدخيم سينه را كمتر كند.

2ـ وجود توده در سينه:
همان‏طور كه گفتيم بيمار اولين فردي است كه وجود توده را احساس مي‏كند. اگر توده نرم باشد معمولاً جاي نگراني نيست و مي‏تواند ناشي از تجمع چربي در اين ناحيه باشد كه اصطلاحا آن را ليپوم مي‏گويند. و يا ممكن است يك كيست نرم و شل معمولي

باشد. در مواقعي كه توده سفت باشد، بخصوص اگر حدود آن را نتوان از بافت طبيعي تشخيص داد، به وجود بيماري فيبروآدنوز مشكوك مي‏شويم. اگر توده قابل لمس سخت باشد و با چسبندگي به بافتهاي سطحي يا عمقي همراه باشد، شديدا به نفع تشخيص سرطان سينه است.

3ـ تغييرات پوست سينه:
الف ـ توده‏هاي قابل رؤيت به نفع كيست، سرطان و يا فيبروآدنوم خيلي بزرگ سينه است.

ب ـ فرورفتگي در پوست سينه شديدا به نفع سرطان سينه است، حتي اگر خيلي خفيف باشد. بنابراين توصيه مي‏شود كه در صورت مشاهده هرگونه فرورفتگي و در واقع كشيده شدن پوست به داخل نسج سينه، بايد هر چه سريعتر به پزشك معالجه مراجعه نمود و آن را به عنوان زنگ خطري براي احتمال وقوع سرطان در نظر گرفت.

ج ـ اگر بر روي يك توده قابل لمس سينه رنگ پوست به رنگ پوست پرتقال باشد، علامت مشخصه سرطان است. رنگ قرمز پوست معمولاً عفونت را مطرح مي‏كند.

4ـ زخم:
زخم در روي سينه احتمال سرطان غفلت شده افراد پير را مطرح مي‏نمايد.

5ـ اختلالات نوك سينه&l t;/B>:
همان‏طور كه گفتيم توكشيدگي يا فرورفتگي نوك سينه احتمال يك ضايعه عميق و سفت مثل سرطان يا گشاد شدن مجاري شيري را مطرح مي‏نمايد. ضايعات پوستي از جمله اگزما كه ناحيه نوك سينه يا هاله رنگي نوك سينه را درگير مي‏كند، اگر چنانچه يكطرفه باشد، يك نوع بيماري به نام بيماري «پاژه پستان» را كه تظاهري از سرطان است، مطرح مي‏كند. ترشح غير عادي از نوك سينه نيز علامت مهمي در تشخيص اين بيماري است. اگر ترشحات سبز رنگ باشند مي‏تواند دليل بر وجود كيستهاي فيبروآدنوز، يائسگي و گشادشدگي مجاري شيري باشد. ولي در صورتي كه اين ترشح خون‏آلود باشد سرطان سينه را مطرح مي‏كند.