ورود

ثبت نام

موسسه قرآن و نهج البلاغه
home-icone
Institute of Quran & Nahjul Balaghah

ابعاد علمی انتظار

فهرست مطالب

نگهبانی ایمان


يكي‌ از ابعاد عظيم‌ تكليف‌ حساس‌ و بزرگ‌ در روزگاران‌ غيبت‌ و انتظار، حفظ‌ دي
ن‌ و نگهباني‌ مرزهاي‌ عقيدتي‌ و حراست‌ باورهاي‌ مقدس‌است‌. جامعه‌ي‌ منتظر نبايد درباره‌ي‌ اين‌ امر عظيم‌ سستي‌ روا بدارد
لازم‌ است‌ فروغ‌ ايمان‌ و نور يقين‌ و پرتو عقيده‌ي‌ به‌ حق‌ و تشعشع‌ اعتقادات‌ راستين‌ همواره‌ در دل‌ و جان‌ مردم‌ محفوظ‌ باشد و پيوسته‌ژرفتر و ژرفتر شود و بارورتر و بارورتر گردد
لازم‌ است‌ جان‌ و دل‌ نوباوگان‌ و نوجوانان‌ و جوانان‌، هر دم‌ در برابر تابش‌ اعتقادات‌ حقه‌ قرار گيرد و از اين‌ تابش‌ و تجلي‌ آكنده‌ گردد
لازم‌ است‌ ايمان‌ جزء وجود آنان‌ و مايه‌ي‌ تقوم‌ هويت‌ اصلي‌ آنان‌ باشد تا كم‌كم‌ حق‌ و فداكاري‌ در راه‌ اعتلاي‌ حق‌ چون‌ خون‌ همه‌ي‌ وجودآنان‌ را گرم‌ كند و چون‌ روح‌ جوهر حيات‌ آنان‌ باشد
لازم‌ است‌ سعي‌ شود تا ايمان‌ اعتقادي‌ با ايمان‌ عملي‌ در آنان‌ اتحاد يابد و از نخستين‌ سنين‌ تكليف‌ و توجه‌ بعد عمل‌ به‌ احكام‌ نيز عمل‌درست‌ در زندگاني‌ آنان‌ حضور قاطع‌ بيابد
در روزگار غيبت‌ امام‌ و طولاني‌ شدن‌ عصر انتظار ممكن‌ است‌ شبهه‌هايي‌ در ذهن‌ برخي‌ بيابد يا شياطين‌ پنهان‌ و شياطين‌ آشكار به‌ سست‌كردن‌ پايه‌هاي‌ اعتقادي‌ كساني‌ بويژه‌ جوانان‌ برخيزند. بايد در برابر اين‌ شبهه‌ها مقاومت‌ كرد و آنها را از ذهنها و دلها زدود .همچنين‌ مطالب ‌و مسائلي‌ در روند زمانه‌ و تحولات‌ زندگي‌ بشر و پيدا شدن‌ افكار و مسلكها ،بروز مي‌كند كه‌ ممكن‌ است‌ ظلمتهاي‌ فكري‌ بيافريند و به‌ايمانها و روشناييهاي‌ قلوب‌ زيان‌ برساند بايد در برابر اين‌ مطالب‌ و مسائل‌ نيز پايدار بود و پايداري‌ كرد و در رد و رفع‌ آنها و روشن‌ كردن‌پوچي‌ آنها به‌ كوشش‌ برخاست‌.
بطور كلي‌ حوزه‌هاي‌ علمي‌ و اعتقادي‌ و نگهبانان‌ ميراث‌ قرآني‌ و فرهنگ‌ تربيتي‌ اسلامي‌، بايد در برابر همه‌ي‌ اين‌ تهاجمات‌ پايداري‌ كنند و به‌ تناسب‌ هر مورد به‌ دفع‌ اين‌ زيانها و خطرها بپردازند. اينهمه‌ تاكيد كه‌ در احاديث‌ درباره‌ي‌ حفظ‌ ايتام‌ آل‌ محمد(ع‌) شده‌ است،‌ قسمتي‌از آن‌ تاكيدها ناظر به‌ اين‌ بعد است‌، بعد اعتقادي‌. اين‌ ايتام‌، ايتام‌ معنوي‌ و تربيتي‌ هستند و اين‌ حفظ‌، -از جمله‌- حفظ‌ اعتقاد ديني‌ و تربيت‌ديني‌ است‌ در توده‌ها، بويژه‌ در جوانان‌ و نوجوان.‌ و اينهمه‌ كه‌ اهميت‌ داده‌اند به‌ پاسداري‌ از مرزهاي‌ اعتقادي‌ و گفته‌اند عالمان‌ ،حافظ‌ دين‌و نگهبانان‌ عقايد مردم‌ از انح
راف،‌ “پاسداران‌” مرزهاي‌ دينند، اينها همه‌ در آن‌ صورت‌ است‌ كه‌ اين‌ نگهباني‌ و پاسداري‌ به‌ نحو احسن‌ به‌عمل‌ آيد.
حفظ‌ و گسترش‌ اعتقاد ديني‌ و شناخت‌ درست‌ اعتقادي‌ و عملي‌ كه‌ وسيله‌ي‌ تشخيص‌ حق‌ از باطل‌ است‌ در روزگار متصل‌ به‌ ظهور مفيدتر بلكه‌ لازمتر است‌. چنانكه‌ در احاديث‌ رسيده‌ است‌ و اين‌ بدان‌ علت‌ است‌ كه‌ تنها دارندگان‌ عقيده‌ و عملند كه‌ در مسائل‌ و حوادث‌پيش‌ از ظهور گم‌ نمي‌شوند و دچار ترديد نمي‌گردند و حق‌ را تشخيص‌ مي‌دهند. آري‌ آنان‌ كه‌ اعتقاد صحيح‌ و عمل‌ صالح‌ داشته‌ باشند به‌تصديق‌ و تاييد مهدي‌(ع‌) مبادرت‌ مي‌كنند و به‌ سعادت‌ بزرگ‌ مي‌رسند. اين‌ است‌ كه‌ تا به‌ هنگام‌ ظهور مهدي‌ يعني‌ هنگامي‌ كه‌ فرياد او به‌گوش‌ همگان‌ برسد بايد اعتقاد صحيح‌ و عمل‌ صالح‌ در مردم‌ منتظر حفظ‌ گردد.
در احاديث‌ و تعاليم‌ از اهميت‌ ايمان‌ در عصر غيبت‌ به‌ گونه‌هايي‌ عجيب‌ ياد شده‌ است‌ و منتظران‌ مومن‌ داراي‌ مقام‌ و منزلت‌ شمشيرزنان‌ در ركاب‌ پيامبر دانسته‌ شده‌اند از اين‌ بالاتر پيامبر اكرم‌ آنان‌ را برادران‌ خود خوانده‌ است‌. همچنين‌ از نظر خردمندي‌ و بصيرت‌ واعتقاد و اخلاص،‌ مورد ستايش‌ بسيار قرار گرفته‌اند. دلهاي‌ منتظران‌ مومن‌ در سخن‌ امام‌ صادق‌(ع‌) كه‌ سپس‌ نقل‌ خواهد شد چونان‌ “قنديلهاي‌ روشن‌” توصيف‌ شده‌ است‌.
پيامبر اكرم‌(ص‌) خطاب‌ به‌ اصحاب‌:
… شمايان‌ اصحاب‌ منيد، ليكن‌ برادران‌ من‌ مردمي‌ هستند كه‌ در آخرالزمان‌ مي‌آيند. آنان‌ به‌ نبوت‌ و دين‌ من‌ ايمان‌ مي‌آورند با اينكه‌ مرا نديده‌اند… هر يك‌ از آنان‌ اعتقاد و دين‌ خويش‌ را با هر سختي‌ نگاه‌ مي‌دارد چنانكه‌ گويي‌ درخت‌ خار مغيلان‌ را در شب‌ تاريك‌ با دست ،‌پوست‌ مي‌كند. با آتش‌ بر دوام‌ چوب‌ داغ‌ را در دست‌ نگاه‌ مي‌دارد. آن‌ مومنان‌ مشعلهاي‌ فروزانند در تاريكيها. خداوند آنان‌ را از آشوبهاي‌تيره‌ و تار (آخرالزمان‌) نجات‌ خواهد داد. لاحدهم‌ اشد بقية‌ علي‌ دينه‌ من‌ خرط‌ القتاد في‌ الليلة‌ الظلماء او كالقابض‌ علي‌ جمر الغضا اولئك‌مصابيح‌ الدجي‌ ينجيهم‌ الله‌ من‌ كل‌ فتنة‌ غبرأ مظلمه.


 


عدل‌ و احسان‌


مساله‌ي‌ ديگري‌ كه‌ مسلمان‌ منتظر بايد به‌ آن‌ اهميت‌ بسيار بدهد و در تحقق‌ و گسترش‌ آن‌ بكوشد ،عدل‌ و احسان‌ است‌. يكي‌ از شعارهاي ‌سرلوحه‌اي‌ در قرآن‌ كريم‌ اين‌ شعار سترگ‌ است: ان‌ الله‌ يامر بالعدل‌ و الاحسان‌: خداوند به‌ اقامه‌ي‌ عدل‌ و اشاعه‌ي‌ احسان‌ امر مي‌كند
سخن‌ از عدالت‌ و دادگري‌ در اسلام‌ و قرآن‌، اصلي‌ است‌ بنيادي‌ و همه‌گير كه‌ نيازي‌ به‌ توضيح‌ ندارد. اهميت‌ اين‌ اصل‌ تا آنجاست‌ كه‌ دربسياري‌ از احكام‌ فقهي‌ و عبادي‌ نيز به‌ گونه‌اي‌ به‌ لزوم‌ عدالت‌ بر مي‌خوريم‌. از جمله‌ در نماز جماعت‌ كه‌ مي‌گويند پيشنماز بايد عادل‌باشد و ا
ين‌ عدالت‌ كه‌ در پيشنماز شرط‌ است‌ نيز به‌ نوعي‌ ترك‌ ظلم‌ است‌ نسبت‌ به‌ نفس‌ و نسبت‌ به‌ غير.
اين‌ است‌ كه‌ منتظران‌ ظهور دولت‌ حق‌ و حكومت‌ عدل‌ كه‌ دينشان‌ اسلام‌ است‌ و كتابشان‌ قرآن‌ و نخستين‌ امامشان‌ علي‌ بن‌ ابيطالب‌ است(‌يعني‌ تجسم‌ اعلاي‌ عدالت‌ و دادگري‌) و خود، در انتظار تحقق‌ حكومت‌ عدل‌ جهاني‌ به‌ سر مي‌برند بايد پيوسته‌ نمونه‌ي‌ اين‌ عدل‌ وعدل‌طلبي‌ باشند و اين‌ چگونگي‌ را نشان‌ دهند و جامعه‌ي‌ خويش‌ را از احسان‌ سرشار سازند بايد جامعه‌ي‌ آنان‌ نمونه‌ي‌ آن‌ عدل‌ و دادي‌باشد كه‌ از آن‌ دم‌ مي‌زنند و منتظر ظهور ابعاد ملي‌ و جهانگير آنند.
مي‌شود جامعه‌اي‌ ،خود را منتظر حكومت‌ عدل‌ جهاني‌ بداند و خود در محيط‌ خود در روابط‌ خود در معاملات‌ و حقوق‌ و قوانين‌ خودعدالت‌ را عملي‌ نسازد و رعايت‌ نكند و به‌ عدل‌ و داد نگرايد و از عدل‌ و داد طرفداري‌ نكند و در راه‌ آن‌ به‌ پا نخيزد و نشاني‌ از بسط‌ وعدل‌ و احسان‌ در آن‌ جامعه‌ نباشد؟ اين‌ امر چگونه‌ مي‌تواند بود؟ و اگر باشد صدق‌ اينگونه‌ مردمي‌ در انتظار از كجا نمودار خواهد گشت؟


 


ديندارى


از ويژگيهاى انسان منتظر ديندارى است و ديانت پيشگى، جز اين نمى توان تصور كرد. انسان در دوران غيبت، بايد با مواظبت بيشتر، به امر دين خود، و به ديندارى و صحّت اعمال خود بپردازد و از هر گونه سستى، انحراف دورى گزيند و در خط صحيح قرار گيرد و دائماً متوجه و متوسل به امام خود باشد امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمود: «براى صاحب الامر غيبتى طولانى است; در اين دوران هر كسى بايد تقوى پيشه كند و چنگ در دين خود زند».

