حجت‌الاسلام والمسلين عبدالكريم بهجت‌پور، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) در بخش اول سخنان خود، به بيان تعدادی از آيات قرآن كريم در زمينه همسرداری پرداخت و با اشاره به اينكه آيه 21 سوره روم، گفت: در اين آيه به آرامش‌بخش بودن، انس و مودت بين همسران اشاره و تأكيد شده كه خداوند آرامش‌بخش بودن، دوستی و مهربانی را در وجود همسران نسبت به يكديگر قرار داده است.
بخش اول مصاحبه را اينجا بخوانيد!
وی در بخش دوم سخنان خود به بررسی مسئله اطاعت زنان از مردان در عرف و آيات قرآن پرداخت و عنوان كرد: در جامعه ما و ساير جوامع عرف‌هايی رايج بوده است، كه اسلام اين عرف‌ها را تا حدی كه منافی با ارزش‌ها نباشد، قبول كرده است.
حجت‌الاسلام بهجت‌پور در ادامه سخنان خود با اشاره به آيه 228 سوره بقره كه می‌فرمايد: «وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِی عَلَیْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَیْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكُيمٌ؛ ومانند همان [وظايفى] كه بر عهده زنان است به طور شايسته به نفع آنان [بر عهده مردان] است و مردان بر آنان درجه برترى دارند و خداوند توانا و حكيم است»، اطاعت زنان از مردان را كه قرآن در مورد آن سخن گفته است، حقی متقابل بين همسران عنوان كرد و گفت: منظور قرآن يك اطاعت محض، صرف و كوركورانه نيست، بلكه مثل همان حقوقی كه برای مردان مقرر شده برای زنان نيز چنين حقوقی است و همچنان كه برای زنان وظايفی در نظر گرفته شده است، برای مردان هم وظايفی است.
| حجت‌الاسلام والمسلين عبدالكريم بهجت‌پور: |
| منظور قرآن از اطاعت زن يك اطاعت محض، صرف و كوركورانه نيست، بلكه مثل همان حقوقی كه برای مردان مقرر شده برای زنان نيز چنين حقوقی است |
وی در مورد مشورت در خانواده و بين همسران گفت: در مورد مشورت و هم‌فكری در آيه 9 سوره قصص می‌فرمايد: «وَقَالَتِ امْرَأَتُ فِرْعَوْنَ قُرَّتُ عَیْنٍ لِّی وَلَكَ لَا تَقْتُلُوهُ عَسَى أَن یَنفَعَنَا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًا وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ؛ و همسر فرعون گفت [اين كودك] نور چشم من و تو خواهد بود او را مكشيد شايد براى ما سودمند باشد يا او را به فرزندى بگيريم ولى آنها خبر نداشتند»، خداوند از اين مشاوره و رايزنی بين زن و شوهر ستايش می‌كند، حتی با اينكه فرعون شخص كافری كه مورد تأييد قرآن نيست و فقط همسرش مورد تجليل قرآن است.
اين مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اينكه گاهی در عرف مطرح می‌شود كه خانم‌ها بايد از مردان اطاعت كنند، تصريح كرد: قرآن اين موضوع را تأييد می‌كند كه همسران بايد با هم‌انديشی و مشورت در خانواده تصميم بگيرند؛ و دستور اسلام اينگونه نيست كه مردسالاری و يا زن‌سالاری در خانواده حاكم باشد بلكه ارزش در اسلام تقوا است.
وی در پاسخ به اين سؤال كه زن و شوهر در قبال دين هم چه وظايفی بر عهده دارند، گفت: در آيه 6 سوره تحريم عنوان شده است كه «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَكُمْ وَأَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ؛ اى كسانى كه ايمان آوردهايد خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوخت آن مردم و سنگهاست حفظ كنيد» مرد وظيفه دارد كه از دين خانواده‌اش دفاع كند و همچنين همسران هم وظيفه دارند كه مسائل دينی را رعايت كنند، اين مسئله رابطه‌ای متقابل است و مثلاً در مورد عفت و عصمت خانواده بيشتر بانوان مورد تأكيد قرار گرفته‌اند، آيه 32 سوره احزاب می‌فرمايد: «یَا نِسَاء النَّبِیِّ لَسْتُنَّ كَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا؛اى همسران پيامبر شما مانند هيچ يك از زنان [ديگر] نيستيد اگر سر پروا داريد پس به ناز سخن مگوييد تا آنكه در دلش بيمارى است طمع ورزد و گفتارى شايسته گوييد» مبادا كه عفاف خانواده با خضوع خانم‌ها در مقابل مردان نامحرم خدشه‌دار شود از سوی ديگر در آيه 6 سوره تحريم به مردان می‌گويد كه موظف به حفظ دين خانواده هستند.
