چگونه یک مقاله بنویسیم؟
ساختار مقاله چیست؟ نسبت ساختار به مقاله مثل اسکلت بدن انسان بهکلیت بدن است. اگر اسکلت برداشته شود گوشت و اعضاء و جوارح بدن مثلخمیر فرو مىریزد. لذا با این استعاره اهمیت و معناى ساختار معلوم
به قول سدفیلدsyd field و بنا به تعبیرى که براى ساختار دارد. مثل رابطه یخ و
آباست. یخ ساختار کریستالى معینى دارد که جدا و منفک از آب است. اما وقتىیخ ذوب و تبدیل به آب شد تشخیص اینکه ابتدا چه شکلى بوده است، غیرممکن است. یکى از تعاریف ساختار عبارت است از هر چیز ساخته یا سامانیافته مثل یک ساختمان یا گنبد؛ ترکیب یا رابطه متقابل اجزاى یک کل؛ هر چهبه طور قرینه کنار هم گذاشته شده باشند، آرایش اجزاء یا عناصر در کنار هم کهدر عین حال « کلى» فراتر از جمع اجزاء است.
با این وجود نویسنده تازه کار مىپرسد در حوزه عمل و روى کاغذ یعنى چه؟ مىگوید منهمه چیز را آماده کردهام؛ تنقلات، مخلفات و اطلاعات. مىخواهم نوشتنمقاله را شروع کنم. مصیبت تازهام این است که نمىدانم از کجا شروع کنم؟چگونه ادامه دهم و چگونه به پایان رسانم. پاراگرافها چگونه به هم چفتشوند که مانند حلقههاى زنجیر پیوسته دیده شوند. سطور چگونه کنار همقرار گیرند که وصله پینه به نظر نیایند. از هر مطلب تهیه شد و منابع قابلبهرهبردارى، چقدر برداشت کنم؟ کدام مطالب را در کجاى مقاله بکار گیرم؟ وسوالهایى از این قبیل دغدغههاى جدید نویسنده هستند.
قبل از آنکه به این سوال پاسخ دهیم. یک امر مسلم باید مورد تأکید گیرد.شروعى قابل توجه و پایانى بیاد ماندنى. به قول گابریل گارسیا مارکز Gabriel Garsia Markes ابتدا شروع و پایان را بنویسید. یا حداقل طرح آن را پىریزى کنید. به جمله ابتدا و انتهایىمقالهاى از رابرت فیسک Rabert fisk روزنامه نگار انگلیسى با عنوان «آمریکا مىخواهدخفه شویم» توجه کنید. آیا مىتوان گفت او شروع و پایان مقاله خود را طراحى نکرده است؟
شروع مقاله
«خفه شوید» این خط مشى جدید سیاست خارجى ارباب ماست. وقتى سناتور ادوارد کندى عراق را ویتنام جرج بوش نامید وزیرخارجه آمریکا کالین پاول به کندى گفت: در مورد تعابیر وتفاسیرى که ارایه مىدهى کمى جلوى خودت را بگیر و مواظبباش. «به یاد مىآورم زمانى که آمریکا شروع به بمباران افغانستان کرد، سخنگوى کاخ سفید ادعا کرد که «بعضىخبرنگاران سوالهایى مىکنند که مردم آمریکا خواهانپرسیدن این گونه سوالها نیستند.»
پایان مقاله
در پایان من گمان مىکنم که احتمالاً عراقىها پیامى بزرگتر ازپیام راى دهندگان آمریکایى در زمان انتخابات ریاستجمهورى آینده آمریکا تحویل آمریکائیان دهند. آنها تصمیم مىگیرند که بوش این انتخابات را ببرد یا ببازد. درست همینقضیه را براى تونى بلر پیش بینى مىکنم. خیلى بامزه است کهمردمى خیلى دورتر از ما و آن هم فقط 26 میلیون جمعیت، بتوانند تاریخ سیاسى ما را تغییر بدهند و به این ترتیب در آیندهاین آنها خواهند بود که از ما انتظار داشته باشند که «خفه شویم»
رابرت فیسک، ایندیپندنت، 15 آوریل
شروع جذاب، پایان به یاد ماندنى
اگر شما غذایی خوب و سفرهاى رنگین براى من تدارک دیده باشید اما درِ اتاقى را که در آن سفره پهن است بر من قفل کرده، پنجرهاى نیز بر آن نگشوده باشید.چگونه من متوجه مرحمت شما خواهم شد. این «در» همان آستانه ورود یامدخل مقاله است.
یک اصطلاح روزنامه نگارى مىگوید: قلابتان را در همانشروع مقاله وصل کنید(have a grabbing intro) به عبارتی مقالهى ما با هر میزان اطلاعات کارآمد، زمانىمفید است که خوانده شود.
یک شروع بد مىتواند بعنوان بزرگترین مصیبت باشد و فرصت مطالعهى نوشتهى ما را از مخاطب بگیرد. شروع باید جذاب و بهگونهاى باشد که یقهى مخاطب را بگیرد و او را به درون مقاله بکشاند ،یاحداقل گفتن یک بفرما را از او دریغ نکند. ایجاد جذابیت از راههاى مختلف ممکن است؛ نقل یک حکایت یا روایت، یک نقل قول، ایجاد یک تصویر، یکخبر جذاب و تکان دهنده، یک ضربالمثل، طرح یک سوال و… مىتواندشروع جذابى براى نوشته ما به ارمغان آورد.
برندان هِنسى Brendan Hennessy در کتاب «نوشتن مقالات فیچر» writing feature articles ویژگىهایى را براى شروع و لید مقاله به شرح زیر برشمرده است:
1, استفاده از حقایق چشمگیر و جذاب use of striking facts
2. استفاده از لطیفه و حکایت ancdote
3. تشریح و توصیف description
4. دلیل و برهان آوردن از طریق مقایسه و تمثیل Exposition/argument by analogy
5. نقل قولى که از طریق مصاحبه بدست آمده است
< P style="TEXT-ALIGN: justify; LINE-HEIGHT: 200%; MARGIN: 0in 0in 10pt; unicode-bidi: embed; DIRECTION: rtl; mso-margin-top-alt: auto; mso-margin-bottom-alt: auto" dir=rtl class=MsoNormal align=justify>A quote from the subject of an interview
6. نکتههاى پرشور، شگفتانگیز و یا تکان دهنده vivid, surprisng, or shocking statement
7. سوال Question
8. مناسبت روز Topical
9. برملا ساختن نیمه پنهان خبر Digging behind the news
10. استفاده از شهرت و آوازهcelebrity peg
11. شوخ طبعى و استفاده از کنایه و طنزhumour / Irony
12. تجربه شخصىpersonal experience
13. ایهام، نهفتگى cryptic
14. تضاد و تقابل contrast
بخش ارتباطات تبیان
منبع: رو دررو – سایت دکتر احمد توکلی–