ورود

ثبت نام

موسسه قرآن و نهج البلاغه
home-icone
Institute of Quran & Nahjul Balaghah

حکمت 5 دوام دوستی

شگفتی های بدن انسان

فهرست مطالب

دوام دوستی

حکمت 5

حکمت 5 دوام دوستی: وَ قَالَ(ع): صَدْرُ الْعَاقِلِ صُنْدُوقُ سِرِّهِ وَ الْبَشَاشَةُ حِبَالَةُ الْمَوَدَّةِ وَ الِاحْتِمَالُ قَبْرُ الْعُيُوبِ. وَ رُوِيَ أَنَّهُ(ع)  قَالَ فِي الْعِبَارَةِ عَنْ هَذَا الْمَعْنَى أَيْضاً الْمُسَالَمَةُ خَبْ‏ءُ الْعُيُوبِ.

واژگان مهم 

  بَشاشَة: گشاده رویی حِبالَة: دام قَبر: پوشنده، محل دفن
مُسالَمَة: صلح وآشتی خَبء: پنهان کردن الإحتمال: تحمل کردن
ترجمه: سینه خردمند مخزن راز اوست، و گشاده‎رویی و خوش‎خویی دام دوستی است، و تحمل سختی‎ها [پوشاننده و] قبر بدی‎ها و عیوب است.
و نیز به همین مضمون، در روایت دیگر فرموده است: صلح و آشتی، پنهان کردن عیب‎هاست..

چکیده مفاهیم

در این حکمت سه مطلب اساسی مورد عنایت امام (ع)  قرار گرفته است که با هم در ارتباط هستند؛ سینه‎ی انسان عاقل، گنجینه اسرار اوست، هم راز خود را از دیگران حفظ می‏کند

و هم امانت‏دار اسرار دیگران است، او آنچه را که در دل دارد، به بیرون بروز نمی‎دهد، بلکه با گشاده‎رویی، دل‎های رمیده را صید و رام می‎کند. گاهی از دیگران، بدی‎‎هایی می‎بیند،

ولی با کمال متانت و بردباری، رفتار نادرست آنان را تحمل می‎کند که میوه شیرین این بردباری، پوشیده ماندن ضعف‏ها و کاستی‏های وجود آدمی است.

نکته‌ها

 1- امام سینه عاقل را به صندوق اسرار تشبیه کرده است؛ یعنی انسان خردمند رازها در سینه دارد، اما نادان هرچه می‏داند بر زبان می‎آورد؛ اسراری که اگر به دست دوست بیفتد، گاهی اسباب ناراحتی او را فراهم می‏ آورد و اگر به دست دشمن بیفتد، سبب گرفتاری، سوء استفاده یا آبروریزی می‎شود.
راز خود با یار خود چندان که بتوانی مگو
2- خوش‌رویی و گشادگی چهره، از رموز موفقیت پیامبر بزرگوار اسلام(ص) بود. خدای سبحان خطاب به حضرتش فرمود: «وَ إِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِيمٍ»

و در آیه دیگری فرمود: «وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لانفَضُّوا مِنْ حَوْلِك‏؛ اگر خشن و سنگدل بودی، از اطراف تو، پراکنده می‎شدند.»
3- همان گونه که قبر لاشه بد بوی مردار را می‎پوشاند تا مردم از آلودگی‏های آن درامان باشند، تحمل بدزبانی‎ها و بدرفتاری مردم و فرو خوردن خشم نیز عیوب اخلاقی انسان را از چشم دیگران

می ‏پوشاند؛ چون: اولاً گاهی اوقات هنگام پاسخگویی به دیگران، از تعادل روحی خارج می‏شویم و عیوبِ مخفی ما آشکار شده و چه بسا مرتکب جرایم و گناهان بزرگ می‏شویم،

ثانیاً با واکنش تند ما، آتش انتقام شعله می‏ کشد و طرف مقابل نیز در صدد بیان معایب مخفی ما بر می ‏آید تا ما را در بین مردم رسوا سازد.
4- مصالحه و مسالمت با دیگران کاری پسندیده است، اما تساهل و تسامح در امور دینی و حدود الهی، کاری ناپسند است، قیام امام حسین‎(ع)  در انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر

و نپذیرفتن مصالحه در امر دین شاهد روشنی در این زمینه است، متأسفانه بیشتر مردم هنگام تعرض به حقوق خودشان مصالحه نمی‌کنند، اما در امر دین و حدود الهی اهل تسامح و تساهل هستند.

پیام‌ها

1- اگر به دنبال ارتباط مؤثر با دیگران هستیم، باید به چگونگی آغاز این ارتباط توجه کنیم. اگر با گشاده‎رویی و خوش‎رویی با آنان برخورد کنیم، این گشاده‎رویی و بشاشت، همانند دامی است که دل‌ها را صید می‎کند، و آن‏ها را رام و شیفته انسان می‎سازد.
2- اگر به دنبال حفظ و ارتقای عزّت و منزلت اجتماعی خود هستیم، در برابر ناسازگاری‏ها، مخالفت‏ها و توهین‏ها به جای برخوردهای تند و آتشین، تحمل خود را بالا ببریم. با این کار، از گفتارها و رفتارهای ناپخته و زننده و نیز برملاشدن عیوب خویش جلوگیری کرده‏ایم.
3- برای بقاء و دوام دوستی، مخفی نمودن عیب های دوست ضروری است.

لطائف

خامشی به که ضمیر دل خویشتن با کسی گفتن و گفتن که مگوی
ای سلیم! آب ز سرچشمه ببند که چو پُر شد نتوان بستن جوی
****
تحمل کن و عیب را خاک کن به سازش ز خود عیب را پاک کن

خودآزمایی

1. در این حکمت سینه عاقل به چه چیز تشبیه شده است؟ توضیح دهید؟
2. یکی از مهم ترین دلایل موفقیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله چه بود؟
3. چگونه تحمل بدرفتاری مردم، عیوب انسان را می پوشاند؟

.


برچسب ها:    دوام دوستی، حکمت5 نهج البلاغه،حکمت پنج نهج البلاغه،گشاده‎رویی و بشاشت

ادامه مطالب: شرح و تفسیر حکمتهای نهج البلاغه به کتاب برگزیده راه روشن مراجعه شود.

خرید کتاب برگزیده راه روشن

 

 

حکمت 5 دوام دوستی. حکمت 5 دوام دوستی حکمت 5 دوام دوستی. حکمت 5 دوام دوستی. حکمت 5 دوام دوستی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

به این مطلب امتیاز دهید:
اشتراک گذاری در telegram
اشتراک گذاری در whatsapp
اشتراک گذاری در facebook
اشتراک گذاری در email

فرصت ویژه برای علاقه مندان به نویسندگی

شما می توانید مقالات خود را با نام خود در وب سایت موسسه منتشر نمائید. برای شروع کلیک نمائید.

نویسنده مقاله باشید