حکمت16_ تدبیر بشر و تقدیر الهی
و قال(ع): تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِیرِ، حَتَّى یَکُونَ الْحَتْفُ فِی التَّدْبِیرِ
واژگان مهم:
تَذِلُّ: ذلیل میشود، رام میشود
لِلْمَقَادِیر: برای قضا و قدرها
حَتَّى یَکُونَ: تا اینکه میباشد
الْحَتْف: تباهی، مرگ
ترجمه:
کارها چنان رام و پیرو مقدّرات است؛ که گاهی تباهی در تدبیر و دور اندیشی است.
چکیده مفاهیم:
تدبیر بشر نمیتواند مانع از قضا و قدر الهی باشد، گاه تقدیرات، همه تدبیرهای بشر را برهم میزند، از این رو حضرت(ع) میفرماید: حوادث وامور، تسلیم تقدیرهاست و آنچه خداوند خواسته است همان میشود،
نه آنچه بشر تدبیر و قصد کرده است، تا جایی که همان تدابیری که بشر به خیال خود به او سود میرساند، به تباهی یا مرگ منجر میشود.
نکتــــــهها
1- تمام مقدرات به دست خداست و هر کاری در عالم انجام میشود، با اذن و خواست و قدرت خدا انجام میگیرد که: «لا حول و لا قوة الا بالله» بنابراین، خواست و تدبیر انسان، آنگاه به سرانجام میرسد که با تقدیر و خواست الهی همراه باشد.
قریش تلاش بسیاری کرد تا ندای پیامبر صلی الله علیه آله از مکه بیرون نرود و حتی تصمیم گرفتند که با هم شبانه پیامبر را بکشند، اما اراده و تقدیر الهی این بود که آن حضرت نجات یابد؛ از این رو، با تدبیر الهی، پیامبر صلی الله علیه آله در شب لیلة المبیت،
به مدینه هجرت کرد و این هجرت، آغاز جهانی شدن دعوت ایشان گردید.
2- خداوند به پیامبرش فرمود: «و هرگز در مورد کاری نگو: «من فردا آن را انجام میدهم، مگر اینکه [بگویی اگر] خدا بخواهد.» خداوند در این آیه توحید افعالی را در کنار اختیار و اراده به ما می آموزد اگر چه در کار خویش مجبور نیستیم، اما نباید در امور مختلف،
ادعای استقلال در عمل و بینیازی از مشیت خدا و اذن او داشته باشیم.
پیـــــــامها
1- اگر تمام مقدرات به دست خداست، دلهره در کارها برای چیست؟! اگر راه را با دقت و تدبیر و برنامهریزی انتخاب کردهایم، بقیه امور را باید به خداوند بسپاریم و از او بخواهیم که ما را از ثمرات نیکوی این مسیر بهرهمند برساند.
2- در حوادث و مقدرات الهی نباید یکدیگر را مقصر بدانیم؛ مثلا بگوییم تو چنین و چنان کردهای و یا اگر تو این کار را نمیکردی، این گونه نمیشد. یا گاهی گفته میشود اگر فلانی ماشین نمیخرید یا به مسافرت نمیرفت، الآن زنده بود یا دست و پایش نمیشکست!!
البته گاهی نتایج نامطلوب برخاسته از انتخابها و اعمال نادرست خود ما است مثلاً بدون آنکه کارایی یک دستگاه پرخطر را بدانیم آن را روشن کرده و خطراتی را متوجه خود و دیگران سازیم، در این صورت، نباید همه آسیبها و ناگواریها را به تقدیر الهی منتسب کنیم و
از پذیرش مسؤلیتِ اشتباه خویش سر باز زنیم.
3- یکی از جاهایی که انسان باید به یاد خداوند بیفتد زمانی است که همه تدبیرهای ظاهری را انجام داده ولی کار بر خلاف اراده او محقق می شود. که نشان از این دارد که انسان در این عالم همه کاره نیست.
لطـــــــــــــــائف
قضا و قدر بر امورند حاکم که تدبیر با مرگ گردد ملازم
خودآزمایی
1. اراده و تدبیر انسان چه زمانی به مرحله عمل رسیده و محقق می شود؟
2. با توجه به چه عقیده ای و چگونه می توان دلهره و اضطراب را از خود دور کرد؟
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor