منوی اصلی

جستجو
این کادر جستجو را ببندید.
موسسه قرآن و نهج البلاغه
home-icone
Institute of Quran & Nahjul Balaghah

حکمت 10 جوانمردی

شگفتی های بدن انسان

فهرست مطالب

جوانمردی

حکمت 10

حکمت 10 جوانمردی: و قال(ع) :‌ اِذا قَدرتَ عَلَی عَدُوِّک فَاجعَلِ العَفوَ عَنهُ شُکراً
لِلقُدرَةِ عَلَیه.

واژگان مهم 

واژگان مهم: قَدَرتَ:‌ توانمند شدی،‌ قدرت یافتی فَاجعَل:‌ پس قرار داد
ترجمه:
هرگاه بر دشمنت قادر شدی [دست یافتی]،‌ پس،‌ گذشت از او را،‌ شکر نعمت توانایی‎ات بر او قرار بده.

 چکیده مفاهیم

هر نعمتی، شکری مخصوص به خود را دارد؛ شکر قدرتمند بودن و پیروزی،‌ عفو و گذشت از ضعیفان است،‌ مانند گذشت یوسف(ع) از گناه برادرانش که او را به چاه انداختند و به سال‎ها دوری از پدر و خانواده مبتلا کردند؛‌ عفو به هنگام قدرت،

نه تنها شکرانه پیروزی و سپاس از نعمت غلبه بر دشمن است؛ بلکه زمینه‎ساز دوستی با دشمنان شکست خورده خواهد بود.

نکته‌ها

 1- شکر، تنها شکر زبانی نیست، بلکه شامل شکر عملی در برابر نعمت‎ها هم می‎شود، آن کس که خدا اموال و ثروت فراوانی به او داده، شکرش آن است که دیگران را نیز در آن سهیم سازد و آن کس که خدا به او مقام و مرتبه‎ای داده، شکرش آن است که

به وسیله‎ی آن مشکلات نیازمندان را برطرف نماید. شکر سلامتی، بهره جویی درست از آن است؛ شکر برخورداری از نعمت بینایی، پرهیز از معاصی و استفاده شایسته در امور مفید است،‌ اما در صورت پیروزی بر دشمن،‌ شکر آن عفو و گذشت است. آری عفو و گذشت،

سیره کریمان است و انتقام روش لئیمان،‌ رسول خدا؟ص؟ در جریان فتح مکه بر دشمنان که یک عمر خون به دل او کرده بودند و یارانش را کشته و مُثله کرده بودند فرمود:‌ «امروز، روز عفو و بخشش است.»2- هر حکومتی باید مقتدر باشد و حکومتی که اقتدار دارد ولی عدالت ندارد،‌ حکومت ظلم است و پایدار نخواهد بود. از سویی دیگر، حکومتی که قدرت و عدالت دارد، باید گاهی بنابر مصالحی از عنصر عفو و گذشت استفاده کند؛‌ زیرا در جامعه‎ای

که قدرت و قوانین عادلانه نتوانسته مانع از ارتکاب جرایم و دشمنی با نظام گردد، تنها رفتار پر مهر و عطوفت می‎تواند مجرمان را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو، باید حاکمان با عفو و گذشت چنین کسانی را تربیت و مجذوب کنند.

در صدر اسلام، عفو عمومی پیامبر؟ص؟ در هنگام فتح مکه،‌ و در زمان حاضر، بخشودن برخی از منافقان فریب خورده یا مجرمان سیاسی در جمهوری اسلامی ایران از این باب است.

ادامه نکته‌ها

3- مورد عفو جایی است که حقوق شخصی در میان باشد، اما در زمانی که باید حدود الهی اجرا و حقوق مردم پرداخت شود و قوانین دین برقرار گردد،‌ نباید ذره‎ای در آن قصور نمود، مگر اینکه حفظ مصالح دیگری در میان باشد

که آن هم فقط به تشخیص و اذن امام مسلمانان یا حاکم شرعِ عادل امکان‎پذیر است.
4- از این حکمت استفاده می‎شود که کفران نعمت قدرت، انتقام جویی است و به همان اندازه که عفو ممدوح است و سبب زیادی نعمت می‎شود، انتقام جویی مذموم است و حتی موجب از دست رفتن این نعمت می‎گردد:

«اگر شکر گزاری کنید،‌ بر شما خواهم افزود و اگر ناسپاسی کنید،‌ مجازاتم شدید است.» (ابراهیم، 7)

پیام‌ها

 1. نسبت به هر نعمتی که خدا به ما عنایت کرده باید، دو نوع شکر به جای آوریم: زبانی و عملی.
2. برای بجا آوردن شکر عملی، باید به نعمتی که به ما رسیده به دقت بنگریم تا وظایف و مسؤلیت‎هایی را که برای ما به همراه دارد، بشناسیم و مطابق آنها رفتار کنیم.
3. متناسب بودن نوع شکرگذاری با نوع نعمتی که خداوند به انسان عطا نموده، مهم می باشد و باید در آن دقت نمود.

لطائف

پیامبر رحمت؟ص؟ فرمود: «منادی در روز قیامت صدا می‎زند: «هر که اجر و پاداشی بر خدا دارد، بایستد» و نمی‎ایستند، مگر گذشت‎کنندگان. آن گاه این آیه قرآن را تلاوت فرمود: «فَمَن عفا و اَصلَحَ فاَجرُهُ علی الله؛ کسی که از خطای خطاکاران بگذرد و بین او و خودش از در اصلاح وارد شود، بر خداست که اجر و دور تا دور تو باشد، خستگان را یاد کن خاطر محنت نصیبان را ز غم آزاد کن
چرخ چون گردد موافق، دست گیر افتاده را سخت چون گردد مساعد، خسته را امداد کن
حرف شیرین محبت هم، اثر بخشد به سنگ در دل سنگ از محبت، رخنه چون فرهاد کن
تا خدا باشد تو را در ناتوانی دادرس ای توانا تا توانی با ضعیفان داد کن
خانه ویران کردن از مردانگی دور است دور گر تو مردی خانه ویرانه را آباد کن

خودآزمایی

1. انواع شکر را نام برده و هر کدام را اندکی توضیح دهید؟
2. جایگاه و مورد عفو را بیان کرده و بنویسید که در چه جاهایی عفو نمودن معنی ندارد؟

.


برچسب ها:    جوانمردی ، حکمت 10 نهج البلاغه،حکمت ده نهج البلاغه، عفو و بخشش، فَمَن عفا و اَصلَحَ فاَجرُهُ علی الله ، حکومت مقتدر ،‌ مردانگی ، جوانمردان

ادامه مطالب: شرح کامل و تفسیر حکمتهای نهج البلاغه به کتاب برگزیده راه روشن مراجعه شود.

خرید کتاب برگزیده راه روشن

 

کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor

 

حکمت 10 جوانمردی. حکمت 10 جوانمردی. حکمت 10 جوانمردی. حکمت 10 جوانمردی. حکمت 10 جوانمردی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

به این مطلب امتیاز دهید:

فرصت ویژه برای علاقه مندان به نویسندگی

شما می توانید مقالات خود را با نام خود در وب سایت موسسه منتشر نمائید. برای شروع کلیک نمائید.

نویسنده مقاله باشید