امام خمينى(ره(
ديدگاه امام خميني درباره نهج البلاغه در نگرشي فشرده و كوتاه
آنچه پيش روي داريد متن پيام حضرت امام خميني به كنگره هزاره نهج البلاغه است كه در 27 ارديبهشت 1360 با موضوع «تبيين عظمت ابعاد بيكران شخصيت امام علي (ع) و نهج البلاغه در تهران برگزار گرديد. اين پيام فشرده حاوي نكات و تعابير مهمي درباره نهج البلاغه و شخصيت والاي اميرمومنان (ع) مي باشد.
بسم الله الرحمن الرحيم
در كنگره هزاره نهج البلاغه از چه صحبت خواهد شد و از كي معرفي دانشمندان بزرگ جهاني مي خواهند مولا اميرالمومنين را معرفي كنند و به ديگران بشناسانند يا كتاب نهج البلاغه را؟ ما با كدام موونه و با چه سرمايه اي مي خواهيم در اين وادي وارد شويم؟! درباره شخصيت علي بن ابي طالب از حقيقت ناشناخته او صحبت كنيم يا با شناخت محجوب و مهجور خود؟ اصلا علي ـ عليه السلام ـ يك بشر ملكي و دنيايي است كه ملكيان از او سخن گويند يا يك موجود ملكوتي است كه ملكوتيان او را اندازه گيري كنند؟ اهل عرفان درباره او جز با سطح عرفاني خود و فلاسفه و الهيون جز با علوم محدوده خود با چه ابزاري مي خواهند به معرفي او بنشينند! تا چه حد او را شناخته اند تا ما مهجوران را آگاه كنند!
دانشمندان و اهل فضيلت و عارفان و اهل فلسفه با همه فضايل و با همه دانش ارجمندشان آنچه از آن جلوه تام حق دريافت كرده اند در حجاب وجود خود و در آينه محدود نفسانيت خويش است و مولا غير از آن است. پس اولي آن است كه از اين وادي بگذريم و بگويم علي بن ابي طالب فقط بنده خدا بود و اين بزرگ ترين شاخصه اوست كه مي توان از آن ياد كرد و پرورش يافته و تربيت شده پيامبر عظيم الشان است و اين از بزرگ > ترين افتخارات اوست. كدام شخصيت مي تواند ادعا كند كه عبدالله است و از همه عبوديت ها بريده است جز انبياي عظام و اولياي معظم كه علي ـ عليه السلام آن عبد وارسته از غير و پيوسته به دوست كه حجب نور و ظلمت را دريده و به معدن عظمت رسيده است (1) در صف مقدم است. و كدام شخصيت است كه مي تواند ادعا كند از خردسالي تا آخر عمر رسول اكرم در دامن و پناه و تحت تربيت وي و حامل آن بوده است جز علي بن ابيطالب كه وحي و تربيت صاحب وحي در اعماق روح و جان او ريشه دوانده. پس او بحق عبدالله است و پرورش يافته عبدالله اعظم است. (2)
و اما كتاب نهج البلاغه كه نازله روح اوست براي تعليم و تربيت ما خفتگان در بستر منيت و در حجاب خود و خودخواهي خود معجوني است براي شفا و مرهمي است براي دردهاي فردي و اجتماعي و مجموعه اي است داراي ابعادي به اندازه يك انسان و يك جامعه بزرگ انساني از زمان صدور آن تا هر چه تاريخ به پيش رود و هر چه جامعه ها به وجود آيد و دولتها و ملتها متحقق شوند و هر قدر متفكران و فيلسوفان و محققان بيايند و در آن غور كنند و غرق شوند. هان فيلسوفان و حكمت اندوزان بيايند و در جملات خطبه اول اين كتاب الهي به تحقيق بنشينند و افكار بلند پايه خود را به كار گيرند و با كمك اصحاب معرفت و ارباب عرفان اين يك جمله كوتاه را به تفسير بپردازند و بخواهند بحق وجدان خود را براي درك واقعي آن ارضا كنند به شرط آن كه بياناتي كه در اين ميدان تاخت و تاز شده است آنان را فريب ندهد و وجدان خود را بدون فهم درست بازي ندهند
و نگويند و بگذرند تا ميدان ديد فرزند وحي را دريافته و به قصور خود و ديگران اعتراف كنند و اين است آن جمله: «مع كل شي لا بمقارنه و غير كل بمزايله» (3) و اين جمله و نظير آن كه در كلمات اهل بيت وحي آمده است بيان و تفسير كلام الله است كه در سوره «حديد «است و براي متفكران آخر زمان آمده است: «و هو معكم اينما كنتم». (4) اينك اميد آن است كه شما دانشمندان و متفكران متعهد كه در كنگره ارجمند هزاره نهج البلاغه گرد هم آمديد ابعاد عرفاني و فلسفي و اخلاقي و تربيتي و اجتماعي و نظامي و فرهنگي و ديگر بعدها را به مقدار ميسور بيان فرماييد و اين كتاب بزرگ را به جوامع بشري معرفي نموده و عرضه داريد كه اين متاعي است كه مشتري آن انسان ها و مغزهاي نوراني است. صلوات و سلام بي پايان به رسول اعظم كه چنين موجودي الهي را در پناه خود تربيت فرمود و به كمال لايق انسانيت رسانيد. و سلام و درود بر مولاي ما كه نمونه انسان و قرآن ناطق است و تا ابد نام بزرگ او باقي است و خود الگوي انسانيت و مظهر اسم اعظم است. و سلام و درود بر شما دانشمندان كه با زحمت پر ارج و سودمند خود راه رسيدن به اهداف عالي اين كتاب مقدس را باز مي نماييد. والسلام علي عبادالصالحين. (5) روح الله الموسوي الخميني
پاورقي:
1 ـ ر. ك: مفاتيح ا
لجنان اعمال مشتركه ماه شعبان «… حتي تخرق ابصار القلوب حجت النور فتصل الي معدن العظمه…»
2 ـ منظور حضرت رسول اكرم (ص) است.
3 ـ فرازي از خطبه اول نهج البلاغه كه در بيان اوصاف ذات باري تعالي است: «… خداوند باهر چيزي هست اما نه به مقارنت (و يكساني) و غير هر چيز است نه به كناره گيري (و انفكاك)»
4 ـ سوره حديد (57). بخش از آيه 4 «و او (خداوند) با شماست هر كجا كه باشيد».
5 ـ صحيفه امام ج 14 ص 349 ـ 347
منبع: روزنامه – جمهورى اسلامى
www.shiaonline.info
صفحه اصلی – موسسه قرآن و نهج البلاغه
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor
