هليكو باكتر پيلوري چيست؟

زخم گوارشی یا “اولسر پپتیک” قرنهاست که انسانها را گرفتار کرده است.

امروزه می دانیم که یک میکروب عامل این بیماری است: یک باکتری به نام “هلیکوباکتر پیلوری”.
معده شما یک از بدترین جاها برای رشد یک میکروب است. در واقع هلیکوباکتر پیلوری تنها باکتری است که میتواند در معده زنده بماند و رشد کند.

 این باکتری بقای خود را مدیون خواص متعددی است
که توضیح دهنده قدرت سازگاری منحصر به فرد آن است.

 ▪ اول اینکه این میکروب به مقدار کمی اکسیژن برای ادامه حیات نیاز دارد.
 ▪ دوم اینکه شکل مارپیچی آن به این باکتری اجازه میدهد خود را در میان لایه مخاطی پوشاننده پوشش معده وارد کند.
▪ سوم اینکه این باکتری تا حداکثر هفت پروتئین شلاق مانند دارد که از انتهای باکتری بیرون زده اند و ان را درون لایه مخاطی حرکت میدهند.

▪ چهارم اینکه این باکتری دارای گیرنده های مخصوصی است که به آن امکان میدهد راه خود را در میان مخاط بگشاید و به سلولهای پوشش معده بچسبد.

هلیکوباکتر پیلوری یک خاصیت دیگر هم دارد که از همه مهمتر است. این باکتری میتواند مولکولهای “اوره” – ماده شیمیایی که در بافتها و مایعات بدنی انسان وجود دارد- را تجزیه کند.
این فرآیند باعث ایجاد آمونیاک و دی اکسید کربن می ش
ود، که غلاف ابرمانندی در اطراف باکتری به وجود می آورد که آن را از اثر اسید معده که باکتریهای معمولی را میکشد، حفاظت میکند.

این توانایی برای تجزیه اوره امتیاز بزرگی برای هلیکوباکتر پیلوری است، اما پزشکان این خاصیت را به امتیازی برای خودشان بدل کرده اند، به این ترتیب که با “آزمون تنفسی اوره” وجود عفونت با این باکتری را تشخیص میدهند.

● چه کسی هلیکوباکتر میگیرد؟

بر اساس بهترین تخمینها حدود نیمی از جمعیت جهان با هلیکوباکتر پیلوری آلوده هستند و این شیوع آن را شایعترین عفونت باکتریایی در انسانها میسازد.

از آنجایی که این ارگانیسم تنها از طریق آب و غذا منتقل میشود که با مواد مدفوعی عفونی انسان آلوده شده باشند، عفونت با هلیکوباکتر پیلوری بیش از همه در مناطقی شایع هستند که ازدحام جمعیت، بهداشت نامناسب و عدم رعایت کافی نظافت وجود داشته باشند.

در کشورهای رو به توسعه شیوع عفونت با این باکتری به ۸۰ درصد می رسد. میزان عفونت با این باکتری در یک کشور بر حسب سن و وضعیت اجتماعی- اقتصادی متفاوت است.