روش برخورد با فتنهها
حکمت 1
روش برخورد با فتنهها: قالَ(ع) : كُنْ فِى الْفِتْنَةِ كَابْنِ اللَّبُونِ؛ لا ظَهْرٌ فَيُرْكَبَ،
وَ لا ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ.
واژگان مهم:
اِبْنِ اللَّبُونِ: بچه شتر نر دو ساله ظَهْرٌ: پشتی ضَرْعٌ: پستانی فَيُحْلَبَ: دوشیده شود
ترجمه: امام علی(ع) فرمود: در زمان فتنه و تباهکاری مانند بچه شتر نر دوساله باش که نه پشت ]توانایی[ دارد تا بر آن سوار شوند و نه پستانی که از آن شیر بدوشند.
چکیده مفاهیم
باید در شرایط و موقعیت ویژه که حقایق مبهم است مواظب باشیم تا در گرداب فتنه گرفتار نشویم و به نفع فتنهگران اقدام نکنیم. امام(ع) میفرماید در اینگونه موارد همچون بچه شتر نر دو ساله باش که نه به کسی سواری میدهد، چون قدرت و توانایی آن را ندارد و نه پستانی دارد که از شیرش استفاده کنند، در واقع امام(ع) ، پیروان خود را به هوشیاری و زیرکی فراخوانده و به همکاری نکردن با فتنهگران امر فرموده تا بدین وسیله، فتنه تضعیف شود و از بین برود.
به جهت اختصار، در حکمتهای بعد تنها ترجمه خود حکمت آمده و این جمله ذکر نشده است.
نکتهها
1- «فتنه» در لغت به معنای کفر، گمراهی، آشوب، امتحان و آزمایش کردن و معانی دیگر آمده است. اما در اصطلاح، به اختلاف عقاید و آراء مردم به طوری که به ایجاد ناآرامی و تشویش بین آنها، منجر گردد،
فتنه گویند. امروزه، به حوادث پیچیدهای که ماهیت آن روشن نیست، ظاهری فریبنده و باطنی مملو از فساد دارد
و جوامع انسانی را به بینظمی، تباهی، عداوت، دشمنی، جنگ و خونریزی میکشاند،فتنه گویند.
2- غالباً غرض از فتنهگری، رسیدن به مقاصد سیاسی و به دست آوردن مناصب اجتماعی است، اما گاهی فتنه با اغراض فرهنگی و دینی نیز، همراه است،
مانند ترویج مادیگری و دنیا طلبی، گسترش بیبندوباری، انکار خدا یا دیگر واقعیتهای دینی و… .
3- به تصریح قرآن، گناه فتنهگری از قتل بزرگتر است: (الفِتنَةُ أَشَدُّ مِنَ القتل) ؛ چرا که در قتل، جان انسانها گرفته میشود، ولی در فتنه یا ایمان مردم تباه میشود و یا امنیت
جامعه که لازمه زندگی آرام است، از بین میرود؛ و این دو مهمتر از حیات آدمی است.
پیامها
1- از آنجا که اسباب فتنه غالباً مادی است، پس در هر زمانی فتنه وجود دارد. از این رو، آدمی در تمام لحظات و شرایط باید مراقب باشد تا در دام فتنه گران گرفتار نشود.
2- امام علی(ع) با تشبیه انسان مؤمن به بچه شتر نر [در هنگام فتنهها] در صدد بیان این نکته است که اگر چه مؤمن نیز در هنگام فتنه در میان مردم است و زندگی عادی خود را میگذراند؛ ولی نباید خود را ابزار و وسیله فتنهگران قراردهد و در جهت منافع آنان گام بردارد.
3. با توجه به شرایط و نوع فتنه باید با آن روبرو شد و از آن به سلامت گذشت و این به معنی سکوت و کناره گیری در هنگام فتنه ها نیست زیرا گاهی سکوت، راه را برای سواری گرفتن و بهره بردن عده ای فتنه جو باز می نماید.
لطائف
در فتنه چنان باش که بارت ننهند وز دست و زبانت استعانت نبرند
زین آتش تند در حذر باش و بهوش تا مدعیانِ رند، جانت نخرند
خودآزمایی
1. فتنه در لغت و اصطلاح به چه معنا می باشد؟
2. به چه دلیل در این حکمت انسان مؤمن به بچه شتر نر تشبیه شده است؟
برچسب ها: روش برخورد با فتنهها، چه شتر نر دو ساله،اِبْنِ اللَّبُونِ
ادامه مطالب: شرح و تفسیر حکمتهای نهج البلاغه به کتاب مراجعه شود.
کانال جامع دو نور در ایتا:
https://eitaa.com/twonoor
کانال جامع دو نور در تلگرام:
https://t.me/twonoor