مصاحبه با دکتر غلامحسین غفارپور، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
▪ آقای دکتر! آیا اختلال در عملکرد غده تیرویید تاثیر خاصی بر پوست و مو دارد؟
بله، به طور کلی افرادی که دچار اختلال در عملکرد غده تیرویید اعم از پرکاری یا کم کاری هستند، دچار عوارضی در پوست و مو می شوند که این عوارض با توجه به نوع اختلال و نوع درمان و همچنین مدت درمان متفاوت خواهد بود.
▪ در مورد کم کاری تیرویید این عوارض در پوست و مو به چه صورت بروز می کند؟
همان طور که در نمونه مطرح شده مشاهده می شود اگر کم کاری غده تیرویید برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، تاثیرهای خاصی را روی پوست و موی فرد به جا می گذارد که این تغییرها در موها باعث خشک شد
ن، ریزش، بد رنگ شدن و از بین رفتن جلای آنها می شود. البته این عوارض بر پوست نیز قابل مشاهده اند که از مهم ترین آنها می توان به پوسته پوسته شدن و خشک شدن پوست اشاره کرد.
▪ این عوارض در پرکاری تیرویید به چه صورت بروز می کنند؟
پرکاری تیرویید نیز بر پوست و مو تاثیر گذار است و باعث ریزش موها می شود. در عین حال پرکاری تیرویید اثری متفاوت بر پوست دارد. این اختلال برعکس کم کاری تیرویید، باعث مرطوب شدن بیش از حد پوست بدن نیز می شود.
▪ آیا درمان اختلال غده تیرویید می تواند عوارض به وجود آمده در بافت پوست و مو را نیز برطرف کند؟
بله، در کم کاری تیرویید با استفاده از داروی لووتیروکسین به تدریج مشکل پوسته پوسته شدن، زبری و خشکی پوست و همچنین ریزش مو و تنک شدن آن برطرف خواهد شد و جای نگرانی نخواهد بود. اما در اختلال پرکاری تیرویید، مساله کمی متفاوت است. به این معنی که در درمان این اختلال، داروهای ضدتیروییدی که برای بیماران تجویز می شوند، خود باعث عوارضی مانند افزایش ریزش مو می شوند. البته در این موارد هم جای نگرانی چندانی وجود ندارد زیرا پس از کنترل پرکاری تیرویید و قطع داروها، ریزش موها کاهش پیدا می کند و موی فرد به حالت قبل بازمی گردد.
▪ بعضی از افراد مبتلا به اختلال عملکرد غده تیرویید، همزمان با درمان این اختلال، از داروهای جلوگیری کننده از ریزش مو مانند فیناستراید نیز استفاده می کنند. آیا این داروها با هم تداخل ندارند؟
خیر، در کل داروهای مربوط به کنترل اختلال های غده تیرویید تداخل خاصی با داروهایی مانند فیناستراید که برای جلوگیری از ریزش مو تجویز می شود، ندارند. البته در موارد پرکاری و کم کاری تیرویید نیازی هم به مصرف فیناستراید و داروهای مشابه آن نیست. به دلیل اینکه علت ریزش موها در این موارد تحت تاثیر هورمون های مردانه نیست و مصرف این داروها تاثیر چندانی در کم کردن ریزش موها ندارد.
▪ در طول دوره درمان تیرویید، بیماران باید چه اقدام هایی را برای کاهش ریزش مو انجام دهند؟
در طول مدت درمان با داروهای مربوط به کم کاری تیرویید، برای جلوگیری ریزش مو می توان مراقبت هایی را انجام داد. از جمله این مراقبت ها می توان به استفاده از شامپوهای مخصوص موهای خشک برای جلوگیری از شکنندگی و ریزش موها اشاره کرد. البته استفاده از شامپوهایی که برای موهای رنگ شده تهیه شده است نیز در این موارد می تواند مطلوب باشد. همچنین می توان پس از شستشوی موها با شامپو از نرم کننده ها و پس از استحمام نیز از روغن های مخصوص مو استفاده کرد. انتخاب شانه های مناسب که کمتر موها را تحت کشش قرار دهند نیز می تواند در حفظ موهای این افراد موثر باشد. در پرکاری تیرویید که داروهای آن نیز باعث افزایش ریزش مو می شوند، افراد مبتلا می توانند برای کاهش ریزش مو از محلول ماینوکسیدیل استفاده کنند. این محلول باید روزانه دوبار، یک بار صبح و یک بار شب به صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد تا به تقویت مو کمک کند. مکانیسم اثر قطعی این محلول هنوز مشخص نیست ولی به طور کلی باعث تحریک ریشه و افزایش رشد مو می شود.
▪ در مورد مراقبت های پوست هم نکته خاصی وجود دارد؟
بله، با فرارسیدن فصول سرد سال مراقبت از پوست برای تمام افراد لازم است ولی در مورد افراد مبتلا به کم کاری تیرویید که پوست آنها دچار خشکی و ترک خوردن می شود، این مراقبت ها ضروری تر از افراد سالم به نظر می رسد. کاهش دما و هوای سرد می تواند باعث شکسته شدن طبقه شاخی پوست و در نتیجه کم شدن رطوبت آن پوست شود که این عارضه در نهایت باعث پوسته پوسته شدن بافت پوست خواهد شد. در این موارد افراد مبتلا به کم کاری تیرویید می توانند از کرم های نرم کننده یا چرب کننده پوست، کرم اوسرین، روغن وازلین و حتی گلیسرین استفاده کنند.
▪ حرف آخر؟
در کل به نظر نمی رسد که اختلال در عملکرد غده تیرویید به تنها
یی بتواند عارضه جدی ای را روی پوست و موی افراد باقی بگذارد. البته این مساله به شرطی است که این افراد نکته های مراقبتی و بهداشتی را کاملا رعایت کنند و به موقع برای درمان مشکل تیرویید خود به متخصص غدد داخلی مراجعه کنند.
پیمان صفردوست
گردآوری و تنظیم:گروه سلامت پرشین پرشیا www.persianpersia.com