تمرين و رياضت


منتظران با اخلاص در مرحله ى تربيت نفس و خود سازى به امر ديگرى نيز بايد توجه كنند توجه
ى عميق. آن امر، تمرين زندگى است ساده و خشن و دور از رفاه و تن آسانى، تا بدينگونه با زندگى پيشواى قيام هماهنگ گردند و تاب پيروى از او پيدا كنند.

هيچگونه ضعفى و سستى و اميال و علايقى نبايد شخصيت صخره سانِ انسان منتظر را دستخوش قرار دهد. امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: «
درباره ى خروج قائم، خيلى عجله داريد، هان! به خدا سوگند، او جامه ى مويين مى پوشد و نان جوين مى خورد.
روزگار قيام او، روزگار به كار بردن شمشير است . . . او شبانگاهان به دردمندان و نيازداران سر مى زند و روزها به نبرد در راه دين مى پردازد. .


آرى درد آشنايان! به همراهى آن پيشواى درد آشنا به پا مى خيزند و جباران را با مجاهده و جنگ، در پرتو يارى و نصر خدايى، از ميان بر مى دارند و خود مانند محرومترين محرومان زندگى مى كنند. خوراكى خشك و اندك مى خورند و جامه اى خشن و كم بها مى پوشند. اينسان رفتار مى نمايند تا محروميت را از جهان بردارند.


 


تقيد مكتبي‌


يكي‌ از ابعاد مهم‌ در فلسفه‌ ي‌ عالي‌ تشيع‌ تقيد به‌ مكتب‌ و خط‌ مكتب‌ است‌ در صخره‌ي‌ استوار اعتقادات‌ شيعي‌ به‌ تعبير ديگر تولي‌ وتبري‌ متابعت‌ محبت‌آميز از حق‌ و دستورات‌ اهلبيت‌ در تمامي‌ شؤون‌ و مخالفت‌ خصمانه‌ با ناحق‌ و دوري‌ از دشمنان‌ خدا و اهل‌ بيت‌(ع‌)
اين‌ است‌ شعار شيعه‌ در طول‌ تاريخ‌ شيعه‌ فقط‌ دين‌ خدا را مي‌شناسد و به‌ آن‌ عشق‌ مي‌ورزد و هيچ‌ گونه‌ انعطاف‌پذيري‌ در برابر دشمنان‌دين‌ در سراسر وجودش‌ راه‌ ندارد پيامبراكرم‌(ص‌) فرمودند «خوشا به‌ حال‌ منتظراني‌ كه‌ به‌ حضور قائم‌ برسند آنان‌ كه‌ پيش‌ از قيام‌ او نيز پيرو اويند با دوست‌ او عاشقانه‌ دوستند و موافق‌ و با دشمن‌ او خصمانه‌ دشمنند و مخالف.