حجت‌الاسلام بهجت‌پور يكی ديگر از مباحثی كه اسلام برای تجليل از روابط بين همسران به آن تأكيد دارد را مسئله توجه به نماز اعضای خانواده دانست و گفت: خداوند در آيه 55 سوره مريم می‌فرمايد:«وَكَانَ یَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَالزَّكَاةِ وَكَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِیًّا؛ وخاندان خود را به نماز و زكات فرمان مىداد و همواره نزد پروردگارش پسنديده[رفتار] بود» و به وسيله اين آيه يكی از بزرگترين اسوه‌های خانواده قرآنی را معرفی می‌كند.
| استاد حوزه و دانشگاه: |
| خانم‌ها نسبت به رسالت و فطرتی كه دارند بيشتر در خانه‌داری مسئوليت دارند؛ البته خانه‌داری كه نتيجه و خروجی آن تربيت فرزند صالح باشد نه اينكه صرفاً در خانه بنشينند و در انزوا قرار گيرند |
وی در پاسخ به اين سؤال كه آيا در اسلام صرفاً به كار بانوان در منزل اشاره و تصريح شده است؟ گفت: در دين اسلام نگاهی كه به ساختار شخصيتی بانوان صورت گرفته است، نگاهی تربيتی، اخلاقی و عاطفی است، چنان كه به مردان هم نگاهی مديريتی بر خانواده دارد.
وی به بيان روايت تقسيم كار بين حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) پرداخت و گفت: اين دو بزرگوار نزد حضرت رسول (ص) رفتند و ايشان كار را بين آنها تقسيم و فرمودند علی جان تو كارهای بيرون را انجام بده، چرا كه كارهای بيرون، درگيری‌های فيزيكی دارد و سخت و مشقت‌آور است و كارهای خانه را به حضرت زهرا(س) سپرد و در بازگشت حضرت زهرا اين جمله معروف را فرمود كه خدا می‌داند كه چه قدر از اين تقسيم خوشحال شدم كه رسول خدا مرا از مواجهه با مردان معاف داشت و كارهای خانه را به من واگذار كرد.
عضو هيئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی افزود: روايات زيادی برای ارزش‌گذاری كار بانوان در منزل عنوان شده است، اما با همه اين مسائل فرموده شده است كه برخی از كارها مانند كارهای بيمارستانی و آموزشی قطعاً بايد مخصوص خانم‌ها باشد و در روايات داريم كه حضرت زينب(س) در شهر كوفه درس تفسير برگزار می‌كرده و خطابه‌ها و سخنرانی‌هايی داشته است، از اين رو اين امور منافاتی با آموزه‌های اسلامی ندارد. اما برخی اصرار دارند كه در كنار آقايان در همه كارها حضور داشته باشند، و در كارهای سخت و مشت بار تحصيل كرده و اشتغال داشته باشد اما اين كار با فطرت خانم‌ها سازگار نيست.
وی با تصريح بر اين مطلب‌كه برای انجام كارهای آموزشی و شغل‌هايی كه با فطرت خانم‌ها سازگار است روايات متعددی وجود دارد، گفت: اساس ايمان صالح و تقوی است منتهی برخی از كارها فطرتاً با ساختار شخصيت خانم‌ها و يا آقايان سازگار نيست نه اينكه اسلام تعمداً اين كارها را بر عهده خانم‌ها يا آقايان گذاشته باشد و يا از آن منع كرده باشد؛ اسلام نگفته است كه انجام كار سخت بر زن حرام است، بلكه اگر بتواند حجاب خود را حفظ كند می‌تواند هر شغلی را انجام دهد اما برای خود او سختی‌هايی دارد و اسلام ارشاد كرده است كه كارهايی كه با فطرت آنها سازگار نيست انجام ندهند.
حجت‌الاسلام بهجت‌پور گفت: آموزش تربيت و اخلاق از منظر قرآن بيشترين اهميت را دارد و ترييت فرزندان بالاترين مسئله است؛ نام حضرت مريم (ع) 33 مرتبه در قرآن آمده و از وی تعريف شده است، برای اينكه شخصيتی مانند حضرت عيسی(ع) را تربيت كرده نه به دليل اقدامات مديريتی و يا كارهای سخت و … بلكه نظر قرآن بر اين است كه حضرت مريم تربيت انجام داده است، اگر تربيت خانم‌ها نباشد هيچ مردی نمی‌تواند به جايی برسد.
وی در پايان تأكيد كرد: اسلام نظر بر تعالی، پيشرفت و كمال انسان دارد، منتهی خانم‌ها نسبت به رسالت و فطرتی كه دارند بيشتر در خانه‌داری مسئوليت دارند؛ البته خانه‌داری كه نتيجه و خروجی آن تربيت فرزند صالح باشد، نه اينكه صرفاً در خانه بنشينند و در انزوا قرار گيرند؛ بلكه خانه‌داری به اين معنا كه بتوانند محلی آرامش‌بخش تهيه كنند تا اينكه همسر و فرزندانشان كه وارد اين خانه می‌شوند، احساس آرامش كنند و محل امنی داشته باشند و پيغمبر فرمود كه اگر خانمی بتواند در خانواده چنين آرامشی برقرار كند، ثواب شهيد را دارد.