 &l t;/P>

پارسايي


انسان‌ منتظر حكومت‌ علي‌وار مهدي‌ موعود، علاوه‌ بر تدين‌ و تقوي‌ بايد پارسا باشد و خود را چنان‌ كه‌ آن‌ پيشوا دوست‌ دارد بسازد و بدارد و به‌ او و ياران‌ او شباهت‌ به‌ هم‌ رساند تا به‌ لطف‌ خدا در شمار آنان‌ به‌ حساب‌ آيد امام‌ صادق‌ مي‌فرمايد: هر كس‌ خوش‌ دارد درشمار اصحاب‌ قائم‌ باشد بايد چشم‌ براه‌ باشد و پارسايي‌ پيش‌ گيرد و كردار با ورع‌ داشته‌ باشد
در حديثي‌ ديگر امام‌ محمدباقر(ع‌) مي‌فرمايد: تقوي‌ پيشه‌ سازيد و بار سنگين‌ انتظار را به‌ كمك‌ ورع‌ و پارسايي‌ به‌ منزل‌ رسانيد و باكوشش‌ بسيار در عبادت‌ و اطاعت‌ خدا.
هر يك‌ از شما دينداران‌ هنگامي‌ غرق‌ شادماني‌ مي‌شويد كه‌ به‌ آستانه‌ي‌ ورود به‌ جهان‌ ديگر پا نهيد و دوره‌ي‌ دنيا را سپري‌ كنيد. آنجاچشمانتان‌ به‌ نعمت‌ الهي‌ و كرامت‌ خدايي‌ و بهشت‌ جاوداني‌ روشن‌ مي‌گردد. آنجاست‌ كه‌ همه‌ي‌ اندوهها از ميان‌ مي‌رود و آنجاست‌ كه‌مي‌بينيد راهي‌ كه‌ شما پيموديد، حق‌ بوده‌ است‌ و راهي‌ كه‌ مخالفان‌ شما پيمود‌ه‌اند،باطل.


 


‌انتظار دوران تكليف‌ حساس‌


با توجه‌ و تامل‌ در ابعاد عملي‌ انتظار ، مي‌بينيم‌ كه‌ انتظار تجلي‌ جامع‌ و تبلور كامل‌ تربيتهاي‌ مكتب‌ است‌. پس‌انتظار هم‌ «شاخص‌ مُنّور اَبعاد عَقايد حَقّه»‌ است‌ و هم‌ «تبلور كامل‌ تربيتهاي‌ مکتب».‌ آري‌ غيبت‌، جرياني‌ بسيار عميق‌ و انتظار، جرياني‌ بسيارسازنده‌ و مهم‌ است.‌ دوره‌ي‌ غيبت‌ و انتظار از يك‌ جهت‌ مانند مدتي‌ است‌ كه‌ معلم‌ از كلاس‌ خارج‌ مي‌شود چنانكه‌ در پيش‌ اشاره‌ شد تابنگرد كه‌ شاگردان‌ در غياب‌ او چه‌ مي‌كنند؟ و درباره‌ي‌ تعاليم‌ و تكاليف‌ خود چه‌ سان‌ رفتار مي‌نمايند انسان‌ منتظر كه‌ شاگرد مكتب‌پيامبران‌ و حاضر در كلاس‌ درس‌ حق‌ است‌ بايد همواره‌ مراقب‌ خود باشد و در علم‌ و عمل‌ بكوشد و ب
داند كه‌ معلم‌ از كلاس‌ بيرون‌ رفته‌است‌ و هر لحظه‌ ممكن‌ است‌ برسد و او را در آن‌ حال‌ كه‌ هست‌ ببيند بايد هميشه‌ در حالي‌ باشد كه‌ رضاي‌ كامل‌ خاطر معلم‌ را فراهم
آورد.


 


آمادگي‌ نظامي‌


امر بسيار جالب‌ و بسيار مهم،‌ امر آمادگي‌ نظامي‌ در عصر انتظار است.‌ مومن‌ منتظر بايد هميشه‌ آمادگي‌ نظامي‌ و نيروي‌سلحشوري‌ داشته‌ باشد تا به‌ هنگام‌ طلوع‌ حق‌ به‌ صف‌ پيكاران‌ ركا
ب‌ آنحضرت‌ بپيوندد امام‌ صادق‌(ع‌) فرمودند: «ليعدن‌ احدكم‌ لخروج‌القائم‌ و لو سهما فان‌ الله‌ اذا علم‌ ذلك‌ من‌ نيته‌ رجوت‌ لان‌ ينسي‌ في‌ عمره‌ حتي‌ يدركه‌ و يكون‌ من‌ اعوانه‌ و انصاره‌» مي‌بايست‌ هر يك‌ ازشما براي‌ قيام‌ قائم،‌ اگر چه‌ يك‌ تير تهيه‌ كند. همانا خداوند هنگامي‌ كه‌ اين‌ نيت‌ را در او مي‌بيند اميدست‌ كه‌ عمرش‌ را طولاني‌ سازد تاآنكه‌ او را دريابد و از ياران‌ و ياوران‌ او باشد.
در گذشته‌ شيعيان‌ به‌ اين‌ امر توجه‌ بيشتري‌ داشتند تا جايي‌ كه‌ برخي‌ شمشير يا سلاحي‌ ديگر در خانه‌ نگاه‌ مي‌داشتند. به‌ بعد انساني‌ اين‌كار بنگريد! انسان‌ در مدت‌ عمر خود اسلحه‌ داشته‌ باشد كه‌ به‌ هنگام‌ ظهور منجي‌ انسانيت‌ و گسترنده‌ي‌ اصول‌ عدالت‌ و در هم‌ كوبنده‌ي‌ جباران‌ به‌ او بپيوندد و براي‌ نجات‌ بشريت‌ مظلوم‌ و انسانيت‌ محروم‌ به‌ پا خيزد. اين‌ چه‌ زلال‌ جاري‌ و چه‌  باور تابنكي است.


 


اخلاق‌ اسلامي‌


& lt;SPAN style=”LINE-HEIGHT: 200%; FONT-FAMILY: ‘Tahoma’,’sans-serif’; COLOR: #0d0d0d; FONT-SIZE: 9pt; mso-fareast-font-family: ‘Times New Roman’; mso-themecolor: text1; mso-themetint: 242″ lang=AR-SA>معلوم‌ است‌ كه‌ اين‌ بعد نيز بايد در جامعه‌ي‌ منتظر حضور محسوس‌ داشته‌ باشد. جامعه‌ي‌ منتظر بايد جامعه‌اي‌ اسلامي‌ باشد و بزرگترين‌وجه‌ تمايز جامعه‌ي‌ اسلامي‌ از ديگر جامعه‌ها همان‌ اخلاق‌ نوراني‌ اسلام‌ است‌. انسان‌ منتظر بايد داراي‌ اخلاق‌ اسلامي‌ باشد و جامعه‌ي‌منتظر بايد مظهر اخلاق‌ اسلامي‌ باشد. امام‌ جعفر صادق‌(ع‌) در حديثي‌ كه‌ بخشي‌ از آن‌ ذكر شد مي‌فرمايد: هر كس‌ خوش‌ دارد در شمار اصحاب‌ قائم‌ باشد بايد در عصر انتظار مظهر اخلاق‌ نيك‌ اسلامي‌ باشد. چنين‌ كسي‌ اگر پيش‌ از قيام‌ قائم‌درگذرد، پاداش‌ او مانند كساني‌ باشد كه‌ قائم‌ را درك‌ كنند و به‌ حضور او برسند پس‌ (در دينداري‌ و تخلق‌ به‌ اخلاق‌ اسلامي‌) بكوشيد و درحال‌ انتظار ظهور حق‌ به‌ سر بريد .اين‌ (كردار پاك‌ و افكار تابناك‌) گوارا باد بر شما اي‌ گروهي‌ كه‌ رحمت‌ خدا شامل‌ حال‌ شماست‌.
و اينكه‌ تاكيد شده‌ است‌ كه‌ شيعه‌ بايد «زَين‌« امامان‌ خود باشد نه‌ «شَين»‌ آنان‌، رعايت‌ آن‌ در عصر انتظار به‌ صورتي‌ موكدتر لازم‌ است‌. شيعه‌بايد با رفتار انساني‌ و اخلاق‌ محمدي-‌ علوي‌ و فضائل‌ جعفري‌، همواره‌ مايه‌ي‌ زينت‌ و افتخار و آبروي‌ ائمه‌ي‌ طاهرين‌ باشد نه‌ مايه‌ي‌ ننگ‌آنان‌. بايد طوري‌ باشد كه‌ ائمه‌ بتوانند به‌ شيعيان‌ خود افتخار كنند و اين‌ رعايت‌ در دوران‌ غيبت‌ امام‌ به‌ احترام‌ امام‌ واجب‌تر است.


www.imamalmahdi.com

به این مطلب امتیاز دهید:
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در email

فرصت ویژه برای علاقه مندان به نویسندگی

شما می توانید مقالات خود را با نام خود در وب سایت موسسه منتشر نمائید. برای شروع کلیک نمائید.

نویسنده مقاله باشید